Η Διεθνής Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κοινωνικών Λειτουργών, για ν’ αναδείξει το έργο των Κοινωνικών Λειτουργών που συχνά επιτελείται κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Ο Κοινωνικός Λειτουργός προσφέρει υποστηρικτικές υπηρεσίες με σκοπό την πρόληψη ή την αντιμετώπιση ανθρώπινων αναγκών και κοινωνικών προβλημάτων. Οι υπηρεσίες του προσφέρονται, κυρίως στα μέλη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
Καλείται σήμερα ο Κοινωνικός Λειτουργός να εκπληρώσει το ρόλο του σε πολλούς τομείς παρέχοντας εξειδικευμένες υπηρεσίες στις Δομές κοινωνικής φροντίδας, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στο σωφρονιστικό σύστημα, στον κοινωνικό σχεδιασμό και αλλού.
Στην οικονομική ύφεση που έχει περιέλθει η πατρίδα μας, η κοινωνική συνοχή δοκιμάζει τα όριά της. Οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες όπως ΑΜΕΑ, ηλικιωμένοι, παιδιά, άνεργοι, μετανάστες, τοξικοεξαρτημένοι, χρόνιοι πάσχοντες, οδηγούνται σ’ ένα περιβάλλον κοινωνικής εξαθλίωσης όπου προγράμματα κοινωνικής φροντίδας αντί ν’ αναπτύσσονται, καταργούνται, παροχές στην Υγεία απειλούνται, και οι γενικότερες συνθήκες κάθε άλλο παρά κλίμα ασφάλειας συνιστούν. Ο κοινωνικός ιστός δεν είναι πλέον επαρκής να στηρίξει τα μέλη του, με αποτέλεσμα τον διαρκώς αυξανόμενο κοινωνικό αποκλεισμό ατόμων και ομάδων.
Τα στοιχεία από τις Κοινωνικές Υπηρεσίες σε όλη την Ελλάδα αποδεικνύουν τη δραματική αύξηση του αριθμού ατόμων και οικογενειών που πλήττονται από ακραία φτώχεια, ζουν σε συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού και στερούνται ακόμη και τα βασικά αγαθά, με αποτέλεσμα η ζωή και η υγεία τους να τίθενται καθημερινά σε κίνδυνο.
Ο υποσιτισμός, οι κακές συνθήκες στέγασης και διαβίωσης, η κατάθλιψη, οι απόπειρες και οι αυτοκτονίες, τα προβλήματα υγείας στα παιδιά και τους εφήβους, η βία, η παραβατικότητα, τα περιβαλλοντικά προβλήματα, οι κοινωνικές ανισότητες, οι παραβιάσεις ων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οικονομική μετανάστευση, η αδυναμία ιατροφαρμακευτικής κάλυψης και πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, η αστεγία, είναι μερικοί από τους κοινωνικούς δείκτες που παρουσιάζουν συνεχή άνοδο και διαρκή επιδείνωση.
Την ίδια στιγμή οι Κοινωνικές Υπηρεσίες καταρρέουν και συρρικνώνονται δραματικά από τις συνεχείς μειώσεις σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες οικονομικού κραχ που ζούμε.
Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι Κοινωνικές Υπηρεσίες αποτελούν τις κατεξοχήν υπηρεσίες παροχής πρωτοβάθμιας και επείγουσας κοινωνικής φροντίδας. Η αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών κοινωνικής υποστήριξης λόγω της οικονομικής κρίσης συνδυάστηκε με την μεταφορά στις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων όλων των υπηρεσιών πρόνοιας της πρώην νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, χωρίς όμως την απαραίτητη ενίσχυσή τους σε προσωπικό. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως στον Δήμο μας υπηρετεί ένας μόνο μόνιμος Κοινωνικός Λειτουργός. Ένας Δήμος συνολικού πληθυσμού 24.000 κατοίκων.
Επιπλέον στις Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων απευθύνονται όλοι οι πολίτες με αιτήματα που αφορούν: ένταξη σε κοινωνικά φαρμακεία, παντοπωλεία, ιατρεία και προγράμματα ιματισμού. Παράλληλα αυξημένες είναι οι εντολές από τις Εισαγγελίες ανηλίκων για έρευνα συνθηκών διαβίωσης σε οικογένειες με ανήλικα παιδιά, οι αιτήσεις για έκδοση-θεώρηση βιβλιαρίων ανασφαλίστου, η επιτήρηση δικαιούχων κοινωφελούς εργασίας σε συνεργασία με το τμήμα εκτέλεσης ποινών της εισαγγελίας κλπ.
Επιπλέον, δυσχέρειες στην αποτελεσματική άσκηση του ρόλου των Κοινωνικών Λειτουργών δημιουργεί και ο κατακερματισμός των Δράσεων, Δομών και προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής που λειτουργούν ή υλοποιούνται σ’ έναν Δήμο, σε διάφορα Νομικά Πρόσωπα ή οργανικές μονάδες με άμεση συνέπεια την απουσία κεντρικού σχεδιασμού, την αλληλοεπικάλυψη σε υπηρεσίες, το αυξημένο διοικητικό κόστος και την κατασπατάληση των ανθρωπίνων πόρων.
Οι βασικότερες παρεμβάσεις-διεκδικήσεις του επιστημονικού οργάνου των Κοινωνικών Λειτουργών –ΣΚΛΕ σε αυτή ειδικά την περίοδο, αφορούν σε:
• Εξασφάλιση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για όλους με πρώτη προτεραιότητα τα παιδιά και τις ευπαθείς ομάδες,
• Λήψη επειγόντων μέτρων για την υποστήριξη των μελών των ευπαθών κοινωνικών ομάδων και την αντιμετώπιση όλων των συνεπειών της κρίσης,
• Διασφάλιση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων με έμφαση στην τροφή, τη στέγαση για όλους όσους πλήττονται από την κρίση με μέτρα καθολικού χαρακτήρα που ν’ ανταποκρίνονται στις σημερινές επείγουσες συνθήκες,
• Ενίσχυση όλων των Δομών παροχής κοινωνικής φροντίδας με προσωπικό και πόρους για να ανταπεξέλθουν στις σημερινές πιεστικές κοινωνικές ανάγκες και στον αυξημένο σημερινό τους ρόλο.