Η Ημερίδα στο πρώτο σκέλος ενημέρωσης και συζήτησης, αφορούσε ολοκληρωμένες προτάσεις υποστήριξης των δανειοληπτών από διακεκριμένους επιστημονικούς συνεργάτες του ΙΝΚΑ ΚΡΗΤΗΣ, ενώ στο δεύτερο σκέλος της Ημερίδας έγινεν ανάλυση για τα προγράμματα – ΕΣΠΑ « Ολοκληρωμένη Παρέμβαση για τη Στήριξη της Γυναικείας Απασχόλησης μέσω Ενίσχυσης της Επιχειρηματικότητας στην Ελληνική Περιφέρεια».
Ομιλητές ο Νίκος Μουντάκης, Πολιτικός Επιστήμονας και Δημοσιογράφος, ο οποίος και συντόνισε την ημερίδα και οι Γιάννης Αθανασάκης από την πλευρά του ΙΝΚΑ Κρήτης αλλά και από την εταιρεία Anasigrotisis οι Παναγιώτης Μπατσαριτσάκης, Ιωάννα Βουδούρη
Τουλάχιστον οκτώ στους δέκα πολίτες που έχουν λάβει δάνειο αντιμετωπίζουν πρόβλημα ομαλής αποπληρωμής των δόσεων όπως προκύπτει από μελέτη της Public Issue. Ακριβώς για αυτό στην ημερίδα από το Ινστιτούτο Καταναλωτών, απαντήθηκαν ερωτήσεις και δόθηκαν χρηστικές συμβουλές
Ένας οδηγός επιβίωσης δανειοληπτών!
Γιατί κάποιος να προσφύγει σε μία ένωση καταναλωτών;
Καθώς τα χρέη πολλές φορές οδηγούν σε περιθωριοποίηση και κατάθλιψη καλό είναι να ζητάμε τη βοήθεια των ειδικών και ειδικότερα από έναν φορέα συλλογικότητας, με σκοπό να προστατέψει την πρώτη κατοικία του, το σπίτι του αλλά και την περιουσία του από τις τράπεζες. Οι ενώσεις καταναλωτών έχουν την δυνατότητα μέσω οικονομολόγων και νομικών να μελετήσουν εξατομικευμένα το πρόβλημα για κάθε υπερχρεωμένο πολίτη και να προτείνουν λύσεις.
Τι επιλογές έχει κάποιος ώστε να προστατεύσει το σπίτι του;
Μπορεί να ζητήσει από την τράπεζα να μπει σε ρύθμιση αλλά το μεγάλο ζητούμενο είναι το κόστος αλλά και να ενταχθούν στο νόμο Κατσέλη. Πρέπει να προσέξετε και να υπολογίστε το τελικό συνολικό κόστος της λύσης που σας προτείνει η τράπεζα με το νέο επιτόκιο.
Οι μικροεπαγγελματίες τι επιλογές έχουν;
Όσοι έχουν εμπορική ιδιότητα δεν εντάσσονται. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον άρθρο 99.
Πως μπορείτε να προστατέψετε το σπίτι σας από την τράπεζα;
Αν το σπίτι σας έχει εμπορική αξία έως 200.000 ευρώ και είστε έγγαμος το σπίτι δεν κινδυνεύει με κατάσχεση έως το τέλος του 2013. Επιπλέον για κάθε παιδί έχει μπόνους 25.000 ευρώ με συνολικό όριο τις 400.000 ευρώ. Σε περίπτωση που ξεκινήσει αίτημα κατάσχεσης είναι απαραίτητη η νομική υποστήριξη. Επιπρόσθετα πρέπει να γνωρίζετε ότι η τράπεζα μπορεί να κάνει μια σειρά νομικών ενεργειών, όπως εξώδικη δήλωση, διαταγή πληρωμής, κατάσχεση, πλειστηριασμό.
Μπορεί η τράπεζα να βγάλει σε πλειστηριασμό τα αντικείμενα του σπιτιού;
Για τα κινητά που είναι απαραίτητα για τη διαβίωση σας η τράπεζα δεν έχει δικαίωμα να προβεί σε πλειστηριασμό. Έχει όμως τη δυνατότητα να το κάνει για περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις εισπρακτικές εταιρείες;
Καταρχήν ο νόμος 3758/2009 αναφέρει να μην ασκούν καμία ψυχολογική πίεση, απειλές και υβριστική συμπεριφορά.
