Τις προτάσεις της για τη δημιουργία επενδυτικού κλίματος στη χώρα αναπτύσσει στην επιστολή της προς τον Υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας Υποδομών και Μεταφορών και Δικτύων, κ. Κωστή Χατζηδάκη η Διοίκηση του Επιμελητηρίου Ηρακλείου με αφορμή την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις στρατηγικές και ιδιωτικές επενδύσεις στην Ελλάδα.
«Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι το νομοσχέδιο που έθεσε σε διαβούλευση το Υπουργείο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση μιας και διατηρούνται τα θετικά που διέθετε το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο και εισάγονται νέα στοιχεία που προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα νέο επενδυτικό περιβάλλον» επισημάνεται στην επιστολή.
«Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό, ότι δεν υφίσταται αναπτυξιακή πολιτική χωρίς φορολογικά κίνητρα, και χωρίς την άρση των σοβαρών εμποδίων ομαλής λειτουργίας της παραγωγής και της αγοράς και των περιορισμών στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα υφίσταται τα εμπόδια της γραφειοκρατίας, τα βάρη της φορολογίας, τον λαβύρινθο της πολυνομίας, την αντι-επιχειρηματική νοοτροπία, τον κρατικό παρεμβατισμό. Όσο διατηρείται αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο τόσο δεν θα γίνονται επενδύσεις και η ανάπτυξη θα είναι ελλειμματική» συμπληρώνει η Διοίκηση του Επιμελητηρίου.
Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στα ζητήματα τα οποία εξακολουθούν να εμποδίζουν την ανάπτυξη, ακόμα και την επιβίωση των επιχειρήσεων και παρατίθενται οι πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν από την κυβέρνηση για να υπάρξει αναπτυξιακή προοπτική.
Η επιστολή αναλυτικά:
\’\’Αξιότιμε κε. Υπουργέ,
Η αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις στρατηγικές και ιδιωτικές επενδύσεις στην Ελλάδα, με στόχο να βελτιωθεί η υπάρχουσα κατάσταση είναι μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, αυτονόητη στην σημερινή συγκυρία.
Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι το νομοσχέδιο που έθεσε σε διαβούλευση το Υπουργείο σας με τίτλο: «Διαμόρφωση Φιλικού Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές και Ιδιωτικές Επενδύσεις» κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση μιας και διατηρούνται τα θετικά που διέθετε το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο και εισάγονται νέα στοιχεία που προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα νέο επενδυτικό περιβάλλον,
Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό, ότι δεν υφίσταται αναπτυξιακή πολιτική χωρίς φορολογικά κίνητρα, και χωρίς την άρση των σοβαρών εμποδίων ομαλής λειτουργίας της παραγωγής και της αγοράς και των περιορισμών στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα υφίσταται τα εμπόδια της γραφειοκρατίας, τα βάρη της φορολογίας, τον λαβύρινθο της πολυνομίας, την αντι-επιχειρηματική νοοτροπία, τον κρατικό παρεμβατισμό.
Όσο διατηρείται αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο τόσο δεν θα γίνονται επενδύσεις και η ανάπτυξη θα είναι αναιμική. Συγκεκριμένα :
– Η φορολογική πολιτική έχει φθάσει σε σημείο κυριολεκτικής εξόντωσης των επιχειρήσεων και στερείται κάθε αναπτυξιακού προσανατολισμού
– Η γραφειοκρατία και η πολυνομία συνεχίζουν να πνίγουν κάθε επιχειρηματική προσπάθεια
– Η αγορά έχει κυριολεκτικά «στεγνώσει» από ρευστότητα και οι τράπεζες δεν αναλαμβάνουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο αλλά συνεχίζουν και λειτουργούν με κανόνες καθαρής κερδοσκοπίας
Για τη δημιουργία ενός επενδυτικού κλίματος δεν αρκεί ο αναπτυξιακός νόμος. Απεναντίας, αυτό που χρειάζεται είναι η δημιουργία ενός απλού, σύγχρονου, αναπτυξιακού πλαισίου που θα συντίθεται από κανόνες και διαδικασίες :
– σε ένα απλό νομικό πλαίσιο που διέπει την λειτουργία
– στο φορολογικό πλαίσιο,
– στο χωροταξικό σχεδιασμό,
– στις διαδικασίες αδειοδότησης,
– στην επάρκεια των υποδομών,
– σε δομές υποστήριξης,
– στα χρηματοδοτικά επενδυτικά εργαλεία.
Σε σχέση με το σχέδιο νόμου καθεαυτό, σας παραθέτουμε, επιγραμματικά τις προτάσεις και επισημάνσεις μας:
1. Για την Κεντρική αδειοδοτική Αρχή: Η σύσταση μιας ενιαίας αρχής, τύπου διαμεσολαβητή, για τον έλεγχο της επένδυσης και την έκδοση των σχετικών αδειοδοτησεων με σκοπό την παραγωγή υλοποίηση και το συντονισμό μιας νέας επενδυτικής αναπτυξιακής πολιτικής, είναι σωστή.
