Τελευταία ενημέρωση: 20:45
Την εφαρμογή ισχύος της συμφωνίας μεταξύ ΕΕ – Τουρκίας από 20 Μαρτίου ανακοίνωσε μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. «Καταφέραμε να οδηγηθούμε σε συμφωνία όσον αφορά τις παράτυπες μεταφορές προσφύγων» είπε και σημείωσε ότι «θέλαμε να εξασφαλίσουμε ότι ο κάθε πρόσφυγας φθάνει στην Ευρώπη θα έχει ατομική αντιμετώπιση».
Όπως ανέφερε η συμφωνία περιλαμβάνει το άνοιγμα του κεφαλαίου 33 και ότι οι παράτυποι μετανάστες θα επιστρέφουν από την 20η Μαρτίου στην Τουρκία από την Ελλάδα καθώς και θα εφαρμοστεί το ένας προς έναν.
«Το θέμα είναι να εφαρμοστούν όλοι οι πυλώνες για το θέμα. Και πρέπει να εξασφαλιστούν οι διάδρομοι» είπε ακόμη ο πρόεδρος της ΕΕ και τόνισε ότι «η συμφωνία αφορά σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ». Τέλος ανέφερε ότι θα υπάρχει συμμετοχή της ΕΕ όπως επίσης και των Ηνωμένων Εθνών σε σχέση με την εφαρμογή των αρχών.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία
Η συμφωνία εμπεριέχει προτάσεις συμβιβασμού για τα τέσσερα αμφιλεγόμενα σημεία:
Σε σχέση με τις ενστάσεις της Κύπρου για το άνοιγμα των κεφαλαίων, υπάρχει συμβιβασμός που ικανοποιεί σύμφωνα με την ίδια πηγή τόσο την Κύπρο όσο και την Τουρκία, για το άνοιγμα του Κεφαλαίου 33 (προϋπολογισμός), το οποίο δεν έχει μπλοκαριστεί από την Κύπρο, και το οποίο θα ανοίξει εντός της ολλανδικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ -δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο.
«Το Κεφάλαιο 33 δεν ανήκει σε αυτά που έχει μπλοκάρει η Κύπρος. Νίκη για τον Νίκο Αναστασιάδη» αναφέρει σε tweet o Πίτερ Σπίγκελ των Financial Times.
Σε σχέση με την ημερομηνία εφαρμογής του σχεδίου επανεισδοχής/επανεγκατάστασης «ένας προς έναν» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ορίζεται η 20ή Μαρτίου.
Σε σχέση με τη νομιμότητα του εν λόγω σχεδίου επισημαίνεται ότι θα είναι σε πλήρη συμφωνία με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, θα σέβεται δηλαδή την αρχή της ατομικής εξέτασης κάθε αίτησης ασύλου, ενώ στην τελική συμφωνία θα υπάρχει σαφής αναφορά στην αρχή μη επαναπροώθησης και στις μη συλλογικές επιστροφές.
Σε σχέση με την οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας για τους πρόσφυγες θα επιταχυνθεί η εκταμίευση των τριών δισ. ευρώ που έχουν ήδη συμφωνηθεί και η ΕΕ θα ενεργοποιήσει έως το τέλος του 2018 επιπρόσθετα κονδύλια ύψους τριών δισ. ευρώ.
Τι προηγήθηκε της συμφωνίας
Οι «28» ήλθαν απέναντι στον Τούρκο πρωθυπουργό με κείμενο κοινών θέσεων-πακέτο ανταλλαγμάτων στο οποίο κατέληξαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής χωρίς να δοθεί επίσημη συνέντευξη Τύπου.
Μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης σε επίπεδο «28» για να υπάρξει «συμφωνία για τη συμφωνία» πήραν τη σκυτάλη οι πρόεδροι ΕΕ και Κομισιόν, Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, μεταφέροντας τις ευρωπαϊκές θέσεις στον Αχμέτ Νταβούτογλου.
Οι συνομιλίες διακόπτονταν ανά διαστήματα για να λάβουν χώρα διαβουλεύσεις σε τεχνικό επίπεδο, καθώς και για να ενημερωθούν σχετικά με την πορεία τους οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες. Ακολούθησε η συνεδρίαση των «28» και η έγκριση του αναθεωρημένου σχεδίου για να επιστρέψει ο Νταβούτογλου στο Συμβούλιο για την τελική επικύρωση.
