Μεταπολιτευτικά η Ελλάδα, ενταγμένη στους ευρωπαϊκούς και ατλαντικούς θεσμούς, πέτυχε μέσα από την συμμετοχή της στην ΕΕ να διασφαλίσει τους πιο σημαντικούς πόρους από την σύσταση του ελληνικού κράτους. Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, Πακέτα Ντελόρ 1 και 2, πακέτο Σαντέρ,διαρθρωτικά ταμεία, ΕΣΠΑ, συνέβαλαν σε μια χρηματοδότηση πάνω από 100 δις €. Απέναντι σε αυτή την τρομακτική υγκέντρωση πόρων που θα έπρεπε να έχουν αλλάξει την εικόνα της χώρας, των Περιφερειών, πετύχαμε σε μεγάλο βαθμό να ταυτισθούμε με την ελλειμματική αξιοποίηση των πόρων αυτών.Χθές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με μια μεγάλη πλειοψηφία της Ολομέλειας του, ενέκρινε την πρόταση της Επιτροπής Γιούνκερ με την οποία επέρχονται αλλαγές στους όρους συγχρηματοδότησης αναπτυξιακών έργων στην χώρα μας. Την πρόταση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης για την άμεση χρηματοδότηση 35 δις € με πρόβλεψη για την λήψη έκτακτων μέτρων που θα συνδράμουν την ταχύτατη υλοποίηση αυτής της πολιτικής. Μια χρηματοδότηση που αφορά τα κρίσιμα για την ανάπτυξη Ταμεία Περιφερειακής Ανάπτυξης, Συνοχής, το Κοινωνικό Ταμείο, της Θάλασσας και Αλιείας για την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020, αυξάνοντας το αρχικό προχρηματοδοτικό πλαίσιο της χώρας, χωρίς την υποχρέωση εθνικής συμμετοχής χρηματοδότησης.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οριοθετείται και η αρχή δραστικών αλλαγών που πρέπει να κάνουμε όχι μόνον στην κατεύθυνση των πρακτικών που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο, αλλά κυρίως στην ετοιμότητα αξιοποίησης των πόρων, στον συντονισμό στην βάση των απαιτήσεων των κοινοτικών κανονισμών.
Σήμερα, οι πόροι του νέου ΕΣΠΑ, πρέπει να γίνουν πραγματικά και χωρίς καθυστερήσεις, ο μηχανισμός αξιοποίησης μιας ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, της μόνης σίγουρης που μπορεί να δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά ωφέλη ανάκαμψης. Σε μια χώρα που μετρά 1,3 εκατομμύρια ανέργους, με την κατάθεση του προϋπολογισμού για το 2016 να αποτυπώνει περαιτέρω ύφεση και αύξηση της ανεργίας και αυτήν στον ιδιωτικό τομέα.
Όμως, μια πολλαπλασιαστικά αξιοποιήσιμη διαχείριση του κοινοτικού μηχανισμού πόρων, προϋποθέτει και μια σειρά σημαντικών αλλαγών:
α) Μια πραγματική αξιοποίηση του ΕΣΠΑ προϋποθέτει να τελειώνουμε με τις λογικές του κατακερματισμού στον εθνικό και στον περιφερειακό σχεδιασμό, κάτι που δημιουργεί στεγανά, κάτω απο τα οποία διευρύνονται οι περιφερειακές και τοπικές ανισότητες, υποσκάπτοντας την ανάπτυξη και την συνοχή.
β) Συντονισμός και λειτουργία απο ένα αποτελεσματικό και ισχυρό κέντρο διοίκησης, που όχι απλά θα έχει ελεγκτικό-συντονιστικό ρόλο, αλλά θα φέρει στο προσκήνιο όλες τις απαραίτητες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, τόσο στο κεντρικό κράτος, όσο και στο αυτοδιοικητικό πλαίσιο. Αλλαγές που θα εκπέμπουν ένα ισχυρό, διαρκές σήμα προωθημένης και απλοποπιημένης διαχείρισης πόρων, μέσα απο ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που θα είναι σύγχρονο, νομοθετικά αποκεντρωμένο και δεν θα πορεύεται σε πολλές περιπτώσεις, ακόμα με νομοθετικά πλαίσια των πρώτων χρόνων της ένταξης.