Πλην όμως τα επιμελητήρια θα μπορούσαν να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο στο συγκεκριμένο θέμα, όπως λχ την κεντρική αρχή σε τοπικό επίπεδο. Συνάδει δε και με το νόμο Ν. 3982/2011 (Α΄143), και τις νέες αρμοδιότητες που ανατίθενται για Αδειοδότηση μεταποιητικών επιχειρήσεων από Επιμελητήρια
2. Για την Αυτοβεβαίωση: Μια από τις σημαντικές παρεμβάσεις του νομοσχεδίου (στο άρθρο 8) είναι η καθιέρωση του θεσμού της αυτοβεβαίωσης, που επιτρέπει στους επενδυτές με δική τους νομική ευθύνη να βεβαιώνουν την τήρηση προϋποθέσεων για συγκεκριμένες δευτερεύουσας σημασίας άδειες.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η διαδικασία έκδοσης δεκάδων αδειών εντός των προθεσμιών που προβλέπει ο νόμος. Θα θέλαμε να διευκρινιστεί ποιες άδειες συγκεκριμένα μπορούν να ενταχθούν στο συγκεκριμένο άρθρο. Επίσης προτείνουμε να μεσολαβεί το Επιμελητήριο και να έχει την ευθύνη, ως ανεξάρτητος φορέας για την επικύρωση των εν λόγω αδειών
3. Εναλλακτικές διαδικασίες ελέγχου υλοποίησης των επενδύσεων: Σε σχέση με τη δεύτερη επιλογή, τον έλεγχο από ανεξάρτητους πιστοποιημένους φορείς διαφόρων κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένων και των Τραπεζών, και πάλι πρέπει να διευκρινιστεί το πλαίσιο, αλλά και να προσδιοριστεί το καθεστώς έλεγχου και το οικονομικό τμήμα της συμφωνίας. Είναι σωστή η προσπάθεια «παράκαμψης» των ΔΙΣΑ, πλην όμως πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα δημιουργηθεί μια νέα προβληματική διαδικασία.
Η εμπειρία της επιλογής του ευρύτερου τραπεζικού δικτύου ως μηχανισμού Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης, ανέδειξε σημαντικές δυσλειτουργίες, οι οποίες είχαν τελικά ως αποτέλεσμα αφενός στρεβλώσεις στην συμμετοχή των επιχειρήσεων και σε άλλα προγράμματα τη σχετικά «χλιαρή» ανταπόκριση των Επιχειρήσεων. (πχ λόγω χαμηλού επίπεδου πληροφόρησης και ενημέρωσης από την πλευρά των Τραπεζών, Χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης των ΜΜΕ προς το τραπεζικό σύστημα εν γένει , Επιλεκτική μεταχείριση των υποψηφίων επενδυτών σε σχέση με την ιδιότητα τους ως πελάτη ή μη της Τράπεζας κοκ.
Προτείνουμε λοιπόν να προσδιοριστούν οι όροι της νέας αυτής σχέσης, και να διευκρινιστεί ποιοι άλλοι φορείς μπορούν να διενεργούν ελέγχους. Επίσης προτείνουμε ελεγκτικό ρόλο να έχει ο ΕΦΕΠΑΕ – Ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα 2007-2013 (ΕΠΑΕ) με τα επιμέρους μέλη του και όχι μόνο οι τράπεζες.
4. Προκαταβολή – Ενίσχυση Ρευστότητας στις Επενδύσεις: Είναι ευρύτερα γνωστό ότι οι τράπεζες δεν εκδίδουν εγγυητικές για την είσπραξη προκαταβολής χωρίς να δεσμεύσουν το ισόποσο από τη ρευστότητα της εταιρίας, είτε προσημειώσεις ακινήτων τριπλάσιας και τετραπλάσιας εμπορικής άξιας.
Συνεπώς το νέο ευεργετικό μέτρο είναι πιθανό να μην έχει θετικές συνέπειες και οι επενδυτές δεν θα μπορούν να λάβουν προκαταβολές για την έναρξη της επενδυτικής του δραστηριότητας. Άρα πρέπει να αυτοχρηματοδοτήσουν το ήμισυ της επένδυσης για να εισπράξουν το 50% της επιχορήγησης. Οι προτάσεις μας εδώ τμηματοποιούνται σε τρεις εναλλακτικές :
– Να παρεμβαίνει το ΕΤΕΑΝ (Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης- ΕΤΕΑΝ ΑΕ ) για την έκδοση της εγγυητικής χωρίς δέσμευση κεφαλαίων.
