Με τους δείκτες των ξένων χρηματιστηρίων να κινούνται πλαγιοανοδικά για τρίτη συνεχόμενη εβδομάδα και να σημειώνουν άνοδο πάνω από 10% από τα χαμηλά τους, γεννάται το ερώτημα κατά πόσον πρόκειται για μία διορθωτική κίνηση στην γενικότερη πτώση που ξεκίνησε στην αρχή της χρονιάς ή σηματοδοτεί την επιστροφή στην κανονικότητα της ανόδου των τελευταίων έξη ετών.
Το 2016 μας μπήκε με το αριστερό επενδυτικά, με τους δείκτες των μεγαλύτερων χρηματιστηρίων να κινούνται έντονα πτωτικά από τις πρώτες κιόλας συνεδριάσεις του νέου έτους. Οι βασικοί καταλύτες της πτώσης, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ακόμη σε ισχύ, είναι οι ακόλουθοι :
• Η έντονη ανησυχία για την οικονομία της Κίνας και την πιθανότητα η επιβράδυνση της κινέζικης οικονομίας να μετατραπεί σε απότομη και καταστροφική προσγείωση. Η φυγή κεφαλαίων από την Κίνα επέτεινε ακόμη περισσότερο τις ανησυχίες για την κινέζικη κρίση και την ισοτιμία του γουάν.
• Η συνεχιζόμενη πτώση του πετρελαίου και των λοιπών εμπορευμάτων έχει συνέπειες στην κερδοφορία αρκετών τραπεζών (κυρίως αμερικάνικων με έκθεση στον πετρελαϊκό κλάδο), δημιουργεί αναστάτωση στις αγορές εταιρικών ομολόγων (ειδικά σε αυτή των υψηλού ρίσκου ομολόγων) και πιέζει τα έσοδα αρκετών αναδυόμενων κρατών που εξάγουν πρώτες ύλες.
• Οι αναδυόμενες οικονομίες πλήττονται από τον συνδυασμό της κινέζικης επιβράδυνσης, της πτώσης των εμπορευμάτων και της σφικτότερης νομισματικής πολιτικής των Η.Π.Α. Εκτός από την δυναμική ανάπτυξης επιβαρύνεται και το χρέος τους, αφού η διολίσθηση των νομισμάτων τους εκτινάσσει την πραγματική αξία τους χρέους σε δολάριο.
• Η στροφή της FED σε περισσότερο σφικτή νομισματική πολιτική πέραν από τις συνέπειες που επιφέρει στην παγκόσμια οικονομία και ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για την ανάπτυξη των Η.Π.Α.
• Οι αυξημένοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι με προεξέχοντες την ένταση στην Μέση Ανατολή και το προσφυγικό ζήτημα που απειλεί να τινάξει στον αέρα των Ε.Ε.
Για να καθησυχάσουν την αντίδραση των αγορών οι κεντρικές τράπεζες προέβησαν σε δηλώσεις όπου δεσμεύονται για την λήψη περαιτέρω μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης. Ορισμένες μάλιστα εξ’ αυτών έριξαν στη μάχη και το εργαλείο των αρνητικών επιτοκίων. Η αποτελεσματικότητα του έσχατου αυτού μέσου άσκησης νομισματικής πολιτικής αμφισβητείται από τις αγορές καθώς έχει αρκετές παράπλευρες αρνητικές συνέπειες. Με αγωνία περιμένουμε τις εξαγγελίες του κ. Ντράγκι εντός της τρέχουσας εβδομάδας καθώς και την αντίδραση των αγορών σε αυτές. Εάν ο κ. Ντράγκι προβεί σε ουσιαστική περαιτέρω ποσοτική χαλάρωση (αυξάνοντας την ποσότητα, το εύρος, αλλά και την διάρκεια του QE) και οι αγορές δεν αντιδράσουν θετικά, σημαίνει πως οι ανησυχίες των επενδυτών είναι δύσκολο να τιθασευτούν.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η συμπεριφορά του χρυσού, ο οποίος ενώ λειτούργησε αρχικά σαν ασφαλές καταφύγιο στην πτώση των αγορών, συνεχίζει την άνοδο του παρά την ανακοπή της πτωτικής τάσης των υπόλοιπων αγορών, υπονοώντας έτσι ότι οι επενδυτές δεν είναι ακόμη διατεθειμένοι να αναλάβουν περισσότερο κίνδυνο.
Το συμπέρασμα σε κάθε περίπτωση είναι ότι οι κίνδυνοι και οι ανησυχίες παραμένουν σε ισχύ γεγονός που καθιστά την τρέχουσα χρονιά μία χρονιά με έντονες διακυμάνσεις και συνεχείς εναλλαγές συναισθημάτων. Άρα οι επενδυτές πρέπει να είναι σε συνεχή επιφυλακή και να αναλαμβάνουν χαμηλότερους κινδύνους.
Ο Μηνάς Παπαδάκης είναι Πιστοποιημένος Επενδυτικός Σύμβουλος – Συνδεδεμένος Αντιπρόσωπος της Eurobank Equities