Ο Νίκος Δίβαρης είναι ένας από τα επτά άτομα που ετοιμάζουν τον Κοινωνικό Συνδετήρα, μία κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση με στόχο τη σύνδεση των ευαίσθητων ατόμων με το κοινωνικό σύνολο.
«Οι τέσσερις από εμάς έχουμε ολοκληρώσει πρόγραμμα απεξάρτησης στο 18 Άνω. Εκεί πήραμε αγάπη, βοήθεια και αλληλεγγύη και θέλουμε να τα ανταποδώσουμε στην κοινωνία» λέει.
Ο Νίκος μπήκε στον κόσμο των ναρκωτικών στην εφηβεία του. «Ξεκίνησα γύρω στα 15 μου με χασίς, όπως οι περισσότεροι. Κάποια στιγμή πέρασα στη χημεία. Μετά τα 20 άρχισα να αρρωσταίνω. Πίστευα ότι ήμουν πολύ δυνατός, ότι μπορώ να κόψω όποτε θέλω, αυτό είναι το μεγάλο παραμύθι. Έκανα ένα off, έλεγα «εντάξει καλά είμαι». Μετά αυτά τα off μειώθηκαν, μέχρι που έπιασα πάτο. Δεν γινόταν αλλιώς. Ήταν μονόδρομος».
Κάπως έτσι έφτασε στο 18 Άνω και μπήκε στο πρόγραμμα απεξάρτησης.
Στα δύο του παιδιά, 20 και 18 χρονών σήμερα, δεν μίλησε από την αρχή για το πρόβλημά του. «Όταν μπήκα στο πρόγραμμα νόμιζα ότι δεν θα το καταλάβαιναν. Λάθος μου. Όταν βρέθηκα στην κλειστή φάση του προγράμματος, μέσα σε ομάδες με άλλους θεραπευόμενους, συνειδητοποίησα πόσο είχε κοστίσει στα παιδιά τους το γεγονός ότι οι γονείς τους ήταν χρήστες και αυτά δεν το γνώριζαν. Αυτό με ταρακούνησε και τους είπα την αλήθεια».
«Οι γιοι μου δεν έχουν καμία σχέση με τα ναρκωτικά. Είναι καλοί μαθητές και κάνουν αθλητική ζωή. Έχουμε πολύ καλή επικοινωνία» λέει με περηφάνια ο Νίκος.
Για τον ίδιο η απεξάρτηση ήταν θέμα ατομικής απόφασης. «Αν δεν το πάρεις εσύ ο ίδιος απόφαση, δεν καθαρίζεις. Πρέπει να έχει φτάσει η στιγμή σου. Θέλει κι αυτό το χρόνο του, πρέπει να κάνει τον κύκλο του. Εγώ ήμουν τυχερός γιατί με την πρώτη μου προσπάθεια στον 18 Άνω και αφού ολοκλήρωσα το πρόγραμμα δεν ξαναείχα εμπλοκή με τα ναρκωτικά».
Ο ρατσισμός της κοινωνίας
Τον μεγαλύτερο ρατσισμό ο Νίκος τον βίωσε αφότου είχε απεξαρτηθεί, όταν ξεκίνησε να μπαίνει και πάλι στο κοινωνικό σύνολο, να ζει μια φυσιολογική ζωή, να πηγαίνει βόλτες με τα παιδιά του, να μιλά με άλλους γονείς.
«Όσο ήμουν στην χρήση δεν καταλάβαινα τι μου γίνεται. Όταν πια ήμουν καθαρός, είχα πρόβλημα στο να εντοιχιστώ στην κοινωνία, ακόμη και στο να συζητήσω με άλλους γονείς. Δυσκολευόμουν πολύ να ενταχτώ, να μιλήσω να πω την αλήθεια μου. Όταν την έμαθαν, όλοι σχεδόν συλλυπητήρια μου δώσανε».
Ήταν τότε που πραγματικά ένιωσε πιο μπερδεμένος από ποτέ, που δεν μπορούσε να καταλάβει σε ποια κοινωνία έπρεπε να ενταχθεί. «Η κοινωνία είναι πολύ μπερδεμένη. Στιγματίζει πολύ εύκολα το ναρκομανή και δεν στιγματίζει τους κλέφτες και τους απατεώνες. Εγώ ήξερα για τον εαυτό μου ότι ήμουν παραβατικός και είχα μια ταμπέλα. Άλλαξα τον εαυτό μου και δεν ήμουν πια έτσι. Όταν καθόμουν σε αυτή τη μικροκοινωνία τον γονέων και έβλεπα να θαυμάζουν για παράδειγμα τον κλέφτη εφοριακό όταν έλεγε για το πώς λαδώνεται, πως παίρνει τα ρουσφέτια, αυτό με μπέρδευε. Τελικά σε ποια κοινωνία θα πρέπει εγώ να ενταχτώ; Που είναι το σωστό, που είναι το λάθος; Δεν ξέρω αν είναι θέμα ενημέρωσης, δεν ξέρω τι είναι. Πρέπει οι άνθρωποι να ξεκινήσουν να αλλάζουν πρώτα από όλα τον εαυτό τους και να σταματήσουν να κρίνουν τους γύρω τους».
