Στον προϋπολογισμό 2015, που ψηφίστηκε την περασμένη Κυριακή από την συγκυβέρνηση, υπάρχει μια ιδιαίτερη θεματική , η οποία κατά ευτυχή συγκυρία τους τελευταίους μήνες, λόγω και των αποτελεσμάτων της αρχαιολογικής έρευνας, ήρθε να μας υπενθυμίσει με τον πιο εμφατικό τρόπο, πόσο καίρια είναι για τη σύγχρονη Ελλάδα και πόσο παραμελημένη από την Πολιτεία.

Αναφέρομαι στα σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά και τον αγνοημένο συνολικά από τις μνημονιακές κυβερνήσεις τομέα του πολιτισμού, που συγκυριακά μόνο τον θυμούνται κι αυτό μόνο όταν νομίζουν ότι θα αποκομίσουν πολιτικά οφέλη.

Γιατί πολιτισμός χωρίς επαρκείς χρηματοδοτήσεις δεν γίνεται, πολιτισμός χωρίς την εξασφάλιση των στοιχειωδών υλικών πόρων από την πλευρά του κράτους δεν δύναται να υπάρξει.

Αυτό που ομολογουμένως έχουν πετύχει τα τελευταία χρόνια πιστοί στο δόγμα της φτωχοποίησης της ελληνικής κοινωνίας είναι να εισάγουν στο καθημερινό λεξιλόγιο πέραν των άλλων ειδών της φτώχειας και την πολιτιστική πενία.

Τα σχετικά για τον πολιτισμό θα πρέπει να τα εξετάσουμε σε τρία πεδία:

1. Το πεδίο των λεγόμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων

2. Το πεδίο των προβλέψεων για τα ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (δηλ. εκτέλεση ΕΣΠΑ και προγραμματισμός για ΣΕΣ)

3. Τα μεγέθη και τα ποσά που προβλέπονται για το ΥΠΠΟΑ το 2015

Όσον αφορά το πρώτο θα αρκεστώ σε κάποιες παρατηρήσεις.

Μέσα στο συνολικό φαντασιακό πλαίσιο της Ανάπτυξης με ρυθμούς σχεδόν 3% που προβλέπεται για το 2015 ορίζουν τις γενικές συνθήκες που θα καθορίσουν το νέο αναπτυξιακό μοντέλο κι αυτές είναι οι εξής τρεις:

1. Η εύρυθμη λειτουργία των αγορών προϊόντων, εργασίας και κεφαλαίου

2. Η δημιουργία ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος με χαμηλό γραφειοκρατικό κόστος και αποτελεσματικό δημόσιο τομέα

3. Η ενίσχυση των θεσμών που διέπουν την προστασία των επενδυτών, ώστε να είναι εφικτή η προσέλκυση ξένων επενδύσεων .

Πιστοί όμως στο δόγμα των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και στην επίτευξη ποσοτικών στόχων αγνοώντας το κοινωνικό κόστος αναφέρονται στους γνωστούς οκτώ κανόνες του συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας. Ανάμεσα λοιπόν σ’ αυτές τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει υπάρχει και ο λεγόμενος «χρυσός κανόνας».

Τι είναι ο χρυσός κανόνας; Η υποχρέωση των κρατών μελών να κρατούν τον κανόνα των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών.

Έρχομαι τώρα στο προκείμενο. Έχει εφαρμογή ο χρυσός κανόνας στην χρηματοδότηση του ΥΠΠΟΑ τόσο όσον αφορά τα κονδύλια του Τακτικού Προϋπολογισμού όσο και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων;

Ασφαλώς κι έχει. Πιο συγκεκριμένα

ΠΙΝΑΚΑΣ

Ενώ για το 2014 η συνολική δαπάνη για το ΥΠΠΟΑ θα ανέλθει στα 473, 5 εκ. ευρώ (ΤΠ + ΠΔΕ), για το 2015 προβλέπονται μόλις 424 εκ. ευρώ δηλ. τσεκουρεύεται ο ήδη ελλειμματικός προϋπολογισμός του 2015 κατά 50 εκ. ευρώ περίπου. Δηλαδή επιδιώκεται με δαπάνη που ανέρχεται στο «αστρονομικό ποσοστό» του 0,16% επί του ΑΕΠ να ασκηθεί πολιτική για τον πολιτισμό.

