Όλη η κουβέντα για την κατάσταση της υγείας, όλες οι εκτιμήσεις, όλη η κριτική ασχολείται με το τι συμβαίνει σήμερα, όχι με το που θέλουμε να είμαστε αύριο. Έτσι πολλές και πολλοί ασχολούνται με τις εκλογές, αναλύουν τις επιπτώσεις των μνημονίων, λίγες και λίγοι όμως μοιράζονται ένα νέο όραμα για τη δημόσια υγεία μέσα από βιώσιμες λύσεις. Μόνο αυτές κι αυτοί θα υπoστηρίξουν αληθινές μεταρρυθμίσεις και όχι λογιστικά ισοδύναμα!

Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις (και η σημερινή) μετέτρεψαν την οικονομική κρίση της χώρας σε κρίση θεσμών κι αξιών και στο χώρο της υγείας. Συνολικά, μόνο για επιτυχημένη διαχείριση κρίσης δεν μπορεί να μιλήσει κανείς αφού κανείς δεν μπόρεσε να ισορροπήσει τις ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό ή σε υλικά απαραίτητα για την ελάχιστη λειτουργία υγειονομικών δομών. Και όλα αυτά με συνδικαλιστικούς φορείς στις περισσότερες περιπτώσεις έκοντες άκοντες κομματικών τους επιλογών.

Έτσι οι ανάγκες υγιών πολιτών και ασθενών συνθλίβονται ανάμεσα στην οικονομική κρίση, στην αβελτηρία των διοικούντων και στην έλλειψη κινήτρων στους επαγγελματίες υγείας. Σίγουρα η αγωνία τους δεν είναι ο διορισμός νέων κομματικών διοικητών νοσοκομείων!

Είναι ξεκάθαρο ότι κάθε μεταρρύθμιση σχεδιάζεται κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά, αλλά το αν οι υγειονομικές και ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται θα αφομοιωθούν από τις συνιστώσες του υγειονομικού κι ασφαλιστικού συστήματος αποτελεί μια εντελώς διαφορετική ερώτηση. Γι αυτόν το μετασχηματισμό απαιτείται ένα στρατηγικό πλάνο, το οποίο θα αναδιοργανώσει δομικά το πως προσφέρεται η υγειονομική φροντίδα, θα παράσχει τη δυνατότητα αφομοίωσης της ιατρικής τεχνολογίας και θα δημιουργήσει την ικανότητα ταυτόχρονης προόδου της ποιότητας και της αποδοτικότητας των προσφερομένων υπηρεσιών. 

Κάθε μεταρρύθμιση στο δημόσιο σύστημα υγείας πρέπει να προσβλέπει στην αύξηση της υγειονομικής αποτελεσματικότητας, στη βελτίωση της οικονομικής αποδοτικότητας του συστήματος ή/και στη διασφάλιση της κοινωνικής ισότητας στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Κανένα μνημόνιο φυσικά δεν συνέβαλλε σε καμμιά τέτοια πτυχή. Κανένα μνημόνιο δεν έφερε μεταρρυθμίσεις! (Αυτές οι διαπιστώσεις δε με κατατάσσουν στους αντιμνημονιακούς υποστηρικτές).

Ας παραθέσουμε 10 μετασχηματιστές που θα μπορούσαν να εγγυηθούν αληθινή αλλαγή και σημαντική πρόοδο και δεν επηρεάζουν οικονομικούς δείκτες μνημονίων:

1. Τα νοσοκομεία και οι εξειδικευμένες υπηρεσίες θα μπορούσαν να επανασχεδιαστούν στο κατάλληλο μέγεθος με βάση τον όγκο επισκέψεων ασθενών και τα διαγνωστικά και θεραπευτικά αποτελέσματα με στόχο να μειωθεί τυχόν πλεονάζουσα διαθεσιμότητα. Νέες ορθολογικές και πρωτοποριακές υγειονομικές υπηρεσίες μπορούν να προσφερθούν κοινοτικά (π.χ. από δήμους) με βάση αποσαφηνισμένες ανάγκες. Η περιφερειοποίηση των καθαρά δευτεροβάθμιων νοσοκομειακών υπηρεσιών απαιτεί μεταφορά ασθενών, με αποτέλεσμα τη διευκόλυνση της κλινικής αριστείας, η οποία τώρα παρεμποδίζεται. Το ΕΣΥ αποκτά δομή και όραμα. Όλα περνούν από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας (ΠΦΥ) και τον οικογενειακό ιατρό και ΜΟΝΟ μετά από παραπομπή φτάνουν στην πόρτα του νοσοκομείου κι αντίστροφα.

