Η στήριξη της ΕΕ προς τα «μικρά νησιά» του Αιγαίου αφορά επί της ουσίας στην παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία ορισμένων γεωργικών προϊόντων, μέσω της θέσπισης ειδικών μέτρων, καθώς και στον εφοδιασμό τους με πρώτες ύλες.
Για το αίτημα που υπήρξε από πλευρά αγροτοσυνδικαλιστών για την αναθεώρηση του συγκεκριμένου Κανονισμού και ένταξη σε αυτόν της Κρήτης, της Εύβοιας καθώς και των νησιών του Ιονίου, σε αυτή τη φάση δεν μπορούσε να αλλάξει το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του.
Είναι δυνατόν όμως μελλοντικά, που θα υπάρξει αναθεώρηση του προγράμματος μέσα από σχετική πρόταση της Κομισιόν, αν υπάρξει σωστή διαπραγμάτευση από πλευράς της χώρας μας να ενταχθούν και τα υπόλοιπα νησιά της Ελλάδας. Προϋπόθεση βέβαια είναι να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του ώστε να καλύψει τις ανάγκες των αγροτών όλων των νησιών.
Το καθεστώς ειδικών μέτρων για τη γεωργία στα μικρά νησιά του Αιγαίου θεσμοθετήθηκε το 1993, μετά από διαπραγμάτευση στο Συμβούλιο Υπουργών, και αφορούσε τα νησιά των οποίων ο πληθυσμός δεν υπερβαίνει τους 100.000 μόνιμους κατοίκους.
Η ίδια η χώρα μας εξαίρεσε την Κρήτη, την Εύβοια και τα νησιά του Ιονίου.
Ο λόγος ήταν ότι ο προϋπολογισμός ήταν περιορισμένος και κατά συνέπεια έπρεπε να ορισθούν προτεραιότητες ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των προαναφερόμενων μέτρων, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι στα μικρά νησιά το κόστος παραγωγής αυξάνεται και εξαιτίας της μικρής τους έκτασης και της απομόνωσής τους από την ηπειρωτική χώρα.
Ο νέος Κανονισμός προβλέπει τη συνέχιση τόσο των ειδικών μέτρων εφοδιασμού όσο και των μέτρων για τη στήριξη της τοπικής γεωργικής παραγωγής, με σταθερό ετήσιο προϋπολογισμό στα €23,93 εκατ. αλλά αυξάνει το βάρος στο πρόγραμμα στήριξης της τοπικής παραγωγής.
Τα κυριότερα σημεία των τροποποιήσεων στις οποίες κατέληξε ο άτυπος διαθεσμικός τρίλογος μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Κομισιόν και Προεδρίας του Συμβουλίου είναι τα ακόλουθα: α) αύξηση του επιμέρους ποσού του προϋπολογισμού που προορίζεται για το ειδικό καθεστώς εφοδιασμού (κατά 500 χιλ. ευρώ), β) συμπερίληψη ρητής μνείας για την κάλυψη των εξόδων μεταφοράς των προϊόντων από τα νησιά, γ) περισσότερο ενεργός ανάμειξη της τοπικής αυτοδιοίκησης και των εμπλεκομένων φορέων στη σύνταξη του εθνικού προγράμματος, δ)έμφαση στη διατήρηση των παραδοσιακών μεθόδων καλλιέργειας.
Υπογραμμίζεται ότι η θέση της Επιτροπής Γεωργίας για αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού του καθεστώτος κατά 30% ή περίπου 7εκ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (κατόπιν προτάσεως του κ. Παπαστάμκου) δεν έγινε δεκτή από την Κομισιόν και την Προεδρία του Συμβουλίου. Σε μια εξαιρετικώς δυσμενή οικονομική συγκυρία, κατά την οποία συζητούνται περικοπές στον πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, διασφαλίζεται στο ακέραιο το ύψος των χρηματοδοτικών πόρων (23,9 εκ. ευρώ) του προγράμματος υπέρ των μικρών νησιών του Αιγαίου.
Ο κ. Γιώργος Παπαστάμκος, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσε τα εξής: «Τα νησιά του Αιγαίου δεν αποτελούν μόνο το εξωτερικό σύνορο της Ελλάδος, αλλά και της ΕΕ. Οι πολίτες των απόμακρων περιοχών της ΕΕ, ιδιαιτέρως στον δοκιμαζόμενο Ευρωπαϊκό Νότο, έχουν ανάγκη για «περισσότερη Ευρώπη». Η γεωργική παραγωγή των μικρών νησιών του Αιγαίου οφείλει να έχει προσανατολισμό προς την προώθηση συνεργειών μεταξύ της τοπικής γεωργικής οικονομίας και της τουριστικής ανάπτυξης, καθώς και της διατήρησης του φυσικού και πολιτισμικού τοπικού πλούτου.
Η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπήρξε γενναιόδωρη ως προς την προσαύξηση του προϋπολογισμού. Αντιθέτως, η Κομισιόν και το Συμβούλιο όχι. Ωστόσο, διασφαλίσαμε τη διατήρηση των πόρων για τη γεωργική νησιωτική παραγωγή. Αναμένουμε με εξαιρετικό ενδιαφέρον την επόμενη νομοθετική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να προχωρήσουμε σε μια ουσιαστική αναμόρφωση του προγράμματος με επαρκή δημοσιονομικό εξοπλισμό, καθώς και στην επέκταση του πεδίου εφαρμογής του σε όλα τα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους».
Από την πλευρά του ο Σπύρος Δανέλλης, ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και σκιώδης εισηγητής της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, ανέφερε τα εξής: «Οι βελτιώσεις που επιφέραμε στον κανονισμό συνιστούσαν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στο θέμα της στήριξης της γεωργίας στα μικρά νησιά του Αιγαίου. Στόχος μας ήταν και παραμένει να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή συνέργεια όλων των στοιχείων που μπορούν να αξιοποιηθούν. Κι αυτό, γιατί επιδιώκουμε την αντιμετώπιση των δυσκολιών αυτών των νησιών με τρόπο αποτελεσματικό και όχι διεκπεραιωτικό, ακριβώς γιατί θέλουμε την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των χρηματικών πόρων.
Για αυτό και προτείναμε στην Επιτροπή να εξετάσει την προοπτική για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης για τα νησιά που να αξιοποιεί την πολιτισμική παράδοση και την περιβαλλοντική σημασία των μικρών νησιών του Αιγαίου. Προτείναμε την αξιοποίηση της συνέργειας που μπορεί να προσφέρει ο τουρισμός στη χρήση τοπικού γενετικού και πολλαπλασιαστικού υλικού. Έγινε μια καλή αρχή και σας καλώ να την στηρίξετε και στην ψηφοφορία.
Με την ευκαιρία και ανεξαρτήτως από τον κανονισμό αυτό, όπως και τον POSEI για τις άκρως απόκεντρες περιφέρειες της Ένωσης, και σύμφωνα με το πνεύμα του άρθρου 174 της Συνθήκης της Λισαβόνας για τη νησιωτικότητα, θα ήταν σκόπιμο να θεσμοθετηθούν μέτρα στήριξης των παραγωγών προς αντιμετώπιση του ιδιαιτέρως σοβαρού μεταφορικού κόστους και των λοιπών νησιών: Κρήτης, Ιονίων, Σαρδηνίας, Βαλεαρίδων, κ.λ.π.».
agrotypos.gr/Σταύρος Παϊσιάδης