Την είδηση της έγκρισης της συμφωνίας από τους «28» είχε δώσει μέσω Twitter ο Φινλανδός πρωθυπουργός Γιούχα Σίπιλα λίγη ώρα αφότου είχαν έλθει οι πρώτες πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές στις Βρυξέλλες ότι ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης αποδέχεται το τελευταίο κείμενο συμφωνίας με το οποίο προσήλθε ο Ντόναλντ Τουσκ ενώπιον των Ευρωπαίων ηγετών καλώντας στην υιοθέτησή του.
Οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν πως ο Αχμέτ Νταβούτογλου έχει καταδείξει επίσης πως αποδέχεται το σχέδιο συμφωνίας. «Θα τα καταφέρουμε σήμερα» ήταν η δήλωση που είχε κάνει και ο επικεφαλής γραφείου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, σηματοδοτώντας τη μεταστροφή του κλίματος.
Η τουρκική πλευρά είχε ζητήσει κατά πληροφορίες ισχυρότερη γλώσσα για τα ενταξιακά κεφάλαια χωρίς επίσης να συμφωνεί στον νομικό ορισμό για την προστασία των προσφύγων που θέλει η ΕΕ. Η Αθήνα, επίσης κατά πληροφορίες, αντέδρασε σε αναφορά στο προσχέδιο κοινής δήλωσης ότι όσοι βρίσκονται στα νησιά πρέπει να μεταφερθούν στην ενδοχώρα πριν τεθεί σε ισχύ η συμφωνία.
Η ΕΕ προσέφερε οικονομικές και πολιτικές παραχωρήσεις έναντι της συνεργασίας της Τουρκίας για τη μείωση των προσφυγικών ροών, ωστόσο το «πακέτο» της προσφοράς είχε μετριαστεί και διεθνείς ανταποκριτές στις Βρυξέλλες αμφέβαλλαν κατά πόσο θα υπήρχε τελικώς συμφωνία.
Η τουρκική πλευρά είχε διαμηνύσει ότι επιμένει στο άνοιγμα νέων κεφαλαίων στην ενταξιακή διαπραγμάτευση και αφήνει ανοικτό το εάν θα συμφωνήσει με όλα τα σημεία της ευρωπαϊκής θέσης.
Από κυπριακής πλευράς ξεκαθαρίστηκε στις Βρυξέλλες ότι εναπόκειται στην Τουρκία και μόνον το άνοιγμα κεφαλαίων μέσω της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που απορρέουν από το Πρωτόκολλο της Άγκυρας για το άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών και αεροδρομίων στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.
Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης ερωτηθείς από δημοσιογράφους αν προτίθεται να θέσει βέτο είχε δηλώσει την Πέμπτη πως «αν χρειαστεί, ναι».
«Ελπίζουμε σε κοινό έδαφος» ήταν η δήλωση με την οποία προσήλθε από πλευράς του την Παρασκευή ο Νταβούτογλου στην συνάντηση με τους Ντόναλντ Τουσκ, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον πρωθυπουργό της προεδρεύουσας χώρας του Συμβουλίου της ΕΕ Μαρκ Ρούτε.
Τσίπρας: Τρία φίλτρα για τη μείωση των προσφυγικών ροών
Αυτό που πριν από 15 ημέρες έμοιαζε ένα εγκαταλελειμμένο σχέδιο, σήμερα γίνεται κοινή απόφαση των «28» και τα σχέδια των μονομερών ενεργειών μπαίνουν στο ψυγείο, τόνισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μετά τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από τις Βρυξέλλες, ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε ότι για την εφαρμογή της συμφωνίας η Ελλάδα θα λάβει άμεσα ουσιαστική ενίσχυση σε υποδομές και προσωπικό, ενώ τόνισε ότι πλέον τίθενται τρία φίλτρα τα οποία θα πρέπει να οδηγήσουν σε μείωση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.
Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για μία «σημαντική διπλωματική επιτυχία» της Ελλάδας, σημειώνοντας ότι όλες αυτές τις ημέρες, αθόρυβα μεν αλλά σε συνεννόηση με την Κυπριακή Δημοκρατία, εργαστήκαμε να αποτρέψουμε παράλογες απαιτήσεις της τουρκικής πλευράς που ήθελαν να βάλουν στο τραπέζι το κυπριακό πρόβλημα.
