Σε τεταμένο κλίμα συνεχίστηκε χθες στο Μονομελές Πρωτοδικείο Ρεθύμνου η δίκη για την υπόθεση του Γερμανού καθηγητή Χ. Ρίχτερ για τις αναφορές στο βιβλίο του για τη Μάχη της Κρήτης, με την κατάθεση του καθηγητή ευρωπαϊκής πολιτικής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Κωνσταντίνου Λάβδα και του καθηγητή Σύγχρονης Κοινωνικής και Πολιτικής Ιστορίας στο ΑΠΘ κ. Γιώργου Μαργαρίτη.
Υπενθυμίζεται ότι ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ρεθύμνου κ. Πατεράκης άσκησε τη δίωξη εκτιμώντας ότι οι επίμαχες αναφορές στο βιβλίο του συνιστούν «άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού σε βάρος του κρητικού λαού με εξυβριστικό περιεχόμενο».
Νέα δικάσιμος έχει οριστεί για την Τετάρτη 13 Ιανουαρίου, στις 10.00 όπου κλήθηκαν να καταθέσουν η πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης κ. Ήβη Μαυρομούστακου, ο συνταγματολόγος κ. Νίκος Αλιβιζάτος καθώς και δύο καθηγητές του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Το δικαστήριο έκανε άρση της βίαιης προσαγωγής της κ. Μαυρομούστακου ενώ ανακάλεσε την κλήτευση του Δημάρχου Ρεθύμνου και του Δημάρχου Πλατανιά.
Κατά τη διάρκεια της κατάθεσης του κ. Λάβδα, στον καθηγητή τέθηκαν ερωτήματα σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου, αλλά και με την αναγόρευση του καθηγητή Ρίχτερ. Ο κ. Λάβδας ανέφερε πως έπειτα από εισήγηση του καθηγητή Στεργίου οι καθηγητές τάχτηκαν ομόφωνα υπέρ της αναγόρευσης του Γερμανού ακαδημαϊκού. Σε ό,τι αφορά τον ίδιο ανέφερε πως διάβασε το περιεχόμενο του βιβλίου για την Μάχη της Κρήτης μετά την απόφαση για αναγόρευση του κ. Ρίχτερ ενώ ερωτηθείς σχετικά με το αν είναι υπέρ της ανάκληση της αναγόρευσης ανέφερε πως δεν το αποκλείει και ξεκαθάρισε πως επιθυμεί να γίνει σχετική συζήτηση στο τμήμα.
ΣΤΙΓΜΕΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ
Σειρά ερωτημάτων που τέθηκαν στον κ. Λάβδα από τον συνήγορο υπεράσπισης του καθηγητή Ρίχτερ κ. Αθ. Αναγνωστόπουλου πυροδότησαν στιγμές έντασης στη δικαστική αίθουσα. Συγκεκριμένα ο κ. Αναγνωστόπουλος έθεσε αρχικά ερωτήματα για τις εκλογές που διεξήχθησαν το 2013 στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και στις οποίες επικράτησε η σημερινή πρόεδρος του τμήματος κ. Ήβη-Αγγελική Μαυρομούστακου έναντι του κ. Λάβδα, τέως προέδρου του τμήματος.
Σε ερώτημα του κ. Αναγνωστόπουλου για το ποιοι τον στήριξαν δημοσίως στις εν λόγω εκλογές, ο κ. Λάβδας εμφανίστηκε ιδιαίτερα ενοχλημένος τονίζοντας πως η ψήφος είναι μυστική και πως κάτι τέτοιο δεν αφορά τη δίκη του καθηγητή Ρίχτερ. Ο κ. Αναγνωστόπουλος συνέχισε με ερωτήματα που σχετίζονται τόσο με το αν οι σχέσεις του κ. Λάβδα με την κ. Μαυρομούστακου σήμερα είναι καλές, αλλά και με το αν η υπόθεση του καθηγητή Ρίχτερ βλάπτει προσωπικά την πρόεδρο του τμήματος, ενώ έθεσε ερωτήματα και σχετικά με την απόρριψη αιτήματος για μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κρήτης του βουλευτή Ηρακλείου κ. Λευτέρη Αυγενάκη και του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ρεθύμνου κ. Πατεράκη.
