13 Φεβρουαρίου, 2014 | 21:10

Πλήθος κόσμου όλων των ηλικιών βρέθηκε την Πέμπτη το απόγευμα στην ενορία του Αγίου Γεωργίου όπου ο π. Ανδρέας Κεφαλογιάννης τέλεσε τρισάγιο στην μνήμη του Γιάννη Δραμουντάνη ή Στεφανογιάννη, του αρχηγού της Αντίστασης που εκτελέστηκε μετά από μπλόκο των Ναζί στα Ανώγεια στις 13 Φεβρουαρίου 1944 (δείτε εδώ).

Εβδομήντα χρόνια μετά οι Ανωγειανοί τιμούν τους ανθρώπους που θυσίασαν το μεγαλύτερο αγαθό, την ζωή τους για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι.

Το παρών στον ιερό ναό έδωσαν μεταξύ άλλων ο Δήμαρχος Ανωγείων κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης μαζί με πολλά μέλη του Δημοτικού συμβουλίου, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού συλλόγου κ.Νίκος Βρέντζος και αρκετά μέλη της οικογένειας Δραμουντάνη.

Παρών ήταν και ο γιος του Στεφανογιάννη Ζαχαρίας και ο εγγονός του και πρώην υποψήφιος Δήμαρχος Ανωγείων Γιάννης Ζ. Δραμουντάνης με την σύζυγο του, εμφανώς συγκινημένοι για την τιμή που γίνεται στον άνθρωπο τους.

Στον λόγο που έβγαλε ο π. Ανδρέας μίλησε για τον κίνδυνο που διατρέχει η πατρίδα μας με την εξάπλωση του Φασισμού, τονίζοντας πως πρέπει να είναι πάντα επίκαιρα τα μηνύματα που μας αφήνει ο Στεφανογιάννης λέγοντας χαρακτηριστικά:

”Να πολεμήσουμε με τα δικά του όπλα ο καθένας. Να αντισταθούμε και να ξεσηκωθούμε για να διεκδικήσουμε αυτά που μας ανήκουν. Να αντισταθούμε όπως μας έμαθαν άντρες σαν τον Στεφανογιάννη”.

 

Συγκίνησε με το τραγούδι του ο Αχιλλέας Δραμουντάνης

Καμάρι των Ανωγειανών στολίδι στο Μειντάνι,

Του Ψηλορείτη γέννημα αητέ Στεφανογιάννη.

Αυτή τη  μαντινάδα μαζί με το τραγούδι του χωριού είπε μετά το τρισάγιο με την λύρα του και τη συνοδεία του ο Ανωγειανός καλλιτέχνης Αχιλλέας Δραμουντάνης σε μια συγκινητική εκτέλεση που έκανε μέσα στον χώρο της εκκλησίας.

Η ατμόσφαιρα υπήρξε μοναδική  φέρνοντας σε όλους μας περηφάνια αλλά και χρέος που είμαστε Ανωγειανοί.

Πρώτα χαλάσαν το σχολειό
και κάψαν τα θρανία
και τα παιδιά μας φύγανε
εις τα οικοτροφεία

Πρώτα σκοτώσαν το Σκουλά
κι ετέ τον αρχηγό μας
κι ύστερα βάλαν τη φωτιά
και κάψαν το χωριό μας

Ω, Παναγιά μου Ανωγειανή
που `σουν αυτή την ώρα
όταν εβάλαν τη φωτιά
στα ξακουσμένα Ανώγεια

Ήρθαν τς Αιγύπτου τα πουλιά για να παραθερίσουν,

στα Ανώγεια δεν εβρήκανε τοίχους φωλιές να χτίσουν.

Μα το νερό της λησμονιάς
θα πιούμε με το γάλα
να τα ξελησμονήσουμε
τα πάθη τα μεγάλα

 

Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑ-ΑΝΔΡΕΑ

ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΕΦΑΝΟΓΙΑΝΝΗ

«Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,

Βρισκόμαστε σήμερα εδώ στην εκκλησία του Αϊ Γιώργη για να τιμήσουμε τον άνθρωπο σύμβολο κατά του Φασισμού, τον άνθρωπο σύμβολο κατά του Ναζισμού, τον άνθρωπο που θυσιάστηκε για τη λευτεριά, τη Δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία και πάνω από όλα για την αξιοπρέπεια. 

