Περίπου 100 άτομα δήλωσαν ενδιαφέρον για συμμετοχή στα δυο τμήματα που πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο 5/4 και τη Δευτέρα 7/4 στο αγρόκτημα του ΤΕΙ Ηρακλείου.
Όσοι τελικά συμμετείχαν στο βιωματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΕΣΔΑΚ, που διοργανώθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του ΤΕΙ Κρήτης, έφυγαν σοφότεροι σχετικά με την σωστή διαχείριση των τροφίμων για καλύτερη διατροφή και λιγότερα απόβλητα τροφίμων.
Σχεδόν χωρίς διαλείμματα και επί πέντε ώρες ο καθηγητής του ΤΕΙ Κρήτης – Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας κ. Φραγκιαδάκης Γεώργιος και η Δρ. Χημικός μηχανικός του ΕΣΔΑΚ κα Χρήστου Όλγα απαντούσαν σε ερωτήσεις σχετικά με τα τρόφιμα, τα υλικά συσκευασίας τροφίμων και την πρόληψη των αποβλήτων. Η συζήτηση ήταν ζωηρή και πολύ εποικοδομητική και δόθηκε ευκαιρία σε όλους τους συμμετέχοντες να ερωτήσουν για θέματα που τους απασχολούν. Το ενδιαφέρον ήταν τόσο μεγάλο, ώστε ζητήθηκε ομόφωνα να υπάρξει συνέχεια του προγράμματος. Όπως χαρακτηριστικά έγραψε στην αξιολόγηση κάποιος από τους συμμετέχοντες «Πολύ μεγάλο αντικείμενο, ενδιαφέρουσες καλές πρακτικές, απαραίτητη η επέκταση του σεμιναρίου για κάλυψη θεμάτων που δεν αναπτύχθηκαν».
Σκοπός του προγράμματος ήταν να μεταδοθεί στους πολίτες γνώση και τεχνογνωσία για την διαχείριση των τροφίμων από την αγορά μέχρι την κατανάλωση έτσι, ώστε αυτά να καλύπτουν τις διατροφικές ανάγκες, να διατηρούνται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση και ποιότητα μέχρι την κατανάλωση και γενικότερα να αξιοποιούνται όσο καλύτερα γίνεται, χωρίς απώλειες και απόβλητα που μπορούν να αποφευχθούν.
Συζητήθηκαν τα κριτήρια ποιότητας και επιλογής κατά την αγορά των τροφίμων, όπου το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε μεταξύ άλλων στην αναγνώριση των ειδών και της φρεσκάδας των ψαριών, των αυγών, του κρέατος, του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία, στα πλαίσια πρακτικής άσκησης, να μελετήσουν την ετικέτα ενός τροφίμου και τις πληροφορίες που αναγράφονται, ενώ στα πλαίσια της συζήτησης που ακολούθησε διευκρινίστηκαν ονομασίες και τύποι, όπως προϊόντα light, ολικής άλεσης, χυμός, νέκταρ, γιαούρτι, επιδόρπιο γιαούρτης, γάλα φρέσκο, γάλα υψηλής παστερίωσης, καθώς και ποιοτικά χαρακτηριστικά που έχουν σχέση με την υγεία, το πολιτιστικό υπόβαθρο, τις πρώτες ύλες και την τεχνολογία παραγωγής (π.χ. μεταλλαγμένα, Ε, γραβιέρα, μυζήθρα κ.λπ.). Επίσης διευκρινίστηκε η σήμανση λήξης των τροφίμων σε σχέση με την πραγματική διάρκεια ζωής, ειδικότερα με αφορμή την πρόσφατη συζήτηση για το γάλα.
Έμφαση δόθηκε στις τεχνικές συντήρησης και εξυγίανσης για τις κύριες ομάδες τροφίμων (λαχανικά και φρούτα, γαλακτοκομικά, κρέατα και κρεατοσκευάσματα, προψυγμένα, κατεψυγμένα, μαγειρεμένα φαγητά) με σκοπό την ασφαλή διατροφή και πρόληψη των αποβλήτων. Συζητήθηκαν καλές πρακτικές και τεχνικές, όπως για το μαρινάρισμα των ψαριών και των κρεάτων, το σωστό πλύσιμο των φρούτων, τη συντήρηση των πράσινων λαχανικών, των αυγών, του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, ο ρόλος της ψύξης και τη κατάψυξης, καθώς και η σωστή απόψυξη των κατεψυγμένων τροφίμων.
Ιδιαίτερη ενότητα αφιερώθηκε στις τεχνικές μαγειρέματος, όπου το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε ειδικότερα στο τηγάνισμα. Διευκρινίστηκε η σημασία της σωστής θερμοκρασίας και της κατάλληλης λιπαρής ύλης, οι διάφορες τεχνικές (σοτάρισμα, ρηχό ή βαθύ τηγάνισμα), καθώς και οι επιπτώσεις κακών πρακτικών στην υγεία μας. Επίσης έγινε συζήτηση για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της χύτρας ταχύτητας και του φούρνου μικροκυμάτων.
Τέλος εντοπίστηκαν οι συμπεριφορές και οι χειρισμοί που συνδέονται με την παραγωγή τροφικών αποβλήτων καθώς και οι τρόποι παρέμβασης για την πρόληψή τους. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στον τρόπο συσκευασίας, συντήρησης, απόψυξης, αναθέρμανσης και επανακατεργασίας του μαγειρεμένου φαγητού έτσι ώστε να είναι ασφαλής η κατανάλωση των περισσευμάτων. Οι συμμετέχοντες παρέλαβαν σε εκτύπωση έναν οδηγό για την ασφάλεια των τροφίμων και ένα τεύχος με επιλεγμένες συνταγές που είναι κατάλληλες και για την αξιοποίηση περισσευμάτων.
Το βιωματικό σεμινάριο διοργανώθηκε στα πλαίσια της Δράσης 2: «Πρόληψη αποβλήτων τροφίμων» του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE10 ENV/GR/622 «Ανάπτυξη και επίδειξη ενός εργαλείου υποστήριξης της πρόληψης αποβλήτων για την Τοπική Αυτοδιοίκηση – WASP Tool» και έχει πιλοτικό χαρακτήρα. Η εμπειρία από την εκπαιδευτική διαδικασία και οι παρατηρήσεις των συμμετεχόντων θα ληφθούν υπόψη για τον τελικό σχεδιασμό του προγράμματος που θα επαναλαμβάνεται εφ’ όσον υπάρχουν ενδιαφερόμενοι. Το πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 12/4 στα Χανιά μετά από πρόσκληση της ΔΕΔΙΣΑ, ενώ μετά το Πάσχα θα επαναληφθεί στο Ηράκλειο.
Ο ΕΣΔΑΚ εκτιμά ότι η εκπαιδευτική δράση που εγκαινιάζεται θα συμβάλει στην πρόληψη των αποβλήτων τροφίμων, άρα και στην μείωση των αποβλήτων γενικότερα, καθώς και στην προστασία των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος.