Η Ελλάδα κατέχει τα σκήπτρα στην κατάταξη παχύσαρκων παιδιών σε όλη την Ευρώπη, και την τρίτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη, μετά τη Νότια Αφρική και το Κουβέιτ. Η θέση αυτή δε μας τιμά καθόλου αφού σύμφωνα με το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), σε 20 χρόνια θα χαθούν περισσότερα παιδιά από ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία και την κακή διατροφή (στεφανιαία νόσο, διαβήτη, κ.α. ) παρά από τα ναρκωτικά ή το AIDS. Επιπλέον τα παχύσαρκα παιδιά αντιμετωπίζουν μεγάλα κοινωνικά και οικογενειακά προβλήματα λόγω του βάρους τους, γεγονός που τους δημιουργεί έντονα συμπλέγματα κατωτερότητας και ψυχολογική αστάθεια.
Τι φταίει;
Η παιδική παχυσαρκία οφείλεται σε λανθασμένη διατροφή, σε έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, σε κληρονομικούς παράγοντες, σπάνια σε ορμονικές διαταραχές και συχνά στο συνδυασμό των παραπάνω αιτιών. Ας δούμε τι συμβαίνει στα σημερινά ελληνόπουλα όσον αφορά την διατροφή τους:
- Το 77% των παιδιών δεν τρώει σχεδόν ποτέ μαζί με τους γονείς του, άρα δεν ελέγχεται η ποσότητα και η ποιότητα του φαγητού.
- Το «σπιτικό» φαγητό αποτελεί για πολλά νοικοκυριά όχι μια καθημερινή συνήθεια αλλά μια πολυτέλεια.
- Τα παιδιά τρώνε σε fast food σε ποσοστό 7-42% τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα .Από το 1984 έως το 2000 αυξήθηκε η κατανάλωση έτοιμου φαγητού κατά 956%.
- Τα σχολικά κυλικεία δεν ελέγχονται επαρκώς και παρέχουν στα παιδιά τροφές με υπερβολικά λιπαρά και ζάχαρη. (π.χ. πατατάκια, γαριδάκια, αναψυκτικά κ.α.)
- Το σχολείο και η οικογένεια δε ενημερώνει τα παιδιά για τη διατροφή τους. Το 48% δεν έχουν ενημερωθεί ποτέ για θέματα διατροφής.
- Η σωματική δραστηριότητα των παιδιών όλο και μειώνεται ενώ αυξάνεται υπερβολικά ο χρόνος τηλεθέασης και χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μειωμένη κατανάλωση θερμίδων και την αποθήκευση τους σε μορφή λίπους.
Τα παιδιά που έχουν υπέρβαρους γονείς έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα. Αυτή η τάση όμως θα εκδηλωθεί εάν ακολουθήσουν λανθασμένη διατροφή και δεν είναι σωματικά ενεργά.
Τι πρέπει να γίνει;
Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της παχυσαρκίας απαραίτητη είναι η συμβολή των γονέων του σχολείου και της πολιτείας.
Πρέπει τα παιδιά και οι γονείς να ενημερωθούν για την, ισορροπημένη και σωστή είναι η διατροφή που βασίζεται στις αρχές της «διατροφικής πυραμίδας». Βάση της διατροφής πρέπει να είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα. Το κρέας και τα γαλακτοκομικά πρέπει να περιορίζονται σε μικρές ποσότητες, ενώ τροφές με πολλά λιπαρά ή ζάχαρη πρέπει να χρησιμοποιούνται σπάνια.
Οι γονείς είναι εκείνοι που με το παράδειγμα τους, ελαχιστοποιώντας την χρήση του γρήγορου και αμφίβολης ποιότητας φαγητού, καθιερώνοντας γεύματα με όλη την οικογένεια και έχοντας στο μυαλό τους την «διατροφική πυραμίδα» θα «περάσουν» στα παιδιά τους σωστές διατροφικές συνήθειες.
Η πολιτεία πρέπει να ελέγχει τα τρόφιμα που πωλούνται στα σχολεία και επιβαρύνουν την υγειά των παιδιών. Ακόμα πρέπει να ενημερώνει δασκάλους, γονείς και παιδιά για το ποια τρόφιμα είναι ωφέλιμα και ποια πρέπει να αποφεύγονται.
Η σωματική δραστηριότητα πρέπει να αυξηθεί σε σχέση με τις καθημερινές συνήθειες των παιδιών και των γονέων (π.χ. χρήση σκάλας και όχι ασανσέρ). Να μειωθεί ο χρόνος που αφιερώνεται στην τηλεόραση και στον υπολογιστή και να παρακινήσουν οι γονείς τα παιδιά να βγουν έξω να παίξουν ή να κάνουν ένα περίπατο.
Πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στα παιδιά να γνωρίσουν τα διάφορα σπορ και μόνα τους να επιλέξουν εκείνο που τα διασκεδάζει και ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία τους. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία από αθλήματα που ένα παιδί θα μπορούσε να δοκιμάσει, όπως ατομικά και ομαδικά αγωνίσματα με μπάλα, ενόργανη γυμναστική, αθλήματα του υγρού και ξηρού στίβου, ατομικά ή ομαδικά προγράμματα γυμναστικής, χορός κ.α.. Σίγουρα, ο τόπος που ζούμε, ευνοεί τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το βουνό και τη θάλασσα, μια και τα δυο τα έχουμε πολύ κοντά μας. Επομένως με μικρή παρακίνηση μπορούν να δοθούν στα παιδιά ευκαιρίες για αύξηση της σωματικής τους δραστηριότητας.
Βουρδουμπάκης Αντώνης
Καθηγητής φυσικής αγωγής
\”palmos\” Γυμναστήριο