Η έννοια των όρων στην πολιτική έχει πολλές φορές αλλοιωθεί. Άλλες τόσες και ίσως πολύ περισσότερες έχει χρησιμοποιηθεί για να καλύπτει, πίσω από το μεγαλειώδες και πομπώδες του λεκτικού σχήματος, την κενότητα στη χειρότερη και τη μετριότητα στην καλύτερη των περιπτώσεων.
Είναι κοινά αποδεκτό, ότι τις τελευταίες δεκαετίες στην χώρα μας είχαμε την εισαγωγή διαφόρων όρων, με τους οποίους σηματοδοτείται η πορεία της. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και οι περίφημες «κόκκινες γραμμές», που κατά κόρον χρησιμοποιούνται για να οριοθετήσουν: από ένα διάλογο ως μια πολιτική, από μια άρνηση ως μια αποδοχή, από μια εθνική απαίτηση ως μια πολιτική φιλοδοξία, από ένα εθνικό καθήκον ως μια εγκληματική μπλόφα.
Μια ιστορική έρευνα του όρου μας μεταφέρει στις 25 Οκτωβρίου 1854, που για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε, για να περιγράψει τον ηρωισμό των ανδρών του 93ου Βρετανικού Συντάγματος πεζικού κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου. Ο πρώτος πόλεμος στην ιστορία που καταγράφηκε λεπτομερώς από τα ΜΜΕ της εποχής.
Ο διοικητής του 93ου Συντάγματος, Sir Kolin Kampel,παραβιάζοντας προκλητικά κανόνες της τακτικής του πολέμου, αποφάσισε τη μέρα εκείνη να αντισταθεί μέχρις εσχάτων απέναντι στο ιππικό των Ρώσων Ουσάρων. Ο William Rasel δημοσιογράφος των Times, που παρακολουθούσε τη μάχη από απόσταση, σε ανταπόκριση του έγραψε: «…I couldn’t see anything, but a thin red line…(sic), δε μπορούσα να δω κάτι, πέραν μιας λεπτής κόκκινης γραμμής». Σαν μια λεπτή κόκκινη γραμμή, που διέγραφαν στο πεδίο της μάχης τα κόκκινα χιτώνια της στολής των ανδρών, είδε ο δημοσιογράφος των Times την βούληση τους, να διατηρήσουν τις θέσεις τους μέχρις εσχάτων. Συμπυκνωμένη στο τσιτάτο «κόκκινη γραμμή», η φράση αργότερα, θα χρησιμοποιηθεί στο ποίημα «Tommy» από το Νομπελίστα ποιητή Ρ. Kipling. Έκτοτε χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και μεταφορικά, για να δηλώσει αδιαπραγμάτευτους όρους και να εκφράσει ανυποχώρητες θέσεις, πέραν σαφώς καθορισμένων ορίων.
Η χρήση βέβαια του όρου από το πολιτικό κατεστημένο πόρρω απέχει από την κυριολεκτική του σημασία. Σήμερα γίνεται ρητορική κατάχρηση του όρου για επίδειξη, ανέξοδων και ανεύθυνων λεονταρισμών της κυβέρνησης, των κομμάτων, των συνδικαλιστικών ηγεσιών, αλλά και των τοκογλύφων δανειστών μας, για να εξαπατήσουν το λαό, με προαποφασισμένες υποχωρήσεις οι πρώτοι και να εκβιάσουν με απάνθρωπες αξιώσεις και εξευτελιστικούς όρους, οι τελευταίοι.
Μια αναδρομή στις κόκκινες γραμμές που « υπερήφανα..!!.» ορίστηκαν τη τελευταία εξαετία, μας οδηγεί με θλίψη στη διαπίστωση ότι καμία από αυτές δεν τηρήθηκε. Ξεπεράστηκαν όλες από τους Ευρωπαίους εταίρους, παραβιάστηκαν από τους εκπροσώπους των θεσμών και απαξιώθηκαν από αυτούς τους ίδιους, που τις όρισαν επικαλούμενοι ανωτέρα βία και υπονόμευση.
