Στην Ελλάδα της κρίσης νέες αλλά και ώριμες επιχειρήσεις, καλούνται να δραστηριοποιηθούν σε ένα περιβάλλον χωρίς τραπεζική στήριξη, απαντώντας στη ζήτηση η οποία ανά κλάδο και προϊόν μεταβάλλεται κ μάλιστα ραγδαία.
Έχουμε γράψει κ στο παρελθόν, ότι «δεν υπάρχει καινοτόμα επιχείρηση αλλά καινοτόμος ιδέα που μετουσιώνεται σε επιχειρηματική λειτουργία». Η μέχρι σήμερα εμπειρία, από start ups αλλά και ώριμες επιχειρήσεις αναδεικνύει μια σειρά λαθών τα οποία γίνονται συχνά και τα οποία συμβάλουν σε ένα περιορισμένο αποτέλεσμα ή ακόμα κ σε μια αποτυχία. Αποτυχία η οποία προϋπήρχε απλά δν ήταν ορατή γιατί η υπεραξίες μπορούσαν να κρύψουν πολλά λάθη.
Ας δούμε μερικά που συμβαίνουν σήμερα:
1. Η δίνη της Κρίσης και η υποβάθμιση της ποιότητας του επιχειρείν
Η κρίση και η ασφυξία που προκαλείται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στο κομμάτι της χρηματοδότησης, της υπερφορολόγησης, τις έχει οδηγήσει σε μια σειρά αποφάσεων οι οποίες πλήττουν την ανταγωνιστικότητα τους οδηγώντας τες σε μαρασμό και διαχείριση του χρέους τους. Έτσι σε πολλές περιπτώσεις επιλέγονται λύσεις, οι οποίες αντί να βελτιώσουν την κατάσταση οδηγούν σε μια πορείς την επιχειρήση κατά την οποία «συντηρείται» αλλά δν αναπτύσεται. Και το στοοιχημα σήμερα είναι να βρεθεί η λύση στην εξίσωση της ανάπτυξης η οποία είναι μοναδική για την κάθε επιχείρηση. Αλλά ας δούμε τα πιο συνηθισμένα λάθη που γίνονται από όσες επιχειρήσεις σήμερα επιβιώνουν…
– Αναδιοργάνωση: Σε πολλές περιπτώσεις επιχειρείται η «αναδιοργάνωση» της επιχείρησης. Επιλέγεται το στέλεχος το οποίο θα «διώξει» κόσμο, θα «κοπούν» τα περριτά έξοδα, και θα προσδιορίζονται οικονομικοί στόχοι και θα διευθετηθεί πάσει θυσία το τραπεζικό πρόβλημα (απουσίας χρηματοδότησης). Έτσι η επιχείρηση λειτουργεί με λιγότερο προσωπικό, λιγότερα κόστη αλλά και μικρότερα αποτελέσματα. Σε πολλές περιπτώσεις απλά μειώθηκαν οι αριθμοί και τα μεγέθη και όχι η κακή λειτουργία !!!
Έτσι, επιλέγονται «χαμηλής ποιότητας και κόστους προσωπικό και συνεργάτες» το οποίο (κακά τα ψέματα) είναι εύκολα διαχείρισιμο, παράγεται μέτριο αποτέλεσμα, παρόλα αυτά η μικρο-διαχέιριση του σήμερα, μπορεί να «σώσει» τη διοίκηση αλλά όχι την επιχείρηση !! Όταν επιχειρείται αναδιοργάνωση σε λογιστικά μεγέθη η επιχείρηση απλά οδηγείται στο μαρασμό….!
Αναδιοργάνωση σημαίνει επανατοποθετώ τους πόρους της επιχείρησης, ξανασκέφτομαι τον τρόπο που επιχειρώ, τον τρόπο που με βλέπει ο πελάτης και εγώ αυτόν, τον τρόπο που εμπνέονται και λειτουργούν οι άνθρωποι μου…. Δηλαδή αλλάζω (ως επιχειρηματίας) τον τρόπο σκέψης μου, τα ζητούμενα μου και αυτά και ζητάω από τους συνεργάτες μου…!!! Η αναδιοργάνωση έγκειται στους στόχους που θέτει η διοίκηση της επιχείρησης το όραμα, το αύριο, και όχι τη διαχείριση του σήμερα.
– Ερασιτεχνισμοί Επιχειρηματικών Σχεδίων: Στην προσδοκία «αναδιοργάνωσης» ή και «ανάπτυξης», «ακούγεται» ότι πρέπει να γίνει και ένα Business Plan…Δηλαδή η επιχείρηση, επιδιώκει να προσλάβει υπηρεσίες που…μάλλον δεν πολυγνωρίζει στη λεπτομέρεια τους, ενώ οι ζητείται η παροχή της εν λόγω υπηρεσίας από τον «κοντινό και πιο φθηνό». Έτσι παράγεται ένα…περίπου Business Plan το οποίο απλά επιβεβαιώνει τις επιδιώξεις του επιχειρηματία, «κρύβοντας» τις ανεπάρκειες του λογιστηρίου, τις ελλείψεις στο σχεδιασμό, αλλά και τα προβλήματα ρευστότητας που θεωρούνται ως «ένα δεδομένο κακό και με αυτό πορευόμαστε».
Αναζητούμε ένα Επιχειρηματικό σχέδιο ή μια μελέτη βιωσιμότητας ανά περίπτωση, όταν επιδιώκουμε να σχεδιάσουμε μια αλλαγή στην επιχείρηση, ή όταν βεβαίως επιδιώκουμε να χτίσουμε την πορεία της επιχείρησης μας σε μια νέα βάση 3ετίας κατά την οποία θα γίνεται επαγγελματικού τύπου διαχείριση, ενώ θα δίδονται λύσεις ή θα παρουσιάζονται ρεαλιστικές επιλογές οι οποίες θα δίδουν λύσεις, θα παράγουν προστιθέμενη αξία στην επιχείρηση..
– Μείωση εργατικού κόστους – επιλογή «φθηνών» συνεργατών: Στην αντιμετώπιση της συρρίκνωσης του κύκλου εργασιών μας, επιλέγουμε την αποχώρηση «ακριβών» υπαλλήλων. Ξεχνάμε ίσως ότι οι «ακριβοί μας» υπάλληλοι ήταν και αυτοί που παρήγαγαν και τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία στην επιχείρηση μας… Εάν δεν είναι έτσι τότε αμείβεται κάποιος μη παραγωγικός υπάλληλος με υψηλές αμοιβές. Και τότε το λάθος σχετίζεται με τον δικό μας σχεδιασμό και όχι με την ανεπάρκεια του υπαλλήλου. Στην ίδια λογική, αντικαθίσταται ο «ακριβός μας συνεργάτης» με κάποιον πιο φθηνό, όπου και πάλι θα πρέπει να δούμε τι αξία / κεφάλαιο ήταν ο συνεργάτης μας στην επιχείρηση.
Η αξιολόγηση προσωπικού και συνεργατών είναι μια εξαιρετικά σπουδαία και νευραλγική λειτουργία, η οποία σχετίζεται με την ποιότητα λειτουργίας της ίδιας μας της επιχείρησης. Μειωμένων δυνατοτήτων προσωπικό και συνεργάτες, μπορεί να έχουν μια δεδομένη παραγωγικότητα, παρόλα αυτά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δν αποτελούν κεφάλαιο στην επιχείρηση, αλλά αναγκαιότητα, και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Και προφανώς ανάπτυξη στην Ελλάδα της Κρίσης, της υπερφορολόγησης, αλλά και της αναλγησίας, με επιλογές του ελλάσονος κόστους και προσπάθειας δεν νοούνται..
Η σχέση κόστους / οφέλους στην επιλογή (αξιολόγηση) προσωπικού, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν της εκτός πολλών παραγόντων και τη δυνατότητα που δίδεται στην επιχείρηση να είναι παραγωγική, δημιουργική, και να μπορεί να «εκπλήσσει θετικά» τον πελάτη της..
– το ΕΣΠΑ δίνει χρηματοδότηση για να προσλάβουμε τον…«ανιψιό μας» Σε πολλά προγράμματα χρηματοδότησης ΜΜΕ ειδική μέριμνα δίδεται στην απασχόληση νέου προσωπικού. Σε πολλές περιπτώσεις όμως επιλέγεται η λύση του «φθηνού εργάτη» ή ακόμα του συγγενή μας ώστε να επιλυθεί το οικογενειακό πρόβλημα.. Όμως στην περίπτωση αυτή δεν προσφέρουμε στην επιχείρηση, αντίθετα σπαταλούμε πολύτιμους πόρους για να ικανοποιήσουμε άλλες ανάγκες κ όχι για να πάει καλά η επιχείρηση.
Στόχος ήταν η πρόσληψη νέων ανθρώπων, με «φρέσκα» μυαλά που θα μπορούσαν να προσφέρουν στην επιχείρηση πόρους ιδέες δημιουργία. Η απειρία είναι πρόκληση σε αυτές τις περιπτώσεις για τη διοίκηση ώστε να μπορέσει να μεταφράσει το ταλέντο σε κεφάλαιο στη λειτουργία της. Η επιχείρηση, σήμερα στην κρίση θα πρέπει να τολμάει να επενδύει στο φρέσκο επιστήμονα (ας είναι κ άπειρος), ώστε να τον κάνει δυνατό στέλεχος της το οποίο θα κάνει τη διαφορά με τον ανταγωνισμό, θα δώσει λύσεις που ποτέ δεν σκεφτήκαμε, ή θα προτείνει ιδέες που μέρος αυτών να υλοποιήσουμε ίσωα και να πάνε καλύτερα τα πράγματα..