«Το κράτος πολεμά τα προγράμματα»
Ο Νίκος τελείωσε το πρόγραμμα απεξάρτησης το 2003. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά στις δομές. Και έχουν αλλάξει προς το χειρότερο.
«Το κράτος δεν υπάρχει. Από μόνο του σε στιγματίζει για μια ζωή. Ό,τι βοήθεια είχαμε- παρόλο που το πρόγραμμα που πήγα ήταν κρατικό- ήταν από τους ανθρώπους του προγράμματος και όχι από το ίδιο το επίσημο κράτος. Μπορώ να σου ότι το αντίθετο συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Το κράτος πολεμάει τα προγράμματα με υποστελέχωση, δεν δίνει κονδύλια».
Η μόνη λύση, όπως τονίζει ο Νίκος, είναι το κράτος να ενισχύσει τα προγράμματα, γιατί το πρόβλημα διογκώνεται. «Ο κόσμος έξω πεθαίνει, το πρόβλημα γιγαντώνεται. Δηλαδή θα γίνει η απεξάρτηση μόνο για όσους έχουν χρήματα;» αναρωτιέται.
Όταν ακούει από πολλούς ότι η κρίση ευθύνεται για όλα αυτά ο Νίκος μιλά για προσχήματα και δικαιολογίες. «Τα προγράμματα απεξάρτησης τα πολεμάνε χρόνια. Όταν είσαι στο πρόγραμμα μαθαίνεις να σκέφτεσαι, μαθαίνεις να λειτουργείς, να μιλάς, να διεκδικείς, να ζητάς. Αυτή η διεκδίκηση δεν άρεσε ποτέ. Δεν τους αρέσει να σκέφτονται οι άνθρωποι. Τους αρέσει να είμαστε νωχελικοί, να καθόμαστε σε μια γωνιά ή να είμαστε ενταγμένοι σε ένα σύστημα που μπορεί να μας κάνει ό,τι θέλει ανά πάσα στιγμή» τονίζει.
Και το χειρότερο, όπως λέει, είναι ότι η κατάσταση επιδεινώνεται με τα χρόνια. «Οι χρήστες αυξάνονται, τα ναρκωτικά είναι πιο περίεργα, όπως το σίσα, το ναρκωτικό της κρίσης που σκοτώνει για πλάκα και ταυτόχρονα μειώνονται τα κονδύλια, κινδυνεύουν οι μονάδες».
Η ζωή σήμερα
Ο Νίκος εργαζόταν κανονικά μέχρι πριν τρία χρόνια που λόγω της κρίσης έχασε τη δουλειά του. Η ανεργία σε συνδυασμό με έναν χωρισμό έγιναν αιτία για να ξεκινήσει και πάλι το μυαλό τα περίεργα παιχνίδια του.
«Άρχισα να αισθάνομαι πολύ ασφυκτικά, έκανα κακές σκέψεις, αυτοκαταστροφικές. Ναι σκέφτηκα και τη χρήση. Όταν είδα ότι η σκέψη αυτή μου ερχόταν όλα και πιο συχνά πήρα το θάρρος και ζήτησα βοήθεια στα πλαίσια της πρόληψης. Ζήτησα τη θεραπεύτρια μου, μίλησα μαζί της, της είπα τις σκέψεις μου, ότι φοβάμαι για τον εαυτό μου. Οπότε για πάνω από ένα χρόνο έκανα ατομική ψυχοθεραπεία. Αυτό με βοήθησε, μου ξανάδωσε τη δύναμη να σταθώ στα πόδια μου. Δουλειά δεν έχω αλλά παρακολούθησα έξι διαφορετικά σεμινάρια, όλα σε σχέση με τη βιοκαλλιέργεια. Ταυτόχρονα ήρθε και η ιδέα του Κοινωνικού Συνδετήρα μέσα από το 18 Άνω πριν από περίπου δύο χρόνια. Άρχισα να το ψάχνω και είδα ότι μου αρέσει. Τα παιδιά μου πια είναι μεγάλα, είμαι μόνος μου και μπορώ να ασχοληθώ με κάτι που μου αρέσει. Δεν νιώθω κανένα βάρος, έχω τον εαυτό μου πια».