Όμως, οι κυριότεροι λόγοι της χάραξης και απαξίωσης των κόκκινων γραμμών πρέπει να αναζητηθούν στην κατοχυρωμένη συνταγματικά παραγραφή της ευθύνης των πολιτικών οργάνων και στην αδυναμία ελέγχου της πολιτικής εξουσίας από τα υποκείμενα της, τους πολίτες.
Κόκκινες γραμμές, για τη σωτηρία της χώρας, όριζαν και ορίζουν σε κάθε κύκλο διαπραγματεύσεων, οι ευθυνόφοβες κομματκο-πολιτικές ηγεσίες, που ύστερα από κάθε νέο ακρωτηριασμό των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων αλλά και νέο κύκλο εισοδηματικών αφαιμάξεων, αναδιπλώνονται, ορίζουν νέες τις οποίες και πάλι εγκαταλείπουν, μπροστά στην επέλαση των αριστερόστροφα ή δεξιόστροφα αλληθωριζόντων εργατοπατέρων, αλλά και των κοντόφθαλμων μαχητών του ΠΑΜΕ.
Κόκκινες γραμμές, όριζαν και ορίζουν οι κοινωνικοί μας εταίροι και ειδικότερα η φιλεργατικοί.! εργατοπατέρες, που με τη βοήθεια των εκάστοτε κυβερνήσεων και των θεσμικών αντιπροσώπων των δανειστών, τις φορτώνουν σε πλάτες των εργαζομένων, και σε βάρος των εργασιακών και συνταξιοδοτικών τους δικαιωμάτων.
Κόκκινες γραμμές, όριζαν και ορίζουν οι τοκογλύφοι δανειστές μας, που επιλέγουν όμως διαφορετικό τρόπο και μέθοδο επιβολής τους. Προτιμούν την δοκιμασμένη και προσφιλή μέθοδο των εκβιαστικών όρων, αφού αυτοί διαθέτουν τη δύναμη να τους επιβάλουν και τη βούληση να τους αξιοποιήσουν, όπως αποδεικνύουν διαχρονικά οι πρακτικές και τακτικές τους.
Κόκκινες γραμμές, όριζαν και ορίζουν τα κόμματα της Βουλής, που, συνεχίζουν να παίζουν μοιραίους και ολέθριους ρόλους όταν αδυνατούν:
Να ξεπεράσουν κομματικές παθογένειες, πολιτικές μωροφιλοδοξίες και αδυναμίες, που ακυρώνουν τη δυναμική της συνταύτισης των κοινών προσπαθειών.
Να υπερβούν τα σύνδρομα της εσωστρέφειας, που αναθεματίζουν και αποκηρύσσουν τις μεταξύ τους συνεργασίες, ακόμα και όταν διακυβεύεται η επιβίωση της χώρας για την οποία πολιτικά κόπτονται και κομματικά καπηλεύονται.
Κόκκινη γραμμή μαϊμού, υπηρέτησε και η εγκληματική διαφωνία, πολιτική μπλόφα, του Ευάγγελου Βενιζέλου το καλοκαίρι του 2012, λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως υπουργός οικονομικών του Σαμαρά, με τους υψηλόβαθμους εκπρόσωπους της τρόικας, για τις μακροοικονομικές τους προβλέψεις και τις τότε εκτιμήσεις τους για την ύφεση. Μια διαφωνία που οδήγησε στην αποχώρηση της τρόικας από το γραφείο του, στην άμεση διακοπή των συνομιλιών και τελικά στην αναχώρηση τους από τη χώρα. Για την επάνοδο τους θα απαιτήσουν δημοσιονομικά μέτρα τεσσάρων (4) δις ευρώ, που εισπράχτηκαν με την προσωρινή δήθεν επιβολή, του σημερινού κατάπτυστου ΕΝΦΙΑ, επινόησης του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου. Για να ικανοποιήσει μάλιστα και τις απαιτήσεις για την εξασφαλισμένη είσπραξη του ποσού, θα επιβάλλει με τη γνωστή και υπερβάλλουσα αναλγησία του, να εισπραχτεί μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, με τα τραγικά αποτελέσματα αλλά και τις μοιραίες συνέπειες των διακοπών του ηλεκτρικού ρεύματος, στους οικονομικά και κοινωνικά αδύναμους καταναλωτές.