Έχουν το δικαίωμα οι τράπεζες να παρατήσουν από το μισθό ή τη σύνταξη;
Το άρθρο 3 του νόμου 3713 προβλέπει το ακατάσχετο μισθών και συντάξεων.
Έχω δικαίωμα να επιστρέψω το σπίτι στην τράπεζα παρότι το έχω πληρώσει για μεγάλο διάστημα και να σβηστεί το δάνειο;
Με τους ισχύοντες νόμους δεν γίνεται. Είναι μια γκρίζα περιοχή του νόμου. Σε άλλα πτωχευτικά δίκαια αυτό ισχύει. Μια τέτοια διάταξη θα έλυνε πολλά προβλήματα.
Την ίδια στιγμή ο συνήγορος του καταναλωτή έβαλε μπλόκο σε εισπρακτικές που ενοχλούν οφειλέτες αφού έκανε αυστηρή σύσταση.
Σύμφωνα μάλιστα με την σύσταση
προς τα τραπεζικά ιδρύματα που έκανε αλλά και τις εισπρακτικές εταιρείες, ο συνήγορος του καταναλωτή Ευάγγελος Ζερβέας ανέφερε ότι δεν πρέπει οι παραπάνω να ενοχλούν τους οφειλέτες που έχουν υπαχθεί στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Θέση την οποία κοινοποίησε στον υφυπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Αθ. Σκορδά, στον γενικό γραμματέα Καταναλωτή, Γ. Στεργίου, καθώς και στο αρμόδιο Τμήμα Μητρώου Εταιρειών Ενημέρωσης Οφειλετών της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή «προς γνώση και για δικές τους κατά νόμο ενέργειες».
Ο κ. Ζερβέας, γνωστοποίησε με ανακοίνωση του ότι κινητοποιήθηκε επειδή λαμβάνει τακτικά και συστηματικά παράπονα από πολίτες – καταναλωτές, οι οποίοι καταγγέλλουν ότι αν και κανονικώς έχουν υπαχθεί στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, εντούτοις γίνονται αδιάκοπα αποδέκτες οχλήσεων από εκπρόσωπους εταιρειών, στις οποίες έχει ανατεθεί το έργο της ενημέρωσής τους για την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Ωστόσο για να υπαχθούν οι ενδιαφερόμενοι στον νόμο αρχίζοντας από το εξωδικαστικό στάδιο, προβλέπεται η υποχρεωτική χορήγηση από τα πιστωτικά ιδρύματα αναλυτικής κατάστασης των οφειλών τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, συμπεριλαμβανομένου του επιτοκίου.
Αυτό σημαίνει ότι από την στιγμή που ένας οφειλέτης, έχει κάνει αίτηση υπαγωγής για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αφενός δεν μπορεί να εξυπηρετεί τα χρέη του ως έχουν, έτσι λοιπόν είναι στην κρίση του δικαστή να αποφασίσει την τύχη του και αφετέρου γνωρίζει ήδη πολύ καλά το ακριβές ύψος των οφειλών του.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή υπογραμμίζει:
«Επομένως, καμία περαιτέρω σημασία και κανέναν προφανή ρόλο δεν επιτελεί η εκδήλωση οχλήσεων από τα τραπεζικά ιδρύματα, απευθείας ή δια συνεργατών τους, προς τους οφειλέτες -και μάλιστα κατά τρόπο συστηματικό- για την υπενθύμιση χρεών που τους είναι ήδη γνωστά. Αντιθέτως, ένα τέτοιο ενδεχόμενο μόνο πρόσθετη ψυχολογική επιβάρυνση μπορεί να τους επιφέρει εν μέσω της ήδη δυσχερούς τους θέσης, με κίνδυνο μάλιστα μια τέτοια πρακτική να θεωρηθεί ότι προσβάλλει, κατά πρώτον και κυριότερο, το θεμελιώδες δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας των ατόμων και της μη προσβολής αυτής. Πέραν αυτού, είναι γεγονός ότι η ανάθεση εντολής των τραπεζικών ιδρυμάτων για ενημέρωση οφειλετών σχετικά με ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν υποβληθεί σε ρύθμιση είναι μία, κατά τον νόμο, μη επιτρεπτή ενέργεια».