Επιπλέον στην ανάλυση κατά κωδικό ,διαπιστώνεται μια μείωση για αποδοχές και συντάξεις κατά 15, 5 εκ. ευρώ δηλαδή από 171,5 εκ. ευρώ σε 156 εκ. ευρώ. Επανειλημμένως όμως έχουν δεσμευτεί ότι δεν θα υπάρξουν μισθολογικές περικοπές και μειώσεις συντάξεων .
Άρα πως εξηγείται αυτή η μείωση;

Μήπως, για την ελάττωση του μισθολογικού κόστους, προχωρήσουν σε δεύτερο γύρο διαθεσιμοτήτων – απολύσεων στο ήδη υποστελεχωμένο ΥΠΠΟΑ;

Η ίδια εικόνα παρουσιάζεται και στο κονδύλι για τις μεταβιβαστικές δαπάνες όπου παρατηρείται σημαντική μείωση σε απόλυτους αριθμούς της τάξης των 16,5 εκ. ευρώ. (108 εκ. Σε 91,5).
Αυτές οι δαπάνες αναφέρονται στις επιχορηγήσεις του ΥΠΠΟΑ προς μουσεία, θέατρα, βιβλιοθήκες και όλους εν γένει τους εποπτευόμενους φορείς . Συμπέρασμα:

Η οικονομική ασφυξία, στην οποία έχουν περιέλθει με τον προϋπολογισμό που ψηφίστηκε από την συγκυβέρνηση, διαιωνίζεται και αποκτά πλέον μόνιμη βάση.

Για το ΕΣΠΑ , όσον αφορά τα έργα στον τομέα Πολιτισμού, μία και μόνο παρατήρηση ενδεικτική της αδιαφορίας για τον συγκεκριμένο τομέα. Ενώ στη νέα προγραμματική περίοδο ΣΕΣ 2014 – 2020 έχουν εγκριθεί 7 τομεακά προγράμματα και 13 περιφερειακά, ο πολιτισμός λάμπει διά της απουσίας του.

Διαπιστώνεται ακόμα ότι το υποχρηματοδοτούμενο ΥΠΠΟΑ συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 6 υπουργεία που υπόκεινται σε έλεγχο δαπανών από το ΓΛΚ. Κανείς δεν είναι ενάντιος σε οποιαδήποτε διαδικασία ελέγχου δαπανών από τους δημόσιους φορείς και τα υπουργεία.

Όμως έχει τόσο μεγάλη σημασία πια να ελεγχθεί πιλοτικά ένα υπουργείο του οποίου η δαπάνη όπως είπαμε προηγουμένως ανέρχεται σε μόλις 0,16% του ΑΕΠ; Όταν μάλιστα σκοπός αυτού του προληπτικού ελέγχου είναι να διαπιστωθούν μη παραγωγικές δαπάνες ή δαπάνες χαμηλής προστιθέμενης αξίας; Αλήθεια οι υπαλληλίσκοι της Τρόικα επέβαλαν κι αυτή τη ρύθμιση;

Είναι ο πολιτισμός μας δαπάνη χαμηλής προστιθέμενης αξίας και μη παραγωγικός; Ή μήπως βρισκόμαστε μπροστά στην συνέχιση της διάλυσης του ΥΠΠΟΑ και του δημόσιου χαρακτήρα του πολιτιστικού αγαθού διά της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης, ώστε ιδιωτικά funds να αναλάβουν την διαχείριση του πολιτιστικού πλούτου της χώρας;

Σ αυτό το σημείο, αξίζει να θυμηθούμε το παρακάτω :

….Και θα βρισκόμουν ως δύο μίλια πάνω από τη γη, ψηλά στα σύννεφα όταν το σκοινί κόπηκε ξαφνικά. Έπεσα τότε κάτω με μεγάλη ορμή, κι έχασα τις αισθήσεις μου. Όταν μετά από κάμποση ώρα συνήλθα, είδα πως το σώμα μου πέφτοντας στη γη είχε ανοίξει μια τρύπα σαν πηγάδι, ως εννέα οργυιές βαθειά.

Διατρέχοντας τον προυπολογισμό 2015 ειδικά όσον αφορά το ΥΠΠΟΑ νομίζω ότι οι προηγούμενες φράσεις από τις περιπέτειες του βαρόνου Μυνχάουζεν ταιριάζουν απόλυτα. Ο Μυνχάουζεν περιγράφει την βίαιη επιστροφή του από το φεγγάρι στη γη. Στους συντάκτες του προϋπολογισμού ταιριάζει απόλυτα το τέλος της βίαιης πτώσης.

Στο πηγάδι που έχουν ανοίξει και ρίξει τον ελληνικό λαό τελικά οι ίδιοι θα καταλήξουν με την βούληση του λαού και θα μείνουν στην πολιτική ιστορία του τόπου ως οι Μυνχάουζεν του μνημονίου.

Μαρία Διακάκη
Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου