Για την ιστορία, το πυρηνελαιουργείο ανεγέρθηκε το 1996 στη θέση «Πλατειά Όψη» του Δ.Δ. Μακρυλιάς Ιεράπετρας, λειτούργησε το 1998 – 99 για μία μόνο ελαιοκομική περίοδο και στη συνέχεια έκλεισε, για να αγοραστεί από την εταιρία «ΒΕΡΒΕΛΑΚΗΣ ΑΕΒΕ» το 2004 που ξεκίνησε να το λειτουργεί από τότε χωρίς να έχει λάβει οριστική άδεια λειτουργίας.
Ο επιχειρηματίας υπέβαλε και έλαβε έγκριση για πέντε χρόνια της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), ωστόσο χωρίς να τηρεί τους όρους της, όπως ανέφερε σε έγγραφά της η τότε επιτροπή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λασιθίου που έλεγξε το εργοστάσιο.
Αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης λειτουργίας του ήταν η κορύφωση αντιδράσεων, οι οποίες εστιάστηκαν στο πως χωροθετήθηκε ένα τέτοιο εργοστάσιο δίπλα σε μια ευαίσθητη περιοχή, στην συγκέντρωση και επεξεργασία μεγάλων ποσοτήτων πυρήνας πέραν της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), με μεταφορά πυρήνας από ελαιοτριβεία άλλων νομών της Κρήτης, στην μεταφορά πυρήνας με φορτηγά ξέσκεπα διασκορπώντας την πυρήνα στην διαδρομή, στην διαφυγή των υγρών της πυρήνας στο παρακείμενο ρέμα, στην υπερχείλιση της υπαίθριας χαβούζας, αλλά το σπουδαιότερο στην αφόρητη οσμή να κατακλύζει την ευρύτερη περιοχή από την οξείδωση της πυρήνας και των εκπεμπόμενων αερίων.
Η κορύφωση των αντιδράσεων πολιτών, φορέων και δημοτικής αρχής είχε σαν αποτέλεσμα την διακοπή λειτουργίας του και την σφράγιση του πυρηνελαιουργείου από τις υπηρεσίες της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου.
Με την υπ\’ αριθμ. 45/30-01-2012 ο Αντιπεριφερειάρχης Κωνσταντίνος Λαμπρινός αποφάσισε την προσωρινή αναστολή της διακοπής λειτουργίας του πυρηνελαιουργείου «ΒΕΡΒΕΛΑΚΗΣ ΑΕΒΕ» για 45 μέρες, επικαλούμενος λόγους δημοσίου οφέλους, επειδή η παραμονή ελαιοπυρήνων που ήταν συγκεντρωμένες στο χώρο θα δημιουργούσαν περισσότερα περιβαλλοντικά προβλήματα και κίνδυνο στη δημόσια υγεία.
Ο Δήμαρχος Ιεράπετρας κ. Σήφης Αναστασάκης χαρακτηρίζοντας «αυθαίρετη» την αδειοδότηση του πυρηνελαιουργείου Ιεράπετρας από την Περιφέρεια Κρήτης ζήτησε την άμεση αναστολή της, θέτοντας σειρά από ερωτήματα που έπρεπε να έχουν απαντηθεί πριν από την έκδοση της απόφασης.
Η κόντρα που ξέσπασε μεταξύ ιδιοκτήτη του πυρηνελαιουργείου και Δήμου, λόγω της σφράγισης της επιχείρησης, είχε πάρει τέτοιες διαστάσεις που είχε σαν αποτέλεσμα την καταγγελία του Δήμου στην Περιφέρεια και στις αρμόδιες υπηρεσίες για την παράνομη λειτουργία του σκουπιδότοπου που βρίσκεται στο όριο του εργοστασίου, με αποτέλεσμα ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου κος Νίκος Καστρινάκης να εκδώσει απόφαση απαγόρευσης εναπόθεσης σκουπιδιών στον ΧΑΔΑ (σκουπιδότοπο) Ιεράπετρας.
ΡΟΥΣΣΟΣ ΚΥΠΡΙΩΤΑΚΗΣ: Το πυρηνελαιουργείο μπορεί και πρέπει να είναι μια «πράσινη» επιχείρηση
Την διεύθυνση του πυρηνελαιουργείου, από το καλοκαίρι του 2012, αναλαμβάνει ένας νέος επιχειρηματίας με πολύχρονη εμπειρία στο χώρο του ελαιολάδου που δραστηριοποιείται στην αγορά και πώληση ελαιολάδου και πυρηνελαίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ο κ. Ρούσσος Κυπριωτάκης από το Ηράκλειο Κρήτης.
Την φετινή ελαιοκομική περίοδο, με την μεγάλη παραγωγή ελαιολάδου έχουμε μια μεγάλη παραγωγή ελαιοπυρήνας από τα ελαιουργεία. Επισκέφτηκα το χώρο του πυρηνελαιουργείου και συνάντησα τον νέο ιδιοκτήτη. Η εικόνα που αντίκρισα στον περιβάλλοντα χώρο του εργοστασίου είναι αλήθεια ότι ήταν τελείως διαφορετική από επισκέψεις μου τα προηγούμενα χρόνια.
Ο κ. Κυπριωτάκης μου δήλωσε: “Το εργοστάσιο έχει νόμιμη άδεια λειτουργίας με ημερομηνία 30/11/2012 από την Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, καθώς ο καπνός είναι υδρατμός και τα υγρά είναι πλέον σχεδόν ανύπαρκτα και τα στραγγίσματα πέφτουν σε νόμιμη στεγανή εξατμισοδεξαμενή.