– Να γίνεται τμηματική καταβολή με δυνατότητα Διοικητικού ελέγχου (έλεγχο παραστατικών) από το 20 % (στην αρχή της επένδυσης)
– Να δίνεται η δυνατότητα ελέγχου του φυσικού αντικειμένου ακόμα και στις περιπτώσεις που μέρος του οικονομικού αντικείμενου δεν έχει εξοφληθεί αλλά έχει τιμολογηθεί επί πιστώσει (στην αρχή της επένδυσης)
5. Ιδία συμμετοχή: Η προσπάθεια εξορθολογισμού της απαιτούμενης ιδιωτικής συμμετοχής είναι σωστή και έχει ζητηθεί και από τα Επιμελητήρια πολλάκις στο παρελθόν. Η απαίτηση που εφαρμόζεται σήμερα και προϋποθέτει ελάχιστο μέσο εξαμηνιαίο υπόλοιπο καταθέσεων κρίνεται ιδιαίτερα περιοριστική έως ανέφικτη.
Πρέπει να προσδιοριστεί τι εννοεί το νομοσχέδιο με τον όρο άμεσα ρευστοποιήσιμα στοιχεία, καθώς και με ποιο τρόπο γίνεται η εκτίμηση της μέσης αξίας των τελευταίων τριών μηνών. Επίσης, προτείνουμε να ζητείται μόνο διαθέσιμο υπόλοιπο (υπόλοιπο ημέρας) με την κατάθεση του φακέλου και για την τεκμηρίωση της διαθεσιμότητας της ίδιας συμμετοχής να επαρκεί μια υπεύθυνη δήλωση. Στις περιπτώσεις αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου όπου ένας εταίρος διαθέτει ολόκληρη τη συμμετοχή να αρκεί μια υπεύθυνη δήλωση των μετόχων ότι συμφωνούν στην μεταβολή των ποσοστών του ΜΚ
6. Κριτήρια βαθμολόγησης και απασχόληση. Είναι γνωστό σε όλους το πρόβλημα με την δημιουργία νέων μόνιμων θέσεων εξαρτημένης εργασίας για μακρό χρονικό διάστημα και την αύξηση της απασχόλησης, μεσούσης της κρίσης.
Προτείνουμε την απαλοιφή του κριτηρίου της αύξησης προσωπικού ή την υποβάθμισή του (βαθμολογικά) και πρόκριση της υποχρέωσης διατήρησης του προσωπικού. Είναι ευνόητο ότι στην ιδιαίτερα ρευστή και αβέβαιη περίοδο για την επιχειρηματικότητα, είναι δύσκολη η δέσμευση του επιχειρηματία για αύξηση της απασχόλησης προσωπικού σε βάθος χρόνου.
7. Επιλέξιμες δαπάνες: Πρέπει να γίνει προσπάθεια να αποφευχθούν οι στρεβλώσεις του προηγούμενου επενδυτικού νόμου στο θέμα των επιλέξιμων δαπανών(πχ μεταφορικά μέσα και έπιπλα γραφείου στα πάγια), ενώ οι δαπάνες πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της αγοράς, με το δεδομένο ότι περιλαμβάνει σχεδόν όλους τους κλάδους της οικονομίας.
Λογικά θα πρέπει να περιλαμβάνεται στις επιλέξιμες δαπάνες και λειτουργικά κόστη όπως λχ το κόστος συμμετοχής σε εκθέσεις σε εσωτερικό και κυρίως εξωτερικό και οι λοιπές προωθητικές ενέργειες – όπως για παράδειγμα έρευνες αγοράς, διαφήμιση κλπ
8. Ενισχυόμενοι κλάδοι και τομείς : Σε σχέση με τους επιλέξιμους κωδικούς άσκησης δραστηριότητας, γνώμη μας είναι να γίνει προσθήκη όσων περισσότερων κωδικών είναι εφικτό. Να είναι δηλαδή επιλέξιμοι όσο το δυνατόν περισσότεροι κλάδοι, ενώ πρέπει οπωσδήποτε να προστεθούν επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν κατά τεκμήριο μεγαλύτερες δυσχέρειες στην παρούσα συγκυρία.
Το νομοσχέδιο προσθέτει μόνο ένα νέο τομέα δραστηριότητας στις επιλέξιμες, αυτές που αφορούν σε κέντρα αποκατάστασης. Στις προτάσεις μας πάντα ήταν να διευρυνθεί η επιλογή και σε άλλους κλάδους, τουλάχιστον σε αυτούς που δεν εξαιρούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και είναι απλά θέμα εθνικής επιλογής η ένταξή τους.
Στον τομέα υγείας επί παραδείγματι επενδύσεις με μεγάλο μέγεθος παγίων και ένταση γνώσης αφορούν στον κλάδο της υγείας, στη δημιουργία κέντρων διάγνωσης και θεραπείας, προς ενίσχυση τη συγκεκριμένου αντικειμένου αλλά ταυτόχρονα και του ιαματικού τουρισμού και του τουρισμού υγείας.
Προτείνουμε να ενισχύονται οι επενδύσεις στον κλάδο υγείας στο σύνολό τους με εξαίρεση τα ιατρεία. Έτσι θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και η ποιότητα των εν λόγω παρεχόμενων υπηρεσιών ενώ ταυτόχρονα ο κλάδο θα επανεπενδύσεις τα κέρδη προηγουμένων ετών..\’\’