Το κλίμα φορτίστηκε περισσότερο όταν ο κ. Αναγνωστόπουλος μίλησε για «ομάδα Λάβδα» που είχε κοινό σκοπό να γίνουν δεκτά τα παραπάνω αιτήματα, αναφερόμενος σε συναδέλφους του κ. Λάβδα που τον στήριξαν την περίοδο της υποψηφιότητάς του. Ο καθηγητής απάντησε στον κ. Αναγνωστόπουλο «είναι ντροπή σας. Λυπάμαι τον κ. Ρίχτερ για την υπεράσπιση που έχει». Το δικαστήριο διέκοψε για λίγα λεπτά προκειμένου να επανέλθει η ηρεμία, ενώ στην επανέναρξη της δίκης ο κ. Αναγνωστόπουλος ανέφερε πως πρέπει να ελεγχθούν τα κίνητρα. Συνέχισε απευθύνοντας ερώτημα στον κ. Λάβδα για το πώς εξηγεί τη σύμπτωση, όπως ανέφερε, πως στα αιτήματα για μεταπτυχιακές σπουδές και στην υπόθεση Ρίχτερ παρουσιάζονται τα ίδια πρόσωπα, με τον κ. Λάβδα να απαντά πως η αναγόρευση του κ. Ρίχτερ εγκρίθηκε ομόφωνα, ενώ τα αιτήματα για μεταπτυχιακές σπουδές απορρίφθηκαν την περίοδο της προεδρίας του ίδιου.
Ο κ. Αναγνωστόπουλος με αίτημά του ζήτησε να κληθεί εκ νέου στο δικαστήριο ο βουλευτής Ηρακλείου κ. Αυγενάκης ενώ η πολιτική αγωγή και ο συνήγορος κ. Επιτροπάκης συναίνεσε στο αίτημα ζητώντας μάλιστα την κατ’ αντιπαράσταση εξέτασή του βουλευτή με την κ. Μαυρομούστακου. Το αίτημα για επανάκληση του κ. Αυγενάκη έγινε δεκτό από το δικαστήριο.
Κ. ΛΑΒΔΑΣ: ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΑΝΟΗΤΗ Η ΛΟΓΙΚΗ ΟΤΙ ΑΠΟΚΤΗΝΩΘΗΚΕ Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΡΗΤΙΚΟΥΣ
Στην κατάθεσή του για το περιεχόμενο του βιβλίου του καθηγητή Ρίχτερ και κατά πόσο θα μπορούσε να γεννήσει το μίσος εναντίον του Κρητικού λαού, ο κ. Λάβδας ανέφερε πως ο ίδιος δεν είναι ιστορικός, ωστόσο τόνισε πως πρόκειται για μια παραδοσιακή ιστοριογραφία που κινείται γύρω από τον άξονα πως η Βέρμαχτ (Wehrmacht -Γερμανικές ένοπλες δυνάμεις) «αποκτηνώθηκε» μετά τη Μάχη της Κρήτης.
Μάλιστα, ο κ. Λάβδας ανέφερε πως μετά την ανάγνωση του βιβλίου του καθηγητή Ρίχτερ, διάβασε πρόσφατα ένα κείμενο του Γερμανού ακαδημαϊκού σε Ελληνική εφημερίδα που όπως ανέφερε τον άφησε «εμβρόντητο». Ανέφερε, πως ο κ. Ρίχτερ προσπαθεί να δείξει «ότι η διαδικασία διεξαγωγής πολέμου πριν τη Μάχη της Κρήτης από την Βέρμαχτ ήταν καθαρή, ενώ μετά τη Μάχη της Κρήτης όχι. Αυτή είναι μια φιλόδοξη θέση που δεν την στηρίζει σε επίπεδο ανάλυσης. Η άποψή του είναι ότι η Μάχη της Κρήτης αποκτήνωσε τη Βέρμαχτ».
Μάλιστα, σε ερωτήματα σχετικά με το αν το βιβλίο μπορεί να προκαλεί συναισθήματα μίσους εναντίων των Κρητικών ο κ. Λάβδας μίλησε για «έωλη αξιολογική κρίση» από πλευράς του συγγραφέα ενώ επεσήμανε πως όταν κάποιος γράφει ως ειδικός επιστήμονας φέρει μεγάλη επιστημονική ευθύνη.