Πήραμε όλες τις προφυλάξεις, λάβαμε όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας ώστε να διαφυλαχτεί βασικά η ασφάλεια του προσωπικού και της επιχείρησης. Συνεργαστήκαμε με την πυροσβεστική υπηρεσία η οποία μας υπέδειξε τι πρέπει να κάνουμε σε οποιαδήποτε περίπτωση ανάγκης. Τα φορτηγά που μεταφέρουν την πυρήνα καλύπτονται με δίχτυ ή σκεπάζονται ώστε να μην διασκορπίζετε πυρήνα στη διαδρομή. Έχουν περιοριστεί εξαιρετικά οι κακές οσμές, οι οποίες οφείλονταν στη μη έγκαιρη ξήρανση του πυρήνα. Τώρα, εμείς ξηραίνουμε τον πυρήνα αμέσως μετά την είσοδό του στο εργοστάσιο. Το ότι το πυρηνελαιουργείο είναι εστία μόλυνσης, αυτό είναι μια μεγάλη παρεξήγηση που πρέπει να λυθεί.
Ο κόσμος πρέπει να ξέρει ότι το πυρηνελαιουργείο είναι ένα κλειστό κύκλωμα με αποτέλεσμα να μην έχει ουσιαστικά απόβλητα. Αν τηρεί κανείς τους αντίστοιχους κανονισμούς και πληροί τις προϋποθέσεις, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ανάλογα με τον τρόπο που θα συμπεριφερθείς και θα χειριστείς ένα εργοστάσιο, έχεις και αποτελέσματα. Το πυρηνελαιουργείο μπορεί και πρέπει να είναι μια «πράσινη» επιχείρηση, καθώς εκμεταλλεύεται τα «απόβλητα» των ελαιουργείων. Κι όχι μόνο τα εκμεταλλεύεται για δικό της κέρδος, αλλά παράγει και εξαιρετική, ανανεώσιμη, καύσιμη ύλη το πυρηνόξυλο. Τώρα το προσφέρουμε προς πώληση κι από δω να εξυπηρετηθεί ο κόσμος.
Εμείς ήρθαμε για να μείνουμε στην Ιεράπετρα, μας αρέσει εδώ, δουλεύουμε με τους ντόπιους. Εφόσον το πυρηνελαιουργείο δεν ενοχλεί και δεν δημιουργεί προβλήματα, θα ζητούσαμε την κατανόηση όλων, μιας και είναι μια απαραίτητη επιχείρηση».
Στην ερώτηση μας ποιες είναι οι σχέσεις με την δημοτική αρχή ο κ. Κυπριωτάκης δήλωσε: “Οι σχέσεις μας με το Δήμαρχο κ. Σήφη Αναστασάκη και τον Αντιδήμαρχο κ. Eμμ. Κατρίνη είναι άριστες, καθώς είδαν ότι τηρούμε τις υποσχέσεις και πρόθεση μας είναι να λειτουργήσουμε το εργοστάσιο τηρώντας τη νομοθεσία. Μετά από δυο μήνες λειτουργίας, οι γείτονες μας δεν δυσανασχετούν με το εργοστάσιο και δεν έχουμε καμία καταγγελία. Αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα”.
Στην ερώτηση για τις σχέσεις και την συνεργασία του με τα ελαιουργεία της περιοχής μου δήλωσε: “Εκ των πραγμάτων προμηθευτές μας είναι τα ελαιουργεία. Συνεπώς η συνεργασία μας με εκείνα είναι όχι μόνο επιθυμητή αλλά και απαραίτητη. Τα γειτονικά ελαιουργεία καθότι έχουν μικρή απόσταση από το Πυρηνελαιουργείο, άρα και περιορίζονται τα μεταφορικά έξοδα, οι τιμές που μπορούμε να προσφέρουμε για την αγορά του πυρήνα είναι πολύ καλές. Φέτος δεν προτιμηθήκαμε από κάποια ελαιουργεία. Οι τιμές που εκείνοι παίρνουν για την πώληση του πυρήνα τους είναι χαμηλότερες από εκείνες των ελαιουργείων που εμείς συνεργαζόμαστε. Ευχόμαστε στο μέλλον να μας μάθουν και να έχουμε μια καλή συνεργασία ιδιαίτερα με τα γειτονικά ελαιοτριβεία”.
Το εργοστάσιο πρέπει να λειτουργεί με περιβαλλοντικούς όρους
Η παρούσα ελαιοκομική περίοδος φαίνεται να έχει βρει ένα εργοστάσιο που έχει αρχίσει να εναρμονίζεται με την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων όπως προβλέπεται για την λειτουργία του. Φαίνεται ότι ο νέος ιδιοκτήτης κ. Ρούσσος Κυπριωτάκης –χημικός μηχανικός- έχει κατανοήσει το μέγεθος της ευθύνης. Για να ξεδιαλύνονται τα διλήμματα υπέρ ή κατά της λειτουργίας του πυρηνελαιουργείου, η απάντηση που ζητά η κοινωνία και τα ελαιοτριβεία του νομού που πρέπει να διαθέσουν τους χιλιάδες τόνους πυρήνας που παράγονται από την επεξεργασία του ελαιοκάρπου, είναι ότι το εργοστάσιο πρέπει να λειτουργεί με τους όρους που η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων θέτει.
Λεωνίδας Γ. Κουδουμογιαννάκης