Τιμούμε το Γιάννη Δραμουντάνη ή Στεφανογιάννη, τιμούμε τον αρχηγό, τιμούμε τον αγωνιστή, τον Ψηλορείτη της αντίστασης.

Την εποχή της ισοπέδωσης, της φτώχειας, της εξαθλίωσης και της ΝΕΑΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΑΠΛΩΘΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ, ΤΗΝ εποχή που το φίδι του Φασισμού έχει και πάλι σηκώσει κεφάλι τα μηνύματα της θυσίας του Στεφανογιάννη είναι όχι μόνο επίκαιρα, αλλά αποτελούν το ΦΑΡΟ για τους αγώνες που θα πρέπει να δώσει η δική μας γενιά.

Πέντε χρόνια τώρα ο ελληνικός λαός υποφέρει, αγωνιά, πεθαίνει στο όνομα της δημοσιονομικής προσαρμογής, στο όνομα των πλεονασμάτων, στο όνομα της πληρωμής των χρεών. Όμως, όλα αυτά δεν φέρνουν την ευτυχία, φέρνουν τη δυστυχία, τον πόνο, την ανεργία και στο τέλος την άνοδο του Φασισμού.

Ηρθε η ώρα ο ελληνικός λαός να κάνει πράξη την ξαστεριά, να βγει στο ξέφωτο και να δει τον ήλιο, να σηκωθεί λίγο ψηλότερα. Όμως, αυτό δεν μπορεί να γίνει με αποσπασματικές κινήσεις, αλλά με αγώνα ενωτικό και  συγκροτημένο.

Ξεκάθαρα είναι τα μηνύματα που στέλνουν οι αγώνες και η θυσία του Στεφανογιάννη. Μας λένε αυτά τα μηνύματα: «Τι περιμένετε; Ξεσηκωθείτε, αξιοποιήστε τα δικά σας όπλα, μην αφήνετε να εξαπλώνεται ο Φασισμός. Οργανωθείτε, αντισταθείτε και η νίκη θα έρθει. Καμία νίκη δεν έρθετε χωρίς θυσίες, καμία νίκη δεν έρχεται χωρίς αγώνα, χωρίς πείσμα».

Η Ευρώπη και οι λεγόμενοι εταίροι μας  θα πρέπει να δείξουν την πραγματική τους αλληλεγγύη αν θέλουν να μην βρεθούν μπροστά σε ένα τέρας που οι ίδιοι εκτρέφουν και μιλάμε για το τέρας του ΝΑΖΙΣΜΟΥ.

Να πάψουν με τα δήθεν σωτήρια προγράμματα τους να ανασταίνουν τα ΝΤΑΧΑΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΑΟΥΣΒΙΤΣ. Να πάψουν να οδηγούν τους λαούς στην κόλαση.

Στις ερχόμενες ευρωεκλογές – και μακάρι να διαψευστώ- η Ευρώπη θα βρεθεί μπροστά σε αποτελέσματα έκπληξη, με τα ποσοστά που θα καταγράψουν οι ευρωσκεπιστικές και οι δυνάμεις των νέο-ΦΑΣΙΣΤΏΝ.

Όμως,  έχουμε ακόμα το περιθώριο να το προλάβουμε, πριν φτάσουμε μπροστά σε ένα νέο 1930 με την εμφάνιση νέων σωτήρων τύπου Χίτλερ, που αργά ή γρήγορα θα αιματοκυλίσουν ξανά την Ευρώπη.