Κοινωνικός Συνδετήρας
Τα μάτια του Νίκου χαμογελούν όταν μιλά για τον Κοινωνικό Συνδετήρα, την επιχείρηση που ετοιμάζει μαζί με άλλα επτά άτομα με όραμα την σύνδεση των ευαίσθητων ομάδων με το κοινωνικό σύνολο.
Η ιδέα ξεκίνησε από ένα μάθημα κεραμικής που παρακολούθησε με δασκάλα την κοπέλα του, που είναι κεραμίστρια.
«Είδα ότι οι μαθήτριές της, είναι όλες γυναίκες νεοάνεργες που στην ουσία δεν πήγαιναν τόσο για την κεραμική, όσο για να απασχολούνται με κάτι δημιουργικό. Αυτό μου θύμισε τη διαδικασία που είχαμε εμείς στο 18 Άνω, τις ομάδες που είχαμε στην επανένταξη για κοινωνικοποίηση. Θεώρησα ότι μια αντιγραφή αυτού είναι ό,τι πρέπει».
Ο Κοινωνικός Συνδετήρας στην ουσία θα είναι ένα παραδοσιακό καφενείο με βιολογικά προϊόντα, τα έσοδα του οποίου θα χρηματοδοτούν ένα χώρο δωρεάν δημιουργικών δράσεων, όπου όσοι το επιθυμούν θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μαθήματα κεραμικής, ζωγραφικής και θεατρικού παιχνιδιού.
«Είμαστε τέσσερα παιδιά από το 18 Άνω και τέσσερις εκτός προγράμματος και στην ουσία μας άρεσε η ιδέα ότι μπορούμε να βιοποριστούμε μέσα από αυτό και ταυτόχρονα να παράγουμε κοινωνικό έργο. Τα κέρδη της επιχείρησης, αφού έχουν πληρωθεί οι μισθοί και οτιδήποτε χρωστάει η επιχείρηση, επαναπροωθούνται στην κοινωνία. Δεν θέλουμε να έχουμε πολυεθνικές, δηλαδή δεν θα υπάρχει σε εμάς αναψυκτικό μεγάλης εταιρείας».
Αυτή τη στιγμή η ομάδα του Κοινωνικού Συνδετήρα βρίσκεται σε αναζήτηση του χώρου που θα τους φιλοξενήσει. Και όπως μας είπε ο Νίκος είναι πολύ κοντά σε ένα χώρο στην περιοχή του Χολαργού, κοντά στο σταθμό του Μετρό.
«Όλοι έχουν δικαίωμα στο λάθος»
Ο Νίκος, έχοντας περάσει τη δική του δοκιμασία, αισθάνεται ότι βγήκε πιο δυνατός, πιο ώριμος και πιο κατασταλαγμένος από αυτή. Πιστεύει ότι όλοι έχουμε δικαίωμα στο λάθος, αρκεί να προσπαθούμε να το εντοπίσουμε και να βρούμε τρόπο να βελτιώνουμε τον εαυτό μας.
«Έμαθα να αποδέχομαι ότι κάθε άνθρωπος δικαιούται να έχει πρόβλημα. Έμαθα ότι το να ζητήσω βοήθεια δεν είναι υποτιμητικό. Είναι καλύτερο να ζητήσεις βοήθεια παρά να βουλιάξεις. Γενικά είμαι αισιόδοξος για τη ζωή. Πιστεύω ότι πάντα υπάρχει τρόπος. Αλλά ο τρόπος που πιστεύω εγώ δεν είναι γρήγορος. Είναι αργός, έχει να κάνει με τον καθένα μας ξεχωριστά. Να αλλάξουμε νοοτροπία στον εαυτό μας, μετά στα παιδιά μας, στους γύρω μας. Αν αλλάξουμε νοοτροπία θα δημιουργήσουμε μια βάση τόσο ισχυρή που θα αποτελέσει το φυτώριο των επόμενων πολιτικών. Άμεσα αλλαγή δεν νομίζω ότι μπορεί να γίνει. Θα είναι σαθρό, δεν θα έχει βάση όλο αυτό. Πρέπει ο καθένας μόνος του να αρχίσει να αλλάζει και αυτό να το μεταφέρει. Δεν υπάρχουν μάγοι. Χρειάζεται ομαδικότητα, συλλογικότητα, αλτρουισμός, υπομονή».
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών ο Νίκος εύχεται σε όλα τα παιδιά που δίνουν τη δική τους μάχη με τις εξαρτήσεις να είναι σύντομα καθαροί και να επιστρέψουν στην κοινωνία. «Λύση υπάρχει ακόμη» λέει και τους καλεί να δουν ως παράδειγμα όλους εκείνους που απεξαρτήθηκαν και έχουν επιστρέψει στην κοινωνία, έχοντας πάρει πίσω τη ζωή τους.
«Η ζωή δεν είναι εύκολη για κανέναν» λέει και φεύγει χαμογελαστός.
in.gr