Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η διημερίδα για τα ατυχήματα, τις καταστροφές και τα Επαρχιακά Μέσα Ενημέρωσης, στην διάρκεια της οποίας καταδείχθηκε ο καίριος ρόλος της συνεργασίας των περιφερειακών και τοπικών αρχών και υπηρεσιών με τα Μέσα Ενημέρωσης προκειμένου, τόσο σε επίπεδο πρόληψης, όσο και της αντιμετώπισης των συνεπειών φυσικών καταστροφών.

Η διημερίδα διοργανώθηκε στο ίδρυμα Αγ.Σοφία Αποκορώνου απο την Περιφέρεια Κρήτης και το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου και μετά απο διήμερες συζητήσεις των ομάδων εργασίας οι οποίες αποτελούντο απο εκπροσώπους αρχών, φορέων, υπηρεσιών και δημοσιογράφων εξήχθησαν χρήσιμα συμπεράσματα.

Κοινή ήταν η διαπίστωση πως η διημερίδα συνέβαλε στο να έρθουν πιό κοντά οι εκπρόσωποι των υπηρεσιών και του Τύπου και κυρίως στο να καλλιεργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ τους.

Όπως επισημάνθηκε τα επαγγελματικά μέσα ενημέρωσης και ιδιαίτερα ο τοπικός και επαρχιακός τύπος έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στα πλαίσια μιας οργανωμένης κοινωνίας σε περιόδους εκτάκτων αναγκών, κρίσεων, καταστροφών, ατυχημάτων και ακραίων φαινομένων.

Η συμβολή τους στην αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων και περιστατικών είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη, την ενημέρωση, την καθοδήγηση του κοινού σε ορθές πρακτικές και την αποφυγή πανικού. Συμβάλλουν επίσης στη μείωση των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές και αναπηρίες καθώς και στη μείωση των κοινωνικών και ψυχολογικών επιπτώσεων, αλλά και κατά την μακρά περίοδο της αποκατάστασης της κοινωνικής και οικονομικής ζωής και την εύρυθμη λειτουργία μετα από έκτακτα συμβάντα.

Ειδικά για την επιτυχή διαχείριση εκτάκτων αναγκών κρίθηκε αναγκαίο να τηρούνται απαρέγκλιτα, από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές κάποιες αρχές και διαδικασίες που έχουν συμφωνηθεί εκ των προτέρων, όπως:

1.Αποστολή των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης είναι η προστασία της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας και της περιουσίας των πολιτών και η παροχή βοήθειας και περίθαλψης.

2.Στόχος των μέσων ενημέρωσης είναι η επακριβής πληροφόρηση των πολιτών για την καλύτερη δυνατή προστασία τους σε όλες τις φάσεις αντιμετώπισης ατυχημάτων και καταστροφών λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες των αρμόδιων κατά περίπτωση υπηρεσιών.

3.Η επαλήθευση των ειδήσεων είναι πολλαπλά αναγκαία σε περιπτώσεις ατυχημάτων και καταστροφών με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και την προστασία των πολιτών και την αποφυγή πανικού και αδικαιολόγητων ψυχολογικών καταπονήσεων.

4.Η μετάδοση εικόνων και ειδήσεων σε ατυχήματα και καταστροφές πρέπει να διέπεται από κοινωνική ευαισθησία. Οι ειδικοί αποθαρρύνουν την υπερβολική προβολή παραβατικών και επιβλαβών συμπεριφορών με τρόπο που να παρακινεί σε μίμηση επειδή εντείνει τα κοινωνικά προβλήματα.

5.Η συμμετοχή των μέσων ενημέρωσης στον επικοινωνιακό σχεδιασμό της αντιμετώπισης ατυχημάτων και καταστροφών συμβάλλει στην αλληλοκατανόηση και στην ενίσχυση του θεσμικού ρόλου αρχών, υπηρεσιών και μέσων ενημέρωσης για την καλύτερη προστασία των πολιτών.

6.Η κριτική και η επισήμανση των ελλείψεων ωφελεί όταν γίνεται ΠΡΙΝ ή ΜΕΤΑ το ατύχημα ή την καταστροφή αλλά είναι έως και επικίνδυνα αντιπαραγωγική όταν γίνεται ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ της αντιμετώπισης / επέμβασης όπως είναι και η προβολή ανεπιβεβαίωτων, παραπλανητικών ή ψευδών ειδήσεων.

7.Οι υπηρεσίες έχουν δικαίωμα / υποχρέωση να περιορίζουν την πρόσβαση σε χώρους και πληροφορίες που αφορούν ατυχήματα και καταστροφές εφαρμόζοντας την ισχύουσα νομοθεσία (περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, περί τεκμηρίων για ποινικές ευθύνες, κλπ.), χωρίς να καταστρατηγείται η ελευθερία του Τύπου.

Όμως επισημάνθηκε πως και οι εκπρόσωποι των ΜΜΕ θα πρέπει να σέβονται την εξασφάλιση περιμέτρου ασφαλείας απο τις αρχές όταν κρίνεται αναγκαίο.

8.Τα μέσα ενημέρωσης έχουν δικαίωμα και υποχρέωση σε έγκυρη και πλήρη πληροφόρηση για τα μέτρα πρόληψης ατυχημάτων και καταστροφών ΠΡΙΝ, για τα μέτρα προστασίας του πληθυσμού ΚΑΤΑ αλλά και για τα πραγματικά αίτια και τα διδάγματα ΜΕΤΑ από τα ατυχήματα ή τις καταστροφές.

9.Τα μέσα ενημέρωσης οφείλουν να κατανοούν την ψυχολογική επιβάρυνση που υφίστανται τα μέλη των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια της επέμβασης σε ατυχήματα και καταστροφές αλλά και εν γένει οι πολίτες.

10.Οι Περιφερειακές και τοπικές αρχές, οι υπηρεσίες και τα μέσα ενημέρωσης θα συνεργαστούν αρμονικότερα σε περιπτώσεις ατυχημάτων και καταστροφών αν έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση σχετικά με την διαχείριση της μεταξύ τους σχέσης και έχουν συμμετάσχει σε ανάλογες ασκήσεις.

Τέλος κατατέθηκαν και συγκεκριμένες προτάσεις μεταξύ των οποίων οι κυριότερες ήταν οι εξής :

1.Σύσταση γραφείου τύπου ανά υπηρεσία ή ευρύτερα. Ο αρμόδιος εκπρόσωπος τύπου (spokesperson) να είναι κατάλληλα καταρτισμένος.

2.Μόνιμη περιοδική εκπομπή στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο για θέματα προστασίας των πολιτών με τη συμμετοχή των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης.

3.Εκπαίδευση των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης (σε θέματα επικοινωνίας) και των δημοσιογράφων (σε εξειδικευμένα αντικείμενα ατυχημάτων και καταστροφών) με αμοιβαία συνεργασία. Διοργάνωση και ασκήσεων – βάση σεναρίων – με τη συμμετοχή των ΜΜΕ.

Ναπολέων Σαραντίδης
[email protected]