Ο Στεφανογιάννης που σήμερα τιμάμε, δείχνει το δρόμο και φωνάζει από κει ψηλά ΟΧΙ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ, ΟΧΙ στους ΦΑΣΙΣΤΕΣ, ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΑΛΗΘΙΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ας μου επιτραπεί όμως σε αυτό το σημείο να θυμίσουμε, κυρίως στους νέους ποιος ήταν αυτός ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΔΡΑΣ, με τη βοήθεια του ερευνητή Γιώργη Καλογεράκη

Ο  Ιωάννης  Δραμουντάνης-Στεφανογιάννης  γεννήθηκε  ΣΤΑ Ανώγεια  Μυλοποτάμου  Ρεθύμνου  το  1897.  Οι  γονείς  του  Στέφανος  και  Ανεζίνα  Δραμουντάνη,  (το  γένος  Σμπώκου).

Σε  ηλικία  είκοσι  ετών  (1917)   παίρνει  μέρος  στον  Α’  Παγκόσμιο  Πόλεμο  με  τα  Ελληνικά  στρατεύματα  που  πολεμούσαν  στο  πλευρό  της  Αντάντ.  Η  θητεία του  στο  στράτευμα  συνεχίζεται  παίρνοντας  μέρος  στη  Μικρασιατική  εκστρατεία  1919-1922  και  βιώνει  τη  Μικρασιατική  καταστροφή.  Σε  ηλικία  33  ετών,  το 1930,  παντρεύεται  την  Χαρίκλεια  Σταυρακάκη  και  αποκτά  μαζί  της  έξι  παιδιά.

Κτηνοτρόφος  στο  επάγγελμα  ο  Ιωάννης  Δραμουντάνης  απολάμβανε  μεγάλο κύρος  όχι  μόνο  από  τους  κατοίκους  του  χωριού  ή  της  περιοχής  Μυλοποτάμου  αλλά  και  της  ευρύτερης  περιοχής  του  Ψηλορείτη  όπως  τα  χωριά  Κρουσώνας,  Βορίζα,  Καμάρες,  Γέργερη  κ.ά.

Η  συμβολή  στη  μεγαλειώδη  Αντίσταση  του  Κρητικού  λαού  τα  χρόνια  1941-1944,  του  Αρχηγού  Ανωγείων  και  Άνω  Μυλοποτάμου  Γιάννη  Δραμουντάνη-Στεφανογιάννη,  θα  μπορούσε  συνοπτικά  να  περιγραφεί  ως  εξής :

1ο)  Λίγο  πριν  τη  μεγαλειώδη  μάχη  της  Κρήτης  μαζί  με  άλλους  συγχωριανούς  του  έκαναν  απροσπέλαστο,  (για  ρίψη  αλεξιπτωτιστών  και  προσγείωση  αεροπλάνων)  το  Οροπέδιο  της  Νίδας,  τοποθετώντας  επί  μέρες  ογκόλιθους  στην  επιφάνειά  του.

2ο)  Αφού  δεν  έγινε  κατορθωτή  η  ρίψη  Γερμανών  αλεξιπτωτιστών  στη  Νίδα,  επικεφαλής  ομάδος  ενόπλων  Ανωγειανών  πήρε  μέρος  στη  Μάχη  της  Κρήτης  από  την  πρώτη  ως  την  τελευταία  ημέρα  στην  περιοχή  Λατζιμά  Ρεθύμνου.

3ο)  Ο  Γιάννης  Δραμουντάνης-Στεφανογιάννης  βοήθησε  και  πέτυχε  την  πρώτη  επαφή  του  πλοιάρχου  Πουλ  με  τον  Αντώνη  Γρηγοράκη-Σατανά  τον  Αύγουστο  του  1941.

4ο)  Μετά  τη  μάχη  της  Κρήτης  ο  Γιάννης  Δραμουντάνης  Στεφανογιάννης  ήταν  ένας  από  τους  32  συνολικά  Κρήτες  που  επικύρηξαν  οι  Γερμανικές  Αρχές  Κατοχής  και  καθ’όλη  τη  διάρκεια  της  τετράχρονης  σκλαβιάς  παρέμεινε  επικυρηγμένος  και  από  τους  πλέον  καταζητούμενους  Κρητικούς.