Δεν χρειάζεται βέβαια να διαθέτει κανείς ιδιαίτερη νοημοσύνη και γνώσεις, για να κατανοήσει ότι: «Κόκκινες γραμμές ορίζει εκείνος που έχει τη δύναμη να τις επιβάλει και την πολιτική βούληση να τις αξιοποιήσει». Αλήθεια.. !! Τι από τα παραπάνω διαθέτουμε ως χώρα όταν:
Τη δύναμη εξασφαλίζει και επιβάλει, η αξιοπιστία και η φερεγγυότητα, της χώρας στο Ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον, η οικονομική ανεξαρτησία και αυτοδυναμία της, οι δυνατότητες ανάδειξης και αξιοποίησης του εθνικού πλούτου, οι συμμαχικοί δεσμοί, οι σχέσεις συνεργασίας με τους εταίρους, η μαχητική αξία και το ηθικό των Ενόπλων της Δυνάμεων.
Την πολιτική βούληση αναδεικνύει και αξιοποιεί η συνεργασία, η συναίνεση και η σύμπραξη των πολιτικών δυνάμεων, η τόλμη, η γενναιότητα και η βαθειά συνείδηση της «μη παραγραφόμενης» ηθικής πολιτικής και ποινικής ευθύνης. Αρχές και αξίες, που ποτέ δεν έδεσαν με τους ιδεολογικούς κώδικες του διαβρωμένου και όχι μόνο, κομματικο-πολιτικού μας κατεστημένου.
Κόκκινες γραμμές, που θα όριζαν αδιαπραγμάτευτους όρους, αμετακίνητα όρια και αγώνες μέχρι εσχάτων δεν χαράχτηκαν ποτέ στη χώρα μας γιατί οι πολιτικοί ηγέτες, οι λειτουργοί της δικαιοσύνης, οι πνευματικοί ταγοί, οι υπηρέτες των Μ.Μ.Ε και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, δεν μπόρεσαν να εγκαταλείψουν την μέχρι σήμερα ανεξήγητη στάση τους και να συνεργαστούν για να ενεργοποιήσουν από κοινού, τα εθνικά μας προτάγματα*, η δυναμική των οποίων, μας εξασφαλίζει τη δύναμη να επιβάλουμε Κόκκινες Γραμμές και την πολιτική βούληση να τις αξιοποιήσουμε.
Όσες κόκκινες γραμμές ορίστηκαν, από τις κυβερνήσεις, τα κόμματα και διάφορους φορείς μέχρι σήμερα, μόνο σκοπιμότητες υπηρέτησαν. Ορίστηκαν για να περάσουν αντιλαϊκές πολιτικές, να προβάλλουν μαϊμού αγώνες για δήθεν προστασία εθνικών συμφερόντων, και για να περισώσουν και να διαφυλάξουν πολιτικά κομματικά και συντεχνιακά κεκτημένα. Αποδείχθηκαν όλες ανεύθυνοι και ανέξοδοι λεονταρισμοί, στημένα παιχνίδια και πολιτική επικοινωνιακή απάτη.
Οι κυβερνητικές ηγεσίες των τελευταίων χρόνων, όχι μόνο αδυνατούσαν να ορίσουν και να επιβάλουν κόκκινες γραμμές, απέδειξαν και την ανικανότητα τους να αξιοποιήσουν τις ευθύνες της αποτυχίας των οικονομικών συνταγών της τρόικας και του ΔΝΤ, που επίσημα αναγνώρισαν αλλά τελικά πάλι μας φόρτωσαν επικαλούμενοι τις κυβερνητικές αδυναμίες ολιγωρίες και ασυνέπειες, αλλά και την πολιτική μας αφερεγγυότητα ως χώρα-κράτος.
* Εθνικά Προτάγματα: Οι προτεραιότητες που ορίζουν η λογική και η δυναμική των συλλογικών συναισθηματικών αντιδράσεων της κοινωνίας σε δύσκολες στιγμές, που αποτρέπουν να κυριαρχήσει ο φόβος και o παραλογισμός, αλλά αρχές, αξίες κανόνες, που διασώζουν το Έθνος και την κοινωνία με τα υποκείμενα τους.
- Ο Μανώλης Κομπολάκης είναι τ. Ειδικός Σύμβουλος Νομάρχη