– το ΕΣΠΑ ΔΕΝ δίνει χρήματα για να καινοτομήσουμε στο δεδομένο….
Σε πολλά προγράμματα χρηματοδότησης ΜΜΕ δίδεται κατά προτεραιότητα χρηματοδότηση σε καινοτόμες προτάσεις οι οποίες θα αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας και άρα τη θέση της εταιρίας στην αγορά. Πολλές επιχειρήσεις στην προσδοκία χρηματοδότησης, σχεδιάζουν «καινοτομίες» απλά έναν καλύτερο τρόπο για να «κάνουμε περίπου το ίδιο που κάναμε μέχρι και σήμερα»… Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι το εν λόγω Επιχειρηματικό Σχέδιο, όχι μονον θα υλοποιηθεί με δυσκολία, αλλά θα γίνει κ πιο «ακριβό» από το να χρηματοδοτούσε η επιχείρηση με ίδια κεφάλαια αυτού του είδους τις αλλαγές. Επιπλέον, η προστιθέμενη αξία η οποία δημιουργείται όχι μόνον δεν κεφαλαιοποιείται στην αγορά, αλλά καθιστά την επιχείρηση πιο «ακριβή», και σε πολλές περιπτώσεις λιγότερο ανταγωνιστική (πουλάω το ίδιο προϊόν/ υπηρεσία με μεγαλύτερο κόστος..).
Η επιτυχία μιας καινοτομίας στην αγορά, δίδει δυνατότητες πολλαπλασιασμού των θετικών αποτελεσμάτων στην επιχείρηση, και ως εκ τούτου δίδει το πλεονέκτημα της εκ νέου τιμολόγησης στο υφιστάμενο πελατολόγιο, προσφέροντας πραγματικά βελτιωμένες υπηρεσίες. Επιπλέον, η επιτυχημένη και καινοτόμα λειτουργία σίγουρα ανοίγει η πόρτα σε νέες αγορές στην Ελλάδα και πολύ περισσότερο στο εξωτερικό, αλλάζοντας προς το καλύτερο τη λειτουργία της επιχείρησης, και προσφέροντας τελικά και τη μοναδική λύση για την έξοδο (της επιχείρησης) από την δίνη της κρίσης.
2. Η ευκαιρία του ΕΣΠΑ για να «φουσκώσει» το ταμείο μας
Είναι πολλές οι φορές στις οποίες επιχειρήσεις (ακόμα κ νέες) επενδύουν σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ για την χρηματοδότηση της λειτουργίας τους. Και είναι μια κίνηση η οποία υπονομεύει τη λειτουργία της, ή ακόμα κ τη σύσταση της. Το ΕΣΠΑ και κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο της Ε.Ε. συν χρηματοδοτεί επιχειρηματικές ιδέες βοηθώντας τις επιχειρήσεις να υλοποιήσουν τεχνικές, τεχνολογίες κ επιχειρηματικά σχέδια τα οποία ενέχουν κάποιο ρίσκο. Αντίθετα ΔΕΝ χρηματοδοτούν επιχειρήσεις για να συντηρήσουν την βασική τους επιχειρηματική λειτουργία, ούτε και να καλύψουν «κενά ρευστότητας». Συνήθως στην τελευταία περίπτωση τα «Επενδυτικά Σχέδια» υλοποιούνται με μεγάλη δυσκολία ή ακόμα κ δεν υλοποιούνται λόγω μη τήρησης συμβατικών υποχρεώσεων.
Περισσότερο από ποτέ, σήμερα, η κάθε επιχείρηση θα πρέπει να προσδιορίζει το Επενδυτικό Σχέδιο σύμφωνα με τις πραγματικές της ανάγκες και σχεδιασμό της, έχοντας ολοκληρωμένα χαρακτηριστικά τα οποία ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς στην οποία και δραστηριοποιείται.
Θα πρέπει να τολμήσει να ξανασκεφτεί το ρόλο της στην αγορά, να δει τον τρόπο με τον οποίο επιχειρεί, και στο τέλος της μέρας να δει και να εξετάσει το γεγονός ότι η κρίση που όλοι στην αγορά βιώνουμε είναι μια εξίσωση η οποία έχει μοναδική λύση για τον καθένα από εμάς.. Όσοι το τόλμησαν είναι πολύ κοντά στη λύση της εξίσωσης….
Νικόλας Εμμ. Σπετσίδης
Σύμβουλος Επιχειρηματικής Ανάπτυξης – Σύμβουλος Marketing