Σε ό,τι αφορά ερωτήματα του προέδρου της έδρας για την πρόθεση του συγγραφέα ο κ. Λάβδας ανέφερε: «δεν μπορώ να διαγνώσω προθέσεις καταλήγει όμως σε επιστημονικές κρίσεις που δεν μπορεί να στηρίξει στην ανάλυση». Σε σχέση με τις επίμαχες αναφορές του κ. Ρίχτερ για έθιμο των Κρητικών να περιφρονούν τον θάνατο, στα πλαίσια του οποίου αναφέρεται και σε βεβηλώσεις νεκρών Γερμανών αλεξιπτωτιστών, ο κ. Λάβδας ανέφερε πως θα περίμενε κανείς να παραθέτει αναφορές συγκεκριμένες πηγές που να τεκμηριώνουν την άποψή του για τις εν λόγω «παραδόσεις».
Πρόσθεσε μάλιστα, πως παρατηρεί στο βιβλίο του κ. Ρίχτερ κενά τεκμηρίωσης και αναθεωρητισμό, κάτι που απαιτεί βαριά τεκμήρια. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Όσο πιο φιλόδοξος είναι ο αναθεωρητισμός τόσο πιο βαριά πρέπει να είναι η τεκμηρίωση και η επιστημονική προετοιμασία». Σε ερώτημα του συνηγόρου πολιτικής αγωγής κ. Κοτζαμπασάκη για το συμπέρασμα στο οποίο οδηγεί τον ίδιο η έλλειψη τεκμηρίωσης και αν πρόκειται για κακόβουλη ή μη διαχείριση του υλικού του ο κ. Λάβδας ανέφερε ότι «βασίζεται υπέρμετρα σε μια Γερμανική οπτική γωνία και πρόκειται για μια νέα Γερμανική αναθεωρητική προσπάθεια να δείξει μια νέα εικόνα της Βέρμαχτ. Η λογική ότι αποκτηνώθηκε η οργάνωση του πολέμου από τους Κρητικούς είναι αδιανόητη».
Κατέληξε πως αυτό «δεν είναι υπεύθυνος χειρισμός επιστημονικού έργου». Σε ερώτημα του κ. Κοτζαμπασάκη για το αν όταν αποφασιζόταν η αναγόρευση έγινε κάποια αναφορά ή συζήτηση για το πιο πρόσφατο έργο του κ. Ρίχτερ για την Κρήτη , ο κ. Λάβδας απάντησε «όχι και το θεωρώ απαράδεκτο και πρωτοφανές». Ερωτηθείς από τον συνήγορο πολιτικής αγωγής κ. Νικολιδάκη για την απουσία του όρου Ναζισμός από το βιβλίο ο κ. Λάβδας ανέφερε πως ο κ. Ρίχτερ προσπαθεί να δείξει ότι παρά την κυρίαρχη ιδεολογία υπήρχε «μια αυτονομία των Γερμανικών θεσμών όπως η Βέρμαχτ και δεν πείθει καθόλου γι’ αυτό», μιλώντας συνολικά για προσπάθεια διαφορετικής προσέγγισης του εθνικοσοσιαλισμού όπως είναι γνωστός μέχρι σήμερα. Σε ό,τι αφορά ερώτημα του συνηγόρου κ. Επιτροπάκη για την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση του Κρητικού λαού και αν αυτή θα έπρεπε να αποτυπώνεται στο βιβλίο του κ. Ρίχτερ ο κ. Λάβδας ανέφερε: «Θα έπρεπε να υπάρχει πιο διεξοδική τεκμηρίωση ως προς την κουλτούρα και ανθρωπολογία του Κρητικού λαού. Υπάρχει ελλιπής τεκμηρίωση».
