Το ποσοστό μεταξύ των ηλικιών 15-24 ετών είναι το τρίτο υψηλότερο πανευρωπαϊκά, έχοντας εκτοξευτεί στο 38,5%. Επίσης σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, για το α\’ τρίμηνο του 2011 η Ελλάδα έχει σπάσει άλλο ένα ρεκόρ. Το εγχώριο ποσοστό ανεργίας αυξάνεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Οπως προκύπτει και από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το ποσοστό της επίσημης ανεργίας ήταν το α\’ τρίμηνο του 2010 στο 11,7% για να φτάσει μόλις ένα χρόνο μετά στο ιστορικό υψηλό του 15,9%.
Το μέλλον τόσο των νέων όσο και του συνόλου του εργατικού δυναμικού προδιαγράφεται ζοφερό αν λάβει κανείς υπόψη του τις «μαύρες» προβλέψεις που γίνονται από «επίσημα χείλη» για το 2011. Σύμφωνα λοιπόν με τον υπουργό Οικονομικών, Ευάγγελο Βενιζέλο, η ανεργία φέτος μπορεί να αγγίξει ακόμη και το 17%. Πάνω από δύο ποσοστιαίες μονάδες αυξημένη, σε σχέση με το 14,6% που ήταν η αρχική πρόβλεψη του προϋπολογισμού το Νοέμβριο του 2010, ο οποίος είχε υπογραφεί από τον προκάτοχό του, Γιώργο Παπακωνσταντίνου.
Ωστόσο ο πραγματικός αριθμός των ανέργων εκτιμάται ότι είναι πολύ υψηλότερος. Βασικός λόγος αυτής της απόκλισης μεταξύ των πραγματικών και των επίσημων στοιχείων είναι αυτός καθαυτός ο ορισμός του ανέργου, ο οποίος χρησιμοποιείται πανευρωπαϊκά.
Σύμφωνα λοιπόν με τον ορισμό, άνεργα θεωρούνται τα άτομα ηλικίας 15-74 ετών, τα οποία κατά την εβδομάδα αναφοράς (την προηγουμένη της έρευνας εργατικού δυναμικού), δεν εργάστηκαν ούτε μία ώρα με σκοπό την αμοιβή ή το κέρδος, ούτε απασχολήθηκαν σε οικογενειακή επιχείρηση ούτε είχαν εργασία ή επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά. Επίσης αναζητούν εργασία τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες και είναι άμεσα διαθέσιμοι για εργασία. Με άλλα λόγια, κάποιος ο οποίος, ελλείψει εναλλακτικών, βοηθάει στο μαγαζί του πατέρα του λίγες ώρες την εβδομάδα ή κάποιος ο οποίος έχει απογοητευθεί και δεν ψάχνει πλέον για δουλειά δεν θεωρείται άνεργος.
Εφιαλτική προοπτική
Σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις του επιστημονικού διευθυντή του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, Σάββα Ρομπόλη, το πραγματικό ποσοστό ανεργίας δεν αποκλείεται να φτάσει ακόμη και στο 22%-23% μέχρι το τέλος του 2011. Ωστόσο, δεν θα έχει πιάσει «ταβάνι», καθώς όπως εκτιμά ο ίδιος, το 2012 ένας στους τέσσερις Ελληνες θα είναι χωρίς δουλειά (25%).
Τα πράγματα όμως είναι εξαιρετικά δύσκολα ακόμη και για όσους εργάζονται ή καταφέρνουν να βρουν δουλειά. Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, κατά το α\’ πεντάμηνο του έτους ο αριθμός των νέων προσλήψεων με συμβάσεις πλήρους απασχόλησης μειώθηκαν κατά 27,7%. Αντιθέτως οι προσλήψεις μερικής απασχόλησης παρέμειναν επί της ουσίας αμετάβλητες, με αναλογία 2 στις 10 προσλήψεις. Ανησυχητικά «δημοφιλείς» γίνονται επίσης οι νέες προσλήψεις με καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 11% μέσα σε ένα έτος.
Σύμφωνα με το ΣΕΠΕ, «εκρηκτική» είναι και η μεταβολή των συμβάσεων εργασίας των ήδη απασχολούμενων προς το χειρότερο. Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2011 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010 ο αριθμός των συμβάσεων που άλλαξαν από πλήρη σε μερική απασχόληση ή σε εκ περιτροπής εργασία (με ή χωρίς τη συμφωνία του εργαζομένου) τετραπλασιάστηκαν, φτάνοντας τις 24.641.
Η ύφεση στην ελληνική οικονομία με την συνακόλουθη αχαλίνωτη πορεία της ανεργίας και την αποδόμηση των εργασιακών συνθηκών έχει άμεσο αντίκτυπο και στην τσέπη του εργατικού δυναμικού συνολικά. Σύμφωνα με την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, η οποία επικαλείται στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα έρχεται πρώτη πανευρωπαϊκά και στις μειώσεις μισθών. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, το α\’ τρίμηνο του 2011 σε σχέση με αυτό το 2010 το μισθολογικό κόστος μειώθηκε κατά 6,2% όταν σε επίπεδο ευρωζώνης παρουσίασε αύξηση κατά 2,3%.
Η ανεργία, πέρα από τα προφανή προβλήματα που δημιουργεί σήμερα στην ελληνική κοινωνία προκαλεί επίσης αιμορραγία και στα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία χάνουν εκατομμύρια ευρώ από τις εισφορές.