γ) Τόσο το κεντρικό κράτος όσο και το αυτοδιοικητικό σύστημα οφείλουν να εντατικοποιήσουν την διαμόρφωση ενοποίησης τεχνικών προδιαγραφών για να γίνει πιο απλουστευτικός ο μηχανισμός που στηρίζει την υλοποίηση εντός του οποίου εκδηλώνεται η υποβολή, η έγκριση, η χρηματοδότηση, η παρακολούθηση και η ολοκλήρωση ενός έργου.
Στο νέο ΕΣΠΑ, οι προϋποθέσεις πλήρους αξιοποίησης του απαιτούν ενδείξεις επιτυχημένων παρεμβάσεων για να αποφύγουμε την αδιαφάνεια, την υπερσυγκέντρωση, τον κατακερματισμό πόρων και έργων. Στον σχεδιασμό οφείλουμε να επιτύχουμε κατεύθυνση έργων μακρυά απο πειρασμούς του παρελθόντος, και για να μην χάνουμε πολύτιμο χρόνο, αλλά και για να αποφύγουμε αστοχίες που θα μας εκθέτουν στους κοινοτικούς μηχανισμούς. Οι Περιφέρειες, οι οποίες αναλαμβάνουν την διαχείριση και τον σχεδιασμό ως προς τους πόρους, απαιτούν να μην αγνοούμε το κανονιστικό πλαίσιο της Επιτροπής, αποφεύγοντας οποιαδήποτε πειρασμό στον λανθασμένο σχεδιασμό παρελθόντων ετών που επέφερε κακές πρακτικές. Να σεβασθούμε την στρατηγική κατεύθυνση σε έργα επιχειρηματικότητας, να μετατοπισθούμε από τα έργα βιτρίνας και να κατευθύνουμε πόρους στην έξυπνη οικονομία, στις θέσεις εργασίας σε μακροπρόθεσμη βάση αναπτυξιακής περιφερειακής, τοπικής προοπτικής.
Την ώρα που η χώρα χρειάζεται όσο ποτέ δράση και πρόγραμμα ανάπτυξης και εξωστρέφειας, που η ανάπτυξη, η αναδιάρθρωση της οικονομίας και του έντονα κρατικού παραγωγικού μοντέλου προϋποθέτουν μεταξύ άλλων εφαρμογή της πρόσφατης συμφωνίας, ξεπερνώντας την έλλειψη ρευστότητας που προκλήθηκε όλους αυτούς τους μήνες, δημιουργώντας γνωστές παρενέργειες στην αξιοποίηση πόρων, στην στασιμότητα πληρωμών από εθνικούς πόρους, στην συνολική διαχείριση του ΕΣΠΑ.
Τώρα το ζητούμενο είναι εντατικοί ρυθμοί για την αξιοποίηση του προγράμματος, να διαχειρισθούμε και να αξιοποιήσουμε σωστά, γρήγορα, υπεύθυνα, αποτελεσματικά τους πόρους των κοινοτικών ταμείων, του επενδυτικού σχεδίου του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιούνκερ, να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, κινητοποιώντας όπως εξέφρασε η Κοινοτική Επίτροπος Κα Κρέτσου την συνέργεια και την συνεργασία κεντρικής κυβέρνησης, των τοπικών και περιφερειακών αρχών, της Επιτροπής. Μια στρατηγική κατεύθυνση για το σήμερα και το αύριο της χώρας, για την συνοχή και την Κοινωνία.
* Ο κ. Γιώργος Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΦΕΝΤΕΡΑΛΙΣΤΩΝ ΚΡΗΤΗΣ.
Το άρθρο έχει γραφεί αποκλειστικά για το flashnews.gr