Γ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ: ΔΕΝ ΘΕΩΡΩ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ κ. ΡΙΧΤΕΡ
Η δίκη συνεχίστηκε με την κατάθεση του καθηγητή Σύγχρονης Κοινωνικής και Πολιτικής Ιστορίας στο ΑΠΘ κ. Γιώργου Μαργαρίτη, ο οποίος υποστήριξε πως πρόκειται για ένα βιβλίο που δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί επιστημονικό. Μάλιστα, στήριξε την άποψή του τονίζοντας πως ο κ. Ρίχτερ επιλέγει και διαμορφώνει τις πηγές του και τις χρησιμοποιεί για να οδηγήσει τον αναγνώστη σε συγκεκριμένα συμπεράσματα.
Χθες κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του ο κ. Μαργαρίτης αναφέρθηκε στην κεντρική ιδέα του έργου του κ. Ρίχτερ και τόνισε πως το θεωρεί αναθεωρητικό και πως προσπαθεί να ανατρέψει όσα η ανθρωπότητα έχει ορίσει μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο σχετικά με τα εγκλήματα Ναζισμού. Ανέφερε μάλιστα πως ο συγγραφέας «επιχειρεί έντεχνα να ανατρέψει την τάξη των πραγμάτων και να μετατρέψει εκείνους που χαρακτηρίστηκαν ως θύτες σε θύματα και τα θύματα ως θύτες». Ο κ. Μαργαρίτης ανέφερε πως ο κ. Ρίχτερ «σε ένα τέτοιο διάβημα σχετικά με τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο όφειλε να εξετάσει όλη τη σχετική βιβλιογραφία». Πρόσθεσε μάλιστα πως έπρεπε να έχει εξετάσει μέσα από τη βιβλιογραφία όλα όσα σχετίζονται με τη φύση και τον χαρακτήρα του ναζιστικού πολέμου και ότι ο Γερμανός καθηγητής «αγνοεί την κλασική βιβλιογραφία».
Ο κ. Μαργαρίτης υποστήριξε πως ο καθηγητής Ρίχτερ προβάλλει επίμονα στο βιβλίο αναφορές για κακοποιήσεις νεκρών αλεξιπτωτιστών από τους Κρητικούς την ίδια ώρα που όπως τόνισε οι επίσημες έρευνες των ναζί κάνουν λόγο για 12 περιπτώσεις στην Κρήτη. Ανέφερε επίσης ότι στο βιβλίο του κ. Ρίχτερ υπάρχουν αμέτρητες περιγραφές αγριότητας και κτηνωδίας από τον λαό της Κρήτης, ενώ δεν παραθέτει τον αριθμό εκείνων που σκότωσαν πριν ή μετά τη διαταγή Στούντεντ τα Γερμανικά στρατεύματα.
Υπογράμμισε πως ο κ. Ρίχτερ στο βιβλίο του είναι «αφοσιωμένος στο να καταλήξει στον στόχο του και αγνοεί τα πραγματικά γεγονότα σχετικά με τη Μάχη της Κρήτης».
Τέλος, ο κ. Μαργαρίτης ανέφερε για το βιβλίο του κ. Ρίχτερ πως «υπάρχει άρνηση εγκλήματος, υπάρχει πρόθεση σε αυτό και οδηγεί στην καλλιέργεια μίσους». Μάλιστα, το δικαστήριο ζήτησε από τον μάρτυρα να προσδιορίσει συγκεκριμένα την τοποθέτησή του σχετικά με το αν υπάρχει η δυνατότητα πρόκλησης μίσους μέσα από το εν λόγω βιβλίο με τον κ. Μαργαρίτη να αναφέρει πως το βιβλίο αυτό «γράφεται σε μια συγκεκριμένη συγκυρία» εξηγώντας πως στην Ευρώπη του σήμερα παρατηρείται η εμφάνιση κάποιων ακραίων αντιλήψεων.
Σε ερώτημα του Εισαγγελέα της έδρας κ. Κασσωτάκη για το αν ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος υπήρξε ένας καθαρός πόλεμος ακόμα και πριν από την Μάχη της Κρήτης ο κ. Μαργαρίτης απάντησε πως ο ναζιστικός πόλεμος από την πρώτη ημέρα δεν ήταν καθαρός και κατέληξε τονίζοντας: «Αν κάποιος λέει ότι όλα όσα έγιναν ήταν καθαρός πόλεμος τότε είναι απολογητής του ναζισμού».