5ο)  Πήρε  μέρος  σε  όλες  τις  συσκέψεις  των  Αρχηγών  των  ενόπλων  Ανταρτικών  ομάδων  της  Κρήτης  (Καπετάνιων  Μπαντουβά,  Πετρακογιώργη,  Σατανά)  και  προετοίμασαν  από  κοινού  μαζί  με  τον  επικεφαλής  της  Αγγλικής  αποστολής  Τομ  Ταμπάμπιν  τα  πρώτα  σαμποτάζ  που  διενεργήθηκαν  σε  ολόκληρη  την  κατεχόμενη  Ευρώπη  τον  Ιούνιο  του  1942  (σαμποτάζ  Καστελλίου  Πεδιάδος  και  Ηρακλείου,  7  και  13  Ιουνίου  1942).

6ο)  Διατήρησε  άσβεστη  τη  σπίθα  και  τη  δίψα  της  λευτεριάς  σε  μια  μεγάλη  εδαφική  περιφέρεια  της  κεντρικής  Κρήτης  (Άνω και  Κάτω  Μυλοπόταμος – Δυτικό  Μαλεβύζι)

7ο)  Το  δυσκολότερο  έτος  της  Κατοχής,  το  1942,  όταν  οι  αντάρτες  που  λημέριαζαν  στα  βουνά  μετρούνταν  στα  δάχτυλα  των  χεριών,  έδωσε  καταφύγιο  στις  συμμαχικές  αποστολές   οι  οποίες  με  τους  σταθμούς  ασυρμάτου  που  έφεραν  στον  τόπο  μας  διατήρησαν  επαφή  με  το  Στρατηγείο  της  Μέσης  Ανατολής  (τον  ελεύθερο  τότε  κόσμο).  Τα  Ανωγειανά  μητάτα,  Κορακόπετρα,  Μίθια,  Πετροδολάκια  ήταν  τα  ασφαλή  καταφύγια  των  σταθμών  ασυρμάτου  και  των  Άγγλων  Αξιωματικών  Συνδέσμων  Τομ  Ταμπάμπιν,  Ραλφ  Στόκμπριτζ,  Πάτρικ  Λη  Φέρμορ  κ.ά.

8ο)  Παρέμεινε  αδούλωτος  ο  Ψηλορείτης,  το  μοναδικό  ίσως  ελεύθερο  τμήμα  του  νησιού  μας,  βρίσκοντας  εκεί  καταφύγιο  οι  καταδιωκόμενοι  από  τους  Γερμανούς  Κρήτες  αλλά  και  οι  Άγγλοι  στρατιώτες  οι  οποίοι  δεν  κατάφεραν  να  ακολουθήσουν  τους  συντρόφους  τους  μετά  τη  μάχη  της  Κρήτης.  Το  σπίτι  του  Στεφανογιάννη  στα  Ανώγεια  ήταν  το  ασφαλές  κρησφύγετο  δεκάδων  Κρητών  πατριωτών  που  έπεφταν  στη  δυσμένεια  των  κατακτητών  και  από  το  σπίτι  του  Στεφανογιάννη ξεκινούσαν  το  μεγάλο   ταξίδι  για  τα  νότια  παράλια  και  τη  μεταφορά  τους  στην  Αίγυπτο.

9ο)  Ο  Γιάννης  Δραμουντάνης-Στεφανογιάννης  ανέπτυξε  άριστη  συνεργασία με  τον  επικεφαλής  της  κατασκοπίας  των  νομών  Ηρακλείου-Λασιθίου  Γιώργο  Δουνδουλάκη  και  στο  σπίτι  του  στα  Ανώγεια  έγινε  η  αλλαγή  της  Αρχηγίας  από  το  Γιώργο  Δουνδουλάκη  στο  Μιχάλη  Ακουμιανάκη  την  Άνοιξη  του  1943.

