Με μια απόφαση – “βόμβα” – στην τουριστική ανάπτυξη, το Συμβούλιο της Επικρατείας, ουσιαστικά, “απαγορεύει” στα συναρμόδια Υπουργεία να εκδόσουν φέτος απόφαση για την “μαζική” παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού και παραλίας στους Δήμους της χώρας.
Η συγκεκριμένη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) εκδίδεται κάθε χρόνο, παραχωρώντας την χρήση των παραλιών (απο την Κτηματική Εταιρεία Δημοσίου) στους Δήμους προκειμένου να τις διαχειριστούν, ως οι πλέον αρμόδιοι που διαθέτουν και τους σχετικούς μηχανισμούς.
Όμως, μετά απο προσφυγή του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών που αφορούσε την ΚΥΑ του 2009 (!), το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ έκρινε παράνομη την απευθείας και μαζική παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας για εκμετάλλευση στους δήμους., όπως όριζαν όλες οι ΚΥΑ.
Και μπορεί το Δικαστήριο να παρέπεμψε την οριστική απόφαση στην επταμελή σύνθεση του τμήματος που θα συνεδριάσει στις 3 Ιουνίου, όμως – μέχρι τώρα – παραμένει άγνωστο το τι θα γίνει αφού – σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα – οι Δήμοι δεν μπορούν να “αγγίξουν” πλέον τις παραλίες.
Δηλαδή, δεν μπορούν να τις καθαρίσουν, δεν μπορούν να τις υπενοικιάσουν σε ιδιώτες για ομπρελοκαθίσματα, δεν μπορούν να τοποθετήσουν ναυαγοσώστες (!).
Είναι άγνωστο εαν η κυβέρνηση θα βρεί τρόπο να ξεπεράσει το τεράστιο πρόβλημα που δημιούργησε η απόφαση του ΣτΕ – ίσως με την έκδοση πολλών Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων που θα παραχωρούν “ξεχωριστά” σε κάθε Δήμο τις παραλίες – και όχι μιας ΚΥΑ που θα παραχωρεί “συλλήβδην” σε όλους τους ΟΤΑ, όπως γινόταν έως τώρα και κάτι με το οποίο διαφώνησε το ΣτΕ.
Πάντως, ότι είναι να γίνει, πρέπει να γίνει άμεσα για να προσωρήσουν και οι διαδικασίες απο τους Δήμους.
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας
Συγκεκριμένα με απόφασή του (αριθμός 646/2015) το ΣτΕ κρίνει παράνομη και ακυρώνει τη με αριθ. 1038460/2439/Β0010/15.4.2009 Κοινή Απόφαση των υφυπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών περί απευθείας παραχώρησης έναντι ανταλλάγματος του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών στους ΟΤΑ α” βαθμού.
Αν και η αίτηση ακύρωσης είχε κατατεθεί από το Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών το 2009, το Δικαστήριο δέχτηκε να συνεχιστεί η δίκη δεδομένου ότι η προσβαλλόμενη ΚΥΑ είχε αντικατασταθεί με όμοιες και νεώτερες το 2013 και το 2014.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, στα κοινόχρηστα πράγματα περιλαμβάνονται ο αιγιαλός και η παραλία, τα οποία ανήκουν στη δημόσια κτήση και προορίζονται για την άμεση εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού, ο οποίος συνίσταται στην κοινοχρησία τους.
Σε συνδυασμό δε με τις διατάξεις του Ν. 2971/2001 για την προστασία του οικοσυστήματος των παράκτιων ζωνών, η παραχώρηση δικαιωμάτων απλής χρήσης στους ΟΤΑ επιτρέπεται για την άσκηση δραστηριοτήτων οι οποίες είναι ήπιες και συμβατές με τον προορισμό τους ως κοινόχρηστων μόνο κατά περίπτωση και μεμονωμένα και αφού προηγηθεί λεπτομερής και εξατομικευμένη κρίση της διοίκησης.
Η ΚΥΑ, σύμφωνα με το δικαστήριο κρίνεται παράνομη για δύο λόγους:
Ο πρώτος αφορά «τη συλλήβδην παραχώρηση με την προσβαλλόμενη ΚΥΑ του συνόλου των αιγιαλών της χώρας στους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ που βρίσκεται εκτός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως της παρ. 5 του άρθρου 13 του Ν. 2971/2001. Παράλληλα, λόγω της μεγάλης σημασίας του παράκτιου χώρου ως στοιχείου του φυσικού περιβάλλοντος, κατά τον παραπάνω νόμο η αρμοδιότητα παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας ανήκει και στον υπουργό Περιβάλλοντος, από κοινού με τους υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών.
Ο δεύτερος συνδέεται με την παραχώρηση της εκμετάλλευσης από τους ΟΤΑ σε τρίτους. Όπως τεκμηριώνεται στην απόφαση, «η έγκριση των υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών για την περαιτέρω μεταβίβαση σε τρίτους του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας εκ μέρους των ΟΤΑ ως παραχωρησιούχων χορηγείται κατά περίπτωση, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του νομοθέτη για την προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων που κινδυνεύουν από την υπερεκμετάλλευση και να διαφυλαχθεί η κοινοχρησία τους, δεδομένου άλλωστε πως δεν νοείται συλλήβδην εκ των προτέρων έγκριση εκ μέρους των αρμοδίων υπουργών μεταβιβάσεων που θα χωρίσουν μελλοντικά.
Τούτο διότι αφενός έτσι απεμπολούν την αρμοδιότητα ασκήσεως εποπτείας επί των πράξεων των ΟΤΑ, ενώ ταυτόχρονα θέτουν σε διακινδύνευση τα παράκτια οικοσυστήματα.
Συνεπώς, η διάταξη του άρθρου 8 της προσβαλλόμενης ΚΥΑ, με την οποία εγκρίνεται η περαιτέρω μεταβίβαση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας από τους ΟΤΑ α” βαθμού προς τρίτους, είναι εκτός των ορίων της εξουσιοδοτήσεως του άρθρου 15 παρ. 3 του Ν. 2971/2001».
Η υπόθεση, λόγω της σπουδαιότητας, παραπέμπεται στην επταμελή σύνθεση του τμήματος και θα δικαστεί στις 3 Ιουνίου.