Η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα ήταν και είναι μια ανοικτή πληγή που αποτελεί τροχοπέδι σε κάθε προσπάθεια ανάπτυξης. Χωρίς αμφιβολία η διοικητική αναδιάρθρωση του κράτους είναι επιβεβλημένη όπως και η πάταξη της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας. Όμως αν η φοροδιαφυγή-φοροκλοπή και η εισφοροδιαφυγή δεν ήταν σε τέτοια επίπεδα, το κράτος θα άντεχε οικονομικά ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη παγκοσμίως οικονομική συγκυρία.
Σύμφωνα με μελέτη του ινστιτούτου εργασίας της ΓΣΕΕ, η φοροδιαφυγή στην Ελλάδα κατ΄ έτος προσεγγίζει τα 70 δις ευρώ και η εισφοροδιαφυγή τα 80 δις. Για να κατανοήσει κάνεις αυτά τα ποσά αρκεί να αναφερθεί ότι οι φόροι που κάνει να λαμβάνει το κράτος κατ έτος και που θα έλυναν το οικονομικό μας πρόβλημα είναι περίπου 30 δις!!
Άρα λοιπόν η πάταξη της φοροδιαφυγής ή καλύτερα η πρόληψή της είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την οικονομική κατάσταση της χώρας. Και αναφέρω την πρόληψη της φοροδιαφυγής γιατί είναι ο μοναδικός τρόπος εισροής χρημάτων στα ταμεία του κράτους χωρίς το “περίφημο“ πια πολιτικό κόστος. Άπαξ και δημιουργηθεί το οποιοδήποτε χρέος του πολίτη προς το κράτος, έχει αποδειχθεί πλέον, έχει πολιτικό κόστος για να ανακτηθεί καθώς η λογική που έχει καλλιεργηθεί από την ίδια την πολιτεία προς τον πολίτη είναι ότι υπάρχει η πιθανότητα κάτι να γλιτώσει με κλεισίματα βιβλίων, περαιώσεις κ.λ.π.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στην χώρα μας δεν μπορεί να γίνει παρά με ένα μόνο τρόπο. Την ηλεκτρονική έκδοση όλων των φορολογικών στοιχείων(Α.Λ.Π.- Δελτίων Αποστολής –Τιμολογίων κ.λ.π.). Την άμεση(real time) δηλαδή καταγραφή της όποιας συναλλαγής σε βάσεις δεδομένων στην Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων(ΓΓΠΣ). Παράλληλα απαιτείται και η ηλεκτρονική υποβολή του βιβλίου αποθήκης όπου αυτό επιβάλλεται.
Έτσι για παράδειγμα, σε ένα κατάστημα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος (Καφέ Μπαρ – Ταβέρνα)με την έκδοση της απόδειξης από την ταμιακή μηχανή, το έσοδο θα καταγράφεται στην βάση δεδομένων στο συγκεκριμένο Α.Φ.Μ.. Παράλληλα όμως, ηλεκτρονικά θα εκδίδονται και τα τιμολόγια – δελτία αποστολής με τα οποία προμηθεύεται η επιχείρηση τα προς πώληση προϊόντα.
Με τον τρόπο αυτό στις 31/12 κάθε έτους δεν απαιτείται καν από την επιχείρηση η υποβολή εκκαθαριστικής ΦΠΑ, καθώς η ΓΓΠΣ θα έχει ήδη στην ηλεκτρονική της βάση τις αγορές – πωλήσεις της κάθε επιχείρησης. Έτσι δεν θα παρατηρείται το φαινόμενο οι ελεγκτικές υπηρεσίες να διενεργούν ελέγχους για την μη υποβολή εκκαθαριστικών δηλώσεων ΦΠΑ για παλαιότερες χρήσεις, ενώ παράλληλα θα εκμηδενιστεί ουσιαστικά η έκδοση εικονικών στοιχείων, καθώς η διασταύρωση των στοιχειών μπορεί να είναι άμεση καθώς ότι αφορά την κάθε επιχείρηση θα είναι ηλεκτρονικά καταγεγραμμένο και άμεσα αξιοποιήσιμο. Και το πιο σημαντικό: θα περιοριστεί στο ελάχιστο η απώλεια εσόδων από την μη καταβολή του ΦΠΑ.
Στον τομέα της οικοδομικής δραστηριότητας η ηλεκτρονική έκδοση των στοιχείων σε συνδυασμό με την αναμόρφωση του ελάχιστου κόστους οικοδομής (Ε.Κ.Ο.) θα περιορίσει στο ελάχιστο την πολύ μεγάλη φοροδιαφυγή καθώς στον τομέα αυτό η εικονική έκδοση στοιχείων είναι πολύ μεγάλη. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο, το αντίθετο μάλιστα, αλλού να κόβεται το Δελτίο Αποστολής κάποιων υλικών και αλλού το Τιμολόγιο που κόβεται μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα.