10o)  Ο  Γιάννης  Δραμουντάνης-Στεφανογιάννης  τέλος  σφράγισε  με  το  αίμα του    τον  αγώνα  που  έδωσε  για  τα  πανανθρώπινα  ιδανικά  της  Ελευθερίας  της  Δικαιοσύνης  και  της  Ειρήνης,  πέφτοντας  νεκρός  χτυπημένος  πισώπλατα  από  τα  φονικά  βόλια  των  κατακτητών  στις  13  Φεβρουαρίου 1944.

…………………………………………

Τη  νύχτα  της  12ης  Φεβρουαρίου  με  απόρρητη  διαταγή  του  Μίλερ  τα  Ανώγεια κυκλώνονται  από  τους  Γερμανούς.  Ο  κλοιός  αυτή  τη  φορά  είναι  ασφυκτικός.  Οι  κατακτητές  ξέρουν  ότι  ο  Αρχηγός  είναι  στο  χωριό.  Το  χιόνι  έχει  σκεπάσει  τον  Ψηλορείτη  κι  έχουν  πολλές  πιθανότητες  να  τον  συλλάβουν.

Ο  Στεφανογιάννης  προσπαθεί  να  διαφύγει  από  τον  κλοιό.  Μέσα  στη  βούργια    έχει  ένα  πιστόλι  που  του  έχει  χαρίσει  ο  φίλος  του  από  το  Ροδάκινο  Κατσιάς,  μια  χειροβομβίδα  και  τέσσερα  έγγραφα.  Μπαίνει  σ’ένα  μικρό  σπηλιαράκι  στην  τοποθεσία    «Κούκος»  και  κρύβει  τα  έγγραφα  που  κρατά.  Οι  Γερμανοί  τον  πιάνουν.  Ανοίγουν  τη  βούργια  και  βλέπουν  το  πιστόλι  και  τη  χειροβομβίδα.  Και  μόνο  αυτά  αρκούν   για  να  τον  εκτελέσουν.  Η  οπλοφορία  τα  χρόνια  της κατοχής  τιμωρούνταν  με  την  ποινή  του  θανάτου.

………………………………………………

Με  τα  χέρια  δεμένα  πίσω  προχωρεί.  Το  βήμα  του  είναι  σταθερό.  Προχωρεί  αγέρωχος  με  το  μέτωπο  ψηλά.  Δεν  τα  κατάφερε  να  ξεφύγει  από  τους  διώκτες  του.  Χωρίς  να  γνωρίζουν  ποιος  είναι,  τον  οδηγούν,  εκεί  που  έχουν  συγκεντρώσει  τους  άλλους  χωριανούς  του.

Ξέρει.

Στρέφει  το  βλέμμα  του  γύρω.  Τα  σοκάκια  του  χωριού  δεν  θα  τα  ξαναδεί.  Το  Περαχώρι,  την  Καβαλαριά,  το  Αρμί,  το  Μετόχι.

Ξέρει.

Και  προχωρεί  αγέρωχος  με  το  κεφάλι  ψηλά.  Ο  αγώνας  θέλει  θυσίες.

Το  ημερολόγιο  δείχνει  τη  13η  Φεβρουαρίου  1944.

Ξέρει.

Το  προηγούμενο  βράδυ  που  λυσσομανούσε  η  χιονοθύελλα  στη  Νίδα  αποφάσισε  να  κατεβεί  στα  Ανώγεια.  Μοναχά  για  ένα  βράδυ.  Εκείνο  το  βράδυ  διάλεξαν  οι  Γερμανοί  να  κυκλώσουν  το  χωριό.

…εφτάξαν  νύχτα  στο  χωριό, οι  σκύλοι  δε  γαβγίσαν

και  κλείσαν  τα  περάσματα  κι  όλα  τα  μονοπάτια.

Εβρήκε  τ’άστρο  τση  αυγής  τσι  τράγους  μες- τ’αμπέλια

να  καρτερούνε  να’βρουνε  τση  άρχους  στο  χωριό  ντως

να  δούνε  αίμα  να  σκορπά  το  χιόνι  να  ραντίζει

να  δούνε  τσι  Ανωγειανούς  να’ναι  ζωσμένοι  φόβο…

Τα  βήματά  του  γίνονται  πιο  σταθερά.  Φτάνει  στο  σχολειό.  Μόλις  τον  αντικρίζουν  τα  γυναικόπαιδα  ξεσπούν  σε  ουρλιαχτά  απόγνωσης.  Δε  περνά  κάμποση  ώρα  και  οι  Γερμανοί  μαθαίνουν  την  ταυτότητά  του.

