Ο πολιτιστικός σύλλογος \”ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ\” ολοκληρώνοντας τον Α\’ κύκλο από το ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ προβάλλει την Κυριακή, 16-12-2012 στις 8.00 μ.μ. στην αίθουσα του Τ.Ε.Ε. (Νεάρχου 23, Χανιά) την ταινία: \”Το ταμπούρλο\” (DIE BLECHTROMMEL/THE TIN DRUM) του σκηνοθέτη Φόλκερ Σλέντορφ (1979).
Σενάριο: Φ. Σλέντορφ, Ζαν-Κλωντ Καρριέρ, Φραντζ Ζάιτζ, Γκύντερ Γκρας
Φωτογραφία: Ίγκορ Λούθερ
Μουσική: Μωρίς Ζαρ
Ηθοποιοί: Μάριο Αντόρφ (Άλφρεντ Ματζεράθ)
Άντζελα Βίνκλερ (Άγκνες Ματζεράθ)
Ντέιβιντ Μπένετ (Όσκαρ Ματζεράθ)
Ντανιέλ Ολμπρίσκι (Γιαν Μπρόνσκι)
Διάρκεια: 143 λεπτά
Λίγα λόγια για την ταινία: Το Ντάντσινγκ, που σήμερα λέγεται Γκντάνσκ και ανήκει στην Πολωνία, φιλοξενούσε στο μεσοπόλεμο τρεις κοινότητες: Πολωνούς, Γερμανούς κι Εβραίους. Στην πόλη αυτή γεννιέται στα 1924 ένα παιδί με πρόωρη ανάπτυξη και ιδιαίτερα χαρίσματα: ο ΄Οσκαρ. Μόλις έφτασε στα τρία χρόνια του, αποφάσισε να σταματήσει να μεγαλώνει! Με σύμμαχο το τσίγκινο τύμπανό του, αρνείται να συμμετάσχει στην παραφροσύνη και την υποκρισία του κόσμου των μεγάλων, χτυπώντας το σε διαφορετικούς τόνους και ρυθμούς. Βασισμένη στο ομώνυμο αλληγορικό βιβλίο του Γκύντερ Γκρας, η ταινία αποτελεί μια τοιχογραφία της κρίσιμης για τη Γερμανία περιόδου 1924-1945.
Τα τρία πρώτα χρόνια, στα οποία ο ΄Οσκαρ μεγαλώνει κανονικά, συμπίπτουν με μια περίοδο δημοκρατίας στη χώρα, που ωστόσο δεν κατάφερε να ανακόψει τη φόρα του επερχόμενου ναζισμού. Από κει και μετά, βλέπουμε όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα μέσα από το φίλτρο της αθωότητας του παιδιού, που δίνει σ\’ αυτά μυθολογικές και φανταστικές διαστάσεις.
Η προσπάθεια του Γκρας και του Σλέντορφ ν\’ αμβλυνθούν οι πληγές που άφησε η περίοδος αυτή, μας είναι κατανοητή: ακόμη και οι πιο θερμοί υποστηριχτές της ιστορικής ακρίβειας ανατριχιάζουν μπροστά στη ναζιστική κτηνωδία. ’λλωστε, γίγαντες του γερμανικού πνεύματος σαν τον Μπρεχτ, προτίμησαν πολλές φορές το συμβολισμό και τη σάτιρα προκειμένου ν\’ αποτυπώσουν την πραγματικότητα στα έργα τους. Ο τρόμος κι η αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ είναι σκληρή για να την αντικρίσει κανείς κατάματα.
Κάτω απ΄ αυτή την οπτική γωνία, βλέπουμε εντυπωσιακές εικόνες από αστραφτερά ντεκόρ, που συνθέτουν μια πανέμορφη ταινία (να σημειωθεί ότι η παραγωγή είναι τετραεθνής: Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία και Γιουγκοσλαβία!). Στο καστ, ξεχωρίζει ο δωδεκάχρονος Νταβίντ Μπένετ, που εμψυχώνει υπέροχα τον δύσκολο και τραγικό συνάμα ρόλο ενός παιδιού-ενήλικα. Το «Ταμπούρλο» πήρε το όσκαρ της καλύτερης ξένης ταινίας, μοιράστηκε το Χρυσό Φοίνικα του φεστιβάλ των Κανών (με το «Αποκάλυψη Τώρα» του Κόππολα) και χαρακτήρισε-ολοκλήρωσε μια σημαντική δεκαετία για το γερμανικό σινεμά.
Λίγα λόγια για τον σκηνοθέτη Φόλκερ ΣΛΕΝΤΟΡΦ (1939-):
Γερμανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Ξεκίνησε σαν βοηθός του Ρενέ, του Μελβίλ και του Μαλ. Αργότερα συμμετείχε στην αναγέννηση -από τις στάχτες- του γερμανικού κινηματογράφου. ΄Έντονα πολιτικοποιημένος, εξέφρασε πολλές φορές δημόσια τη διαμαρτυρία του για το φασισμό στην καθημερινή ζωή στη σύγχρονη Γερμανία. Επιλεγμένη φιλμογραφία:
Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ (1975), Το ταμπούρλο (1979), Κατάσταση εμφυλίου πολέμου (1981), Ένας έρωτας του Σουάν (1983), Ο θάνατος του εμποράκου (1985).
Λίγα λόγια για το έργο του Γκύντερ Γκρας: Το \”Τενεκεδένιο ταμπούρλο\” ουσιαστικά είναι το έργο που χάρισε στον Γκύντερ Γκρας με 40 χρόνια καθυστέρηση το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τότε το έργο δέχτηκε στη Γερμανία τη σφοδρή επίθεση μεγάλου μέρους της κριτικής αλλά και της καθολικής εκκλησίας που το χαρακτήρισαν βλάσφημο, ανήθικο, εμετικό, πορνό. Αλλά ενώ στη Γερμανία υπήρξε αντικείμενο έντονων αντιδράσεων, στο εξωτερικό ξεσήκωνε τον ενθουσιασμό κριτικής και κοινού.
Πού οφείλονται άραγε οι αντικρουόμενες αυτές αντιδράσεις; Τι είναι αυτό το βιβλίο; Είναι η ιστορία του Όσκαρ Ματσεράτ που μετά από μια ταραχώδη ζωή καταλήγει στο ψυχιατρείο και αποφασίζει με τη βοήθεια του τυμπάνου του να ανακαλέσει στη μνήμη τη ζωή του, μια ζωή άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της Γερμανίας στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Μέχρι τα 18 του χρόνια ο Όσκαρ αρνείται να μεγαλώσει διατηρώντας το ύψος τρίχρονου παιδιού, από μίσος στον πατέρα, ή μάλλον στους πατέρες του, και στον φυσιολογικό κόσμο που τον περιβάλλει.
Η απέχθεια απέναντι στον δαιμονικό, παράφρονα, άθλιο, σκληρό και απάνθρωπο αυτό κόσμο τρέφει την παραμόρφωσή του, δίνει μορφή στην οργή του, διαμορφώνει την υαλοκτόνο φωνή του. Ο Όσκαρ -αυτός ο παρανοϊκός νάνος- είναι ένας μοναδικός καθρέφτης της εποχής του ναζισμού και των \”απλών ανθρώπων\” που τον εξέθρεψαν, καθώς και της εποχής του γερμανικού \”οικονομικού θαύματος\”.
Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά από τις εκδόσεις \”Εστία\”, σε μετάφραση Θ. Δ. Φραγκόπουλου. 1η έκδοση στις εκδόσεις Οδυσσέας: 2001.