2. Η υγειονομική φροντίδα (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια) πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και για τους πολίτες και για το σύστημα όχι μόνο ως μια άσκηση στρατηγικού σχεδιασμού. DRGs, κλινικά πρωτόκολλα, συμφωνία με τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και τις ασφαλιστικές εταιρείες, συνταγογράφηση ουσιών κι όχι προϊόντων, καθιέρωση δεικτών ποιότητας για επαγγελματίες υγείας κι υγειονομικές δομές.

3. Οι καταναλωτές των υπηρεσιών υγείας – οι ασφαλισμένοι πολίτες – θα μπορούσαν να επιβραβευθούν οικονομικά (μέσω φορολογίας ή μειωμένων εισφορών) για να παραμείνουν υγιείς (π.χ. προληπτικές επισκέψεις σε οδοντίατρο, check-ups ανά ηλικία και φύλλο).

4. Οι χρήστες υπηρεσιών υγείας θα μπορούσαν θεσμικά να μετακινηθούν προς ριζοσπαστικά ολοκληρωμένες υγειονομικές ομάδες και να απομακρυνθούν από ατομικές πρακτικές επαγγελματιών υγείας. Ουσιαστικές πληροφοριακές διασυνδέσεις θα βοηθούσαν να γεφυρωθούν γεωγραφικά φράγματα, προσφέροντας τη δυνατότητα ενίσχυσης ομαδικής συνεργασίας. 

5. Όλες οι περιγραφές θέσεων των επαγγελματιών υγείας συμπεριλαμβανομένων των γενικών και ειδικευμένων ιατρών θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν. Όλα τα υπάρχοντα σχέδια εργασίας και εκπαίδευσης πρέπει να επαναξιολογηθούν. Η καθιερωμένη μισθοδοσία πρέπει να συμπληρωθεί με επιβράβευση ατομική και ομαδική για τη διατήρηση της υγείας των πολιτών.  Οι ατομικές ικανότητες, δεξιοτεχνίες, ενδιαφέροντα και διαθεσιμότητα θα προσδιορίζουν το ρόλο του κάθε επαγγελματία υγείας στην ομάδα. Η αξιοκρατία στην αξιολόγηση θεωρείται εκ των ουκ άνευ.

6. Εθνικές σταθερές για πληροφορίες που αφορούν την υγεία των πολιτών πρέπει άμεσα να καταστούν υποχρεωτικές για να εξασφαλίσουν προστασία, συμβατότητα και φορητότητα της ιατρογενούς κι εν γένει επιστημονικής πληροφορίας, που σχετίζεται με την υγεία.

7. Η ιατρική υποχρέωση και νομική ευθύνη θα εναρμονιστεί σε εθνικές σταθερές. Η αδειοδότηση και η πιστοποίηση των επαγγελματιών υγείας θα πρέπει να είναι κοινή σε εθνικό επίπεδο. Ο έλεγχος θα εκτελείται από τις Περιφέρειες.

8. Θα παρέχεται καθολική υγειονομική κάλυψη. Σε ανταπόδοση, νέοι ρόλοι θα αναζητηθούν για άτομα, οικογένειες, κοινότητες και κοινωνίες και πρέπει να δοθούν οικονομικά κίνητρα για την επιβράβευση κάθε επιτυχίας.

9. Η ιδέα του Ηλεκτρονικού Ιατρικού Φακέλλου (Electronic Medical Record, EMR) πρέπει άμεσα ν’ αντικατασταθεί με το Υγιειονομικό Διαβίου Σχεδιαστικό Φάκελλο (Lifespan Planning Record, LPR) σχεδιασμένο για εφαρμογή μέσω διαδικτύου για να υποστηρίζει εξατομικευμένο, προσδοκώμενο, προληπτικό και προγνωστικό υγειονομικό σχέδιο.

10. Η αναγνώριση ότι η υγεία προσφέρει την ικανότητα να επιτύχει μέσω του μέγιστου ανθρώπινου δυναμικού, τους εθνικούς στόχους για Υγεία, Ενέργεια, Περιβάλλον, Στέγαση, Μεταφορές, Εκπαίδευση κι Άμυνα θα μπορούσε να προσφέρει την ολοκληρωμένη αναζήτηση μιας υγιούς Ελλάδας.

Ο τελικός στόχος είναι η προσφορά υπεύθυνων, ασφαλών και πιστοποιημένων ποιοτικά υπηρεσιών υγείας που εξασφαλίζει ότι οι πολίτες (υγιείς κι ασθενείς) λαμβάνουν τη σωστή υγειονομική φροντίδα, τη σωστή στιγμή, με τη σωστή ομάδα και στο σωστό μέρος.

Σε αυτή τη βάση ας καθορίσουμε λοιπόν εμείς το διάλογο πολιτών, συνδικαλιστών και πολιτικών με κάθε ευκαιρία, όπως οι επικείμενες εκλογές. Τα λόγια τα μεγάλα τελείωσαν! Καιρός για έργα!

  • Ο Γιάννης Καλαντζάκης είναι entrepreneur υπηρεσιών υγείας.

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook