Δεν ξέρω πόσο ωφέλησε τον Αλέξη Τσίπρα η παρουσία του στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας κατά την Εθνική Εορτή. Αναμφισβήτητα, ήταν επιτρεπτή και επιβεβλημένη. Και η πρόσκληση. Και η παρουσία. Η πολιτική εξουσία και οι εκπρόσωποί της πρέπει να αναζητούν και να οικοδομούν δεσμούς και γέφυρες επικοινωνίας με όλους τους κεντρικούς θεσμούς της εκπαίδευσης.
Δεν ξέρω ακόμα αν θα αποδειχθεί χρήσιμη η ομιλία του Πρωθυπουργού και το περιεχόμενό της, στον ίδιο, τους ακροατές του και το πιο πλατύ κοινό. Θα συνεχιστεί για καιρό η αναζήτηση της ταυτότητας του αληθινού συγγραφέα του πανηγυρικού λόγου. Πάντως, κάποιες φράσεις προδίδουν τα δυο πρόσωπα αυτής της «ξυγγραφής». Όσοι παροικούμε την Ιερουσαλήμ, τους αναγνωρίσαμε και μπορούμε να τους αποκαλύψουμε. Η τελική σύνθεση του κειμένου πάσχει από «δημιουργική ασάφεια». Η προσπάθεια ανάδειξης δύο προσωπείων στην Ευρώπη μπορεί να είναι χρήσιμη για τους ιστορικούς αναλυτές. Δεν είναι, όμως, για τους πολιτικούς και τους πολίτες.
Η Ελλάδα έχει ενταχθεί στη θεσμικά οργανωμένη δημοκρατική Ευρώπη. Με αυτήν τη δέσμευση είναι η μοίρα μας. Αυτή έχει τους θεσμούς. Και μέσα από αυτούς εκφραζόμαστε και διεκδικούμε. Η αναφορά στις ένδοξες περιόδους και η περιγραφή των θηριωδιών που κάλυψαν όλη την Ευρώπη δεν είναι χρήσιμη για την ιστορική μνήμη. Ούτε μεταφέρει τον προβληματισμό μας από τη «δημιουργική ασάφεια» στον δημιουργικό πραγματισμό.
Οι εκδηλώσεις για την εθνική παλιγγενεσία έχουν νόημα. Και πρέπει να προσαρμόζονται στα ειδικά ακροατήρια. Ανάλογα με την κοινωνική σύνθεση, τη μορφωτική διαστρωμάτωση και τον επαγγελματικό τους χαρακτήρα. Κανείς δε θα έπρεπε να έχει αντίρρηση για τα «κλαρίνα» και τα «τσάμικα» του κ. Καμμένου και της κας Δούρου. Είναι, όμως, κατάδηλη η χρησιμοποίησή τους για μικροκομματικά οφέλη σε βάρος της γνήσιας λαϊκότητάς τους. Και σ’ αυτό εντοπίζεται η βασική μας αντίρρηση για την «εργαλειοποίησή» τους.
Ελπίζουμε πως αύριο η Κυβέρνηση θα αποστείλει στους «Θεσμούς» τη «λίστα Τσίπρα» (η «Βαρουφάκη») ως προϋπόθεση της χρηματοδοτικής ανάσας που αναμένουμε. Πολύ μικρή σημασία έχει αν θα αποσταλεί με ένα ή και περισσότερα email ή με ειδική πτήση… με τους «τζιχαντιστές» του Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Εκτιμούμε ότι αυτήν τη φορά κάθε προτεινόμενη μεταρρύθμιση θα έχει και ένα ποσοτικό αποτέλεσμα, που θα είναι δεκτικό απόδειξης ή ανταπόδειξης. Και, οπωσδήποτε, θα έχει προτάσεις για συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις για το συνταξιοδοτικό και το ασφαλιστικό. Να μην περιέχει δρακόντειας μορφής φορολογικές επιβαρύνσεις στον καπνό και στο ποτό. Όταν οι σημερινοί συντελεστές στα είδη αυτά ξεπερνούν το 80% της λιανικής τιμής, η ενδεχόμενη μετατροπή τους σε θηριώδη μεγέθη ένα μόνο αποτέλεσμα θα έχει: την προκλητική φοροδιαφυγή και λαθρεμπορία. Και ελπίζουμε να απαλειφθεί το κεφάλαιο κατά της διαφθοράς. Όταν όλοι εμείς είχαμε εξεγερθεί κατά της προσπάθειας του Γιώργου Παπανδρέου, που εισήγαγε στις συζητήσεις, με τους εταίρους και δανειστές, τα αναμφισβήτητα φαινόμενα διαφθοράς στη χώρα μας, τώρα έχουμε πολύ περισσότερους λόγους να αντιτιθέμεθα. Η αντιμετώπιση της διαφθοράς βρίσκεται στα ίδια μας τα χέρια. Οπωσδήποτε προϋποθέτει την καταπολέμησή της στο πλαίσιο συμφωνιών με τους δανειστές και τους εταίρους μας. Συνιστά, όμως, έκφραση εθνικής κυριαρχίας. Θα είμαστε έντιμοι και καθαροί μόνο αν εμείς το θελήσουμε και το αποφασίσουμε.
Η Κυβέρνηση έχει διαπράξει πολλά λάθη μέχρι στιγμής. Οι προγραμματικές δηλώσεις της ήσαν μεγαλόστομες. Χωρίς σχέδιο. Με αυτά και άλλα χάσαμε όλους τους εν δυνάμει συμμάχους. Απωλέσαμε γρήγορα την εμπιστοσύνη των εταίρων και δανειστών μας. Αργήσαμε να συνειδητοποιήσουμε το αδιέξοδο. Τις τελευταίες ημέρες προσπαθήσαμε να επιστρέψουμε στην πραγματικότητα. Δεν εγκαταλείψαμε, όμως, τα ψεύδη, τις υποκρισίες και τις ύβρεις.
Έχουμε εξαντλήσει τον πολιτικό χρόνο. Ό, τι και όσο απομένει δεν αφήνει περιθώρια για ελιγμούς. Κανείς μας δεν επιθυμεί την έξοδό μας από το ευρώ. Το μόνο που φοβάμαι είναι μήπως ο κ. Λαπαβίτσας δεν είναι μόνος του.
Εφημερίδα Πρώτο Θέμα, Κυριακή 29.3.2015