Γιάννης  Δραμουντάνης  ή  Στεφανογιάννης.

Η  απόφαση  παίρνεται  αμέσως.

-Θα  εκτελεστείς!!! του  ανακοινώνει  ο  επικεφαλής.

Ο  Στεφανογιάννης  τον  κοιτάζει  κατάματα.

Η  ματιά  του  κατακεραυνώνει  τον  Γερμανό.  Ο  Γερμανός  τρομάζει  και  κάνει  δυο  βήματα  πίσω.

Ξέρει.

Σε  λίγο όλα  θα  τελειώσουν.

Ξέρει.

Ζητά  μια  τελευταία  χάρη  από  τον  αξιωματικό  Γερμανό.  Θέλει  και  απαιτεί  να  μην  εκτελεστεί  μπροστά  στους  χωριανούς  του.  Ο  Γερμανός  αξιωματικός  δέχεται.  Διατάζει  να  τον  οδηγήσουν  πιο  κάτω.

Προχωρεί.  Γυρίζει  και  ρίχνει  μια  τελευταία  ματιά.  Ο  γιος  του  Ζαχάρης  τον  πλησιάζει.  Με  ένα  νεύμα  αυστηρό  τον  διώχνει.  Δεν  θέλει  οι  κατακτητές  να  κάνουν  κακό  στην  οικογένειά  του  και  προσπαθεί  μ’αυτόν  τον  τρόπο  να  τον  προφυλάξει.

Προχωρεί.

Προχωρεί  στον  δρόμο  του  Χ Ρ Ε Ο Υ Σ.

Και  ξέρει.

Κοιτάζει  πίσω  του. Οι  δήμιοι  τον  ακολουθούν.

Ξέρει.

Αυτή  την  τελευταία  στιγμή  κάτι  τον  βασανίζει. Δεν  θέλει  να  τους  κάνει  την  χάρη  να  στηθεί  απέναντί  τους.  Κοιτάζει  την  πλαγιά  που  απλώνεται  κάτω.  Ξέρει.

Και  δεν  διστάζει.  Σπρώχνοντας  το σώμα  του  μπροστά  κάνει  τρία  γοργά  βήματα.

Μ  ό  ν  ο      τ  ρ  ί  α       β  ή  μ  α  τ  α !!!

Κι  εκεί  στον  αέρα,  πριν  προλάβουν  να  πατήσουν  τα  πόδια  του  στη  γη,  δέχεται  τους  απανωτούς  πυροβολισμούς.  Οι  σφαίρες  διαπερνούν  το  σώμα  του.

Είναι  τα  τρία  τελευταία  βήματα  του  Αρχηγού  προς  την  Ελευθερία.  Το  τελευταίο  βήμα  είναι  και

τ ο  μ ε τ έ ω ρ ο  β ή μ α  τ η ς  λ ε υ τ ε ρ ι ά ς  κ α ι  τ ο υ  θ α ν ά τ ο υ.

Πέφτει.

Το  κεφάλι  του  ακουμπά  στη  γη.

Το  σώμα  του  κείτεται  άψυχο.

Ένα  ρυάκι  κόκκινο  αρχίζει  να  σχηματίζεται  στο  χιόνι.

Στις  πλαγιές  του  Ψηλορείτη  μερικά  πουλιά  πετούν  τρομαγμένα  από  το  σάλαγο των  πυροβολισμών.

Ο  Αρχηγός  κείτεται νεκρός

ΑΣ  ΕΊΝΑΙ  ΑΙΩΝΙΑ  ΤΟΥ  Η  ΜΝΗΜΗ»

anogi.gr/Γιώργης Μπαγκέρης