Η ηλεκτρονική έκδοση όλων των φορολογικών στοιχείων θα βοηθήσει πολύ στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και σε κάποιους κλάδους που ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών (π.χ. υδραυλικοί – ηλεκτρολόγοι). Ένας υδραυλικός για παράδειγμα, αυτονόητο είναι ότι έχει κάνει έναρξη δραστηριότητας στην ΔΟΥ. Θα είναι υποχρεωμένος να προμηθεύεται τα υλικά για την εργασία του ΠΑΝΤΑ με τιμολόγιο και ΠΟΤΕ με απόδειξη λιανικής πώλησης(ΑΛΠ). Αυτό όμως θα απλοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τον έλεγχο, καθώς αυτοί οι υδραυλικοί που φοροδιαφεύγουν αγοράζοντας με ΑΛΠ ώστε κατόπιν να μην εκδώσουν στοιχείο για την παροχή της υπηρεσίας, θα εντοπίζονται πολύ πιο εύκολα από τα αρχεία των επιχειρήσεων που προμηθεύονται υλικά, αφού κατόπιν ελέγχου στο αρχείο των ΑΦΜ θα εντοπίζονται πολύ εύκολα αυτά που έχουν αγοράσει με ΑΛΠ αντί Τιμολογίου που επιβάλλεται. Η μόνη διέξοδος για φοροδιαφυγή θα είναι είτε η άσκηση δραστηριότητας χωρίς έναρξη στην ΔΟΥ είτε η μη έκδοση του φορολογικού στοιχείου, με τους έλεγχους διακίνησης στο οδικό δίκτυο αλλά και στους τόπους εργασίας να παίζουν καθοριστικό ρόλο στο σημείο αυτό, περιορίζοντας ακόμα περισσότερο την φοροδιαφυγή. Μεγιστοποίηση δε των αποτελεσμάτων των ανωτέρω ελέγχων θα επιτυγχανόταν, αν ο έλεγχος λάμβανε χώρα άμεσα με ηλεκτρονικά μέσα, δηλαδή τη χρήση φορητού υπολογιστή (Laptop) με άμεση σύνδεση με την ΓΓΠΣ.
Η ηλεκτρονική έκδοση των φορολογικών στοιχείων θα περιόριζε επίσης κατά πολύ τα εικονικά φορολογικά στοιχεία στην διακίνηση και πώληση αγροτικών προϊόντων που στόχο έχουν την παράνομη επιστροφή ΦΠΑ. Το γεγονός αυτό ταλαιπώρησε και ταλαιπωρεί από την μία τον αγροτικό κόσμο, έχοντας τεράστιες κοινωνικές προεκτάσεις καθώς πάνω σε αδιαφανείς και εικονικές δραστηριότητες έχουν στηθεί ζωές και περιουσίες, αλλά και την πολιτεία καθώς η οικονομική αιμορραγία είναι πολύ μεγάλη όπως και η δυσφήμηση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την κακοδιαχείριση των κονδυλίων.
Η κατά το δυνατόν φορολογική δικαιοσύνη που σε άλλα κράτη είναι δεδομένη, στη χώρα μας είναι ζητούμενο, με το βαθιά πελατειακά δομημένο κράτος να αρνείται πεισματικά τις επί το ορθόν αλλαγές, όπως είναι οι παραπάνω που ανέφερα στον φοροελεγκτικό μηχανισμό, καθώς αυτές εξορθολογούν το σύστημα και αποκόπτουν τους πελατειακούς δεσμούς που ανέκαθεν υφίσταντο. Και αυτό συνέβαινε και συμβαίνει γιατί οι πελατειακοί δεσμοί σημαίνουν εξάρτηση και …. ψήφους από τα κατώτερα οικονομικά στρώματα μέχρι και τους μεγιστάνες.
Οι προς την σωστή κατεύθυνση αλλαγές όμως παρόλο θα ξεβολέψουν κάποιους, θα έχουν διπλό όφελος. Καταρχήν για την πολιτεία, καθώς θα περιορίσουν την φοροδιαφυγή, αλλά και προς τον πολίτη καθώς θα εμπεδώσουν την ζητούμενη στη χώρα μας φορολογική δικαιοσύνη αφού τα ταμεία του κράτους θα γεμίζουν επιτέλους απ΄ αυτούς που πρέπει και όχι από τα συνήθη φορολογικά υποζύγια που είναι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι των οποίων η οικονομική αφαίμαξη δεν δημιουργεί καμία προοπτική και ανάπτυξη. Τα όσα παραπάνω ανέφερα για τη χώρα μας και το πελατειακά δομημένο κράτος τελικά συνιστούν υπέρβαση, που κι αυτή δυστυχώς είναι ζητούμενο………
Ιωάννης Σέγκος
Υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών
Δημοτικός Σύμβουλος Χερσονήσου.