Ο Ευάγγελος Ζερβέας, για όλους τους παραπάνω λόγους απηύθυνε σύσταση προς τα τραπεζικά συστήματα και τις εταιρίες ενημέρωσης:
– Στα τραπεζικά ιδρύματα: Να μην αναθέτουν εξ αρχής σε εταιρείες το έργο της ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις που γνωρίζουν ότι έχουν ήδη τεθεί σε καθεστώς αναγνωρισμένης διαδικασίας ρύθμισης, καθώς επίσης να ανακαλούν ανάλογες εντολές που έχουν δοθεί για απαιτήσεις που αποδεδειγμένα τίθενται προς ρύθμιση μελλοντικά.
– Στις εταιρείες ενημέρωσης: Να σταματούν αμέσως την όχληση όσων οφειλετών δηλώνουν ότι έχουν υποβάλει τις οφειλές τους σε αναγνωρισμένο καθεστώς ρύθμισης και γνωστοποιούν, παράλληλα, αριθμό πρωτοκόλλου της σχετικής αίτησης και στοιχεία του φορέα ή του πληρεξούσιου δικηγόρου που τους συνδράμει, μέχρις ότου διασταυρωθεί η αλήθεια μιας τέτοιας δήλωσης σε συνεργασία με τους εντολείς τους.
Την ίδια στιγμή μπαίνουν προβλήματα και υπάρχουν σκιές της τρόικας στο ν/σ για τις ρυθμίσεις δανείων των νοικοκυριών
Υποβαθμίζοντας τις κοινωνικές διαστάσεις του προβλήματος και την ανάγκη προσωρινής έστω ανακούφισης των χρεωμένων πολιτών, η τρόικα φέρεται να επιμένει στις ενστάσεις που έχει θέσει εξαρχής ως προς τις δυνητικές επιπτώσεις που θα έχει για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών η υπαγωγή χιλιάδων δανειοληπτών στην τετραετή ρύθμιση «ανακούφισης», αντιδρώντας κατ’ ουσία στο ενδεχόμενο εισφοράς περισσότερων κεφαλαίων στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης.
Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών έχει επίσημα υπολογίσει στην τελευταία της έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο, το πρόσθετο κόστος σε 1,1 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας, ωστόσο μεμονωμένα κάποιοι τραπεζίτες επιμένουν να ανεβάζουν το κόστος σε διπλάσια επίπεδα.
Κυβέρνηση και τράπεζες που, όπως υποστηρίζεται, έχουν συμφωνήσει στο περιεχόμενο της ρύθμισης και κινούνται συντονισμένα για να «πείσουν» την τρόικα και κατ’ επέκταση την ΕΚΤ να ανάψουν το «πράσινο φως», θα προσπαθήσουν να επιχειρηματολογήσουν προβάλλοντας την άποψη και τα στοιχεία ότι η μη αντιμετώπιση του προβλήματος τώρα θα έχει προοδευτικά μεγαλύτερο κόστος στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών (επισφάλειες).
Στο πλαίσιο αυτό, στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης θα επιχειρήσει να πείσει τους δανειστές ότι η τελική «ζημιά» δεν θα είναι τέτοια ώστε να απαιτηθούν νέα κεφάλαια για τη στήριξη των τραπεζών, πέραν των κονδυλίων που έχουν προβλεφθεί για την ανακεφαλαιοποίηση.
Η επιχειρηματολογία αυτή είναι σύμφωνη και με την εκτίμηση που έκανε ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γ. Προβόπουλος, σύμφωνα με την οποία τα 50 δισ. ευρώ επαρκούν για να καλύψουν το κόστος ανακεφαλαιοποίησης, ενώ στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται και «ένα απόθεμα ασφαλείας» για την αντιμετώπιση απροσδόκητων εξελίξεων που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες.
Την Τετάρτη το βράδυ πάντως στη διάρκεια της σύσκεψης του υπουργού Ανάπτυξης με το προεδρείο της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών κατέστη ξεκάθαρο ότι τίποτα δεν έχει κλείσει ακόμη, παρότι ο Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε πως ούτε το χρονοδιάγραμμα κατάθεσης του νομοσχεδίου για το τέλος Μαρτίου αλλάζει, ούτε και οι βασικές γραμμές επί του περιεχομένου. Από την άλλη πλευρά, όμως, κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι η ρύθμιση δεν θα αλλάξει επί τα χείρω και ειδικά ως προς το σκέλος του απαιτούμενου οικογενειακού εισοδήματος των 25.000 ευρώ.
