Ο γυπαετός χαρακτηρίζεται ως «κρισίμως κινδυνεύον» είδος στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων, καθώς μόνο έξι ζευγάρια ζουν στην ελληνική επικράτεια, όλα στην Κρήτη. Μάλιστα, πρόκειται για τους μοναδικούς γυπαετούς στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Πρόκειται για ένα είδος γύπα. Έχει μια μεγάλη ρομβοειδή ουρά, δυναμικό πέταγμα, σχετικά γρήγορο με πολλούς ελιγμούς, το οποίο περισσότερο θυμίζει μεγάλο γεράκι, παρά ένα πουλί με άνοιγμα φτερών που φτάνει τα 2,80 μέτρα και βάρος τα 5 ή ακόμη και τα 7 κιλά.
Ο γυπαετός μπορεί να πετάξει σε όλες τις καιρικές συνθήκες και κάθε στιγμή της ημέρας, δηλαδή πολύ νωρίς το πρωί, αργά το απόγευμα, ακόμη και μέσα στα σύννεφα και στο ψιλόβροχο. Μπορεί εύκολα να απογειωθεί μετά από ένα μεγάλο γεύμα, σε αντίθεση με τα όρνια τα οποία πρέπει πρώτα να χωνέψουν την τροφή.
Ο αρσενικός και ο θηλυκός γυπαετός ζευγαρώνουν για μια ζωή. Αρχίζουν τις ερωτοτροπίες τους νωρίς τον Οκτώβριο έως και τον Ιανουάριο. Πετούν πλάι-πλάι, ακροβατούν με πλεγμένα τα νύχια τους και βουτούν στο κενό. Διατηρούν μια επικράτεια περίπου 350 τετραγωνικών χιλιομέτρων, την οποία υπερασπίζονται ενάντια σε άλλους γυπαετούς.
Η «Κοκάλα» στις «σπάστρες»
Ο γυπαετός είναι το μοναδικό πλάσμα στον πλανήτη, το οποίο τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά (70-90%) με κόκαλα. Στην Κρήτη οι βοσκοί το αποκαλούν «Κοκάλα» από τη συνήθειά του να σπάει τα μεγαλύτερα κόκαλα σε βραχώδεις πλαγιές, τις «σπάστρες», με μία χαρακτηριστική τεχνική. Τα πετάει από μεγάλο ύψος σε βραχώδεις απότομες πλαγιές, διαδικασία την οποία επαναλαμβάνει ώσπου τελικά να σπάσουν τα κόκαλα.
«Την αισιοδοξία για την επιβίωση του είδους σκιάζει η σχεδιαζόμενη εγκατάσταση αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ), αποτελούμενου από 24 ανεμογεννήτριες σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από τη φωλιά των γυπαετών και εξ ολοκλήρου εντός της προστατευόμενης περιοχής του Δικτύου Natura 2000. Τα μεγάλα αρπακτικά, όπως ο Γυπαετός και το Όρνιο, είναι εξαιρετικά ευάλωτα στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών», λέει η υπεύθυνη θεμάτων πολιτικής της Ορνιθολογικής κυρία Μαλαμώ Κορμπέτη.
Θανατηφόρα μεταλλικά φτερά
Από το 2007 στην συγκεκριμένη περιοχή η Ορνιθολογική έχει καταγράψει οχτώ προσκρούσεις όρνεων (οι επτά θανατηφόρες) στα πτερύγια των ήδη εγκατεστημένων ανεμογεννητριών. Γι΄ αυτό καλεί το ΥΠΕΚΑ και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να αντιληφθούν τη βλάβη που θα δημιουργηθεί στο φυσικό κεφάλαιο της χώρας με την ισχύουσα νομοθεσία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Όπως αναφέρει η κυρία Κορμπέτη «η πράσινη ενέργεια παύει να είναι πράσινη αν γίνεται με άναρχες και ασχεδίαστες μεθόδους. Η άμεση ανάκληση όλων των αδειών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από αιολικούς σταθμούς χωροθετημένους εντός των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και των μεταναστευτικών διαδρόμων της χώρας κρίνεται αναγκαία, προτού ο όρος ΖΕΠ μετατραπεί σε έναν ακόμη περιβαλλοντικό ευφημισμό».
tovima