Καταφέραμε -τόνισε ο κ. Τσίπρας- αθόρυβα αλλά αποφασιστικά να φύγουν από το τραπέζι αυτές οι απαιτήσεις για άνοιγμα των πέντε κεφαλαίων που έχει παγώσει η Κύπρος και ένα που έχουμε παγώσει εμείς (31). Ευχαρίστησε δε τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ που έδωσε το κεφάλαιο 33, το οποίο είχε παγώσει ο προκάτοχός του Νικολά Σαρκοζί.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στο ταξίδι του στη Σμύρνη, όπου -όπως είπε- «θέσαμε τις βάσεις για αυτά που συμφωνήσαμε σήμερα» και συμπλήρωσε ότι το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι «όποιος τολμά στην εξωτερική πολιτική, με σχέδιο, και δεν περιχαρακώνεται, έχει επιτυχίες. Όποιος περιχαρακώνεται δεν κερδίζει ποτέ»
Σε ό,τι αφορά στην υλοποίηση της συμφωνίας ο πρωθυπουργός τόνισε ότι θα είναι απολύτως στα πλαίσια της διεθνούς νομιμότητας, χωρίς παραχωρήσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και με στενή συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
Επίσης, ο κ. Τσίπρας δήλωσε ότι η Ελλάδα διεκδίκησε και πέτυχε μία ουσιαστική ενίσχυση στις υποδομές και κυρίως σε προσωπικό της υπηρεσίας ασύλου, με άμεση αποστολή εξειδικευμένου προσωπικού από τα κράτη μέλη. Άμεσα, όπως τόνισε, θα έρθουν στην Ελλάδα 2.300 άτομα. Πρόκειται για μεταφραστές, προσωπικό ασφαλείας και άλλο εξειδικευμένο προσωπικό.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ακόμη ότι με τη συμφωνία τίθενται τρία φίλτρα για μείωση των ροών από τις τουρκικές ακτές προς τα ελληνικά νησιά, ή τη διατήρησή τους στα μειωμένα επίπεδα των τελευταίων ημερών.
Τα τρία αυτά φίλτρα είναι: (α) Το χτύπημα του δικτύου των διακινητών στις τουρκικές ακτές που αποτελεί υποχρέωση της Τουρκίας (β) η δέσμευση της Τουρκία να άρει τα προσκόμματα ώστε η επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο να είναι αποτελεσματική, (γ) Εφόσον δεν λειτουργήσουν αυτά, δίνεται ισχυρό αντικίνητρο στους πρόσφυγες, καθώς αυτοί που θα έρχονται εκτός της νόμιμης οδού δεν θα έχουν προτεραιότητα.
Ο κ. Τσίπρας τόνισε τέλος ότι «άμεση προτεραιότητα για εμάς» είναι η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, ειδικά στην Ειδομένη, που δημιουργήθηκε εξαιτίας μονομερών ενεργειών. Η ελληνική κυβέρνηση -πρόσθεσε- απευθύνει έκκληση να φύγουν από την Ειδομένη, καθώς η παραμονή τους εκεί εγκυμονεί κινδύνους, και να μεταφερθούν σε κέντρα φιλοξενίας.
Γιούνκερ: Διοικητική πρόκληση για την Ελλάδα η εφαρμογή της συμφωνίας
«Η συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία για το προσφυγικό έχει προκλήσεις. Ειδικά για την Ελλάδα θα αποτελέσει μία τεράστια διοικητική πρόκληση», τόνισε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου από τις Βρυξέλλες, με τον Αχμέτ Νταβούτογλου και τον Ντόναλντ Τουσκ, ο κ. Γιούνκερ χαρακτήρισε τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία «σκληρές αλλά δίκαιες» και το τελικό αποτέλεσμα θετικό.
Η συμφωνία -είπε- είναι πρακτικά εφαρμόσιμη και θα μπορέσει να υλοποιηθεί ως έχει. «Εντούτοις, υπάρχουν προκλήσεις» πρόσθεσε ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Ειδικά για την Ελλάδα, είπε ο κ. Γιούνκερ, θα αποτελέσει μία τεράστια διοικητική πρόκληση, αλλά θα υπάρξει υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει αυτήν την πρόκληση.
Ήδη ορισμένοι κοινοτικοί αξιωματούχοι βρίσκονται στην Ελλάδα και το Σάββατο θα υπάρξει συνάντηση την Αθήνα για αυτά τα θέματα. Παράλληλα, θα πρέπει να υπάρξει διορισμός ειδικών υπαλλήλων για τη υλοποίηση αυτή της συμφωνίας.
«Συνεχίζουμε να είμαστε αλληλεγγύη προς την Ελλάδα, τη στηρίζουμε πλήρως γιατί η Ειδομένη δεν είναι η εικόνα που θα θέλαμε για την Ευρώπη. Θα κάνουμε τα πάντα για να διορθωθεί αυτό» είπε ο κ. Γιούνκερ.
Η Κομισιόν, επίσης, θα παρέχει τους απαραίτητους πόρου. Αμεσα, όπως σημείωσε ο κ. Γιούνκερ, θα δοθούν 30 εκατ. ευρώ προς τον ελληνικό στρατό για τις πρώτες ανάγκες φιλοξενίας