Ενδεικτική είναι η τοποθέτηση κορυφαίου στελέχους του υπουργείου Ανάπτυξης ότι κάθε μέρα οι προϋποθέσεις υπαγωγής σε μια ενδεχόμενη ρύθμιση αλλάζουν, καθώς «κοκκινίζουν» όλο και περισσότερα δάνεια και αυξάνεται ο αριθμός των δανειοληπτών που βρίσκονται σε αντικειμενική αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων τους.
«Δεν κάνουμε τη συζήτηση για να αποτύχουμε. Δεν είμαστε σε τεράστια απόσταση από την τρόικα. Πιστεύουμε ότι πάνω-κάτω θα είναι οι ίδιες ρυθμίσεις που έχουμε ανακοινώσει» δήλωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, μετά το πέρας της συνάντησής του με το προεδρείο της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, αφήνοντας πάντως ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγών στο προωθούμενο νομοσχέδιο το οποίο θα περιλάβει σειρά τροποποιήσεων και στο «νόμο Κατσέλη» για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Υπενθυμίζεται ότι η ρύθμιση που έχει παρουσιάσει η κυβέρνηση για τη διευκόλυνση των δανειοληπτών προβλέπει την τετραετή καταβολή δόσεων μόνο για τους τόκους των δανείων και μέχρι του 30% του εισοδήματος (μηδενικές καταβολές για ανέργους) εφόσον το οικογενειακό εισόδημα έχει μειωθεί κατά 35% από το 2010 και είναι χαμηλότερο από 25.000 ευρώ, ενώ η πρώτη κατοικία δεν υπερβαίνει σε αντικειμενική αξία τα 180.000 ευρώ. Άρα ναι μεν σύγκλιση απόψεων με την Ένωση Ελληνικών τραπεζών για τη σχεδιαζόμενη νέα ρύθμιση χρεών από δάνεια, όπως διαπιστώθηκε στη σύσκεψη που είχε το προεδρείο της ΕΕΤ με τον υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη, τον υφυπουργό κ.Θανάση Σκορδά και τον υφυπουργό κ.Βιρβιδάκη, όμως το δύσκολο, όπως όλα δείχνουν, είναι να πειστεί και η Τρόικα. Το υπουργείο Ανάπτυξης υποστηρίζει πως «η ρύθμιση δεν θα προκαλεί σοβαρή οικονομική ζημιά και δεν οδηγεί στην ανάγκη για πρόσθετες ρυθμίσεις και ενισχύσεις για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών», αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν συνεπάγεται και κάποιο κόστος για αυτές.
Τις προσεχείς ημέρες η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να ετοιμάσει κοινή γραμμή άμυνας με την Τράπεζα της Ελλάδος, που θα αναλάβει να επεξεργαστεί περαιτέρω ζητήματα που αφορούν τη νέα ρύθμιση χρεών από δάνεια, πριν τεθεί οριστικά προς κρίση και έγκριση στην Τρόικα.
Κάτι όμως που φυσικά θέτει αρκετούς νέους περιορισμούς και σίγουρα δεν δίνει πραγματική λύση για τον περιορισμό της νέας πραγματικότητας, της εκτόξευσης δηλαδή των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ήδη ο δείκτης των “κόκκινων” δανείων έφθασε στο 22,5% επί του συνόλου, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ που αφορούσαν τον περασμένο Σεπτέμβριο, αν και παράγοντες της αγοράς και καταναλωτικές οργανώσεις τονίζουν ότι το νούμερο είναι πολύ υψηλότερο. Κάτι που “σκιαγραφούσε” και η δημοσκόπηση που δημοσιοποίησε η Public Issue δείχνοντας πως 8 στους 10 δανειολήπτες πλέον δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Εξάλλου το ΔΝΤ σε πρόσφατη έκθεση του τονίζει ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αυτόματου κουρέματος των δανείων με δυσκολία εξυπηρέτησης, υπογραμμίζοντας ότι εάν δεν μειωθεί το ιδιωτικό χρέος τότε η οικονομία μας, όπως και οι υπόλοιπες της ευρωπεριφέρειας, δεν θα καταφέρουν να ανακάμψουν.