Ενώ στην Ελλάδα έχουμε αρχίσει με αργά αλλά σταθερά βήματα να εισχωρούμε στη ζώνη της virtual reality, με διαπιστώσεις, σχολιασμό και περιγραφή της πραγματικότητας εξ ολοκλήρου εξαρτώμενο από την οπτική γωνία του καθενός, για να αντιληφθούμε που οδεύουμε καλό είναι να ρίχνουμε τη ματιά προς τα έξω. Τις τελευταίες ημέρες είχαμε τις σημαντικές ομιλίες δύο σημαντικών ευρωπαίων ηγετών, του διοικητή της ΕΚΤ κ. Ντράγκι και του προέδρου της κομισιόν κ. Γιουνκέρ. Πιθανόν λόγο και του (επιλεκτικού) πρωθυπουργικού σχολιασμού για την κοινωνική Ευρώπη η ομιλία του προέδρου έλαβε περισσότερη δημοσιότητα, αυτή του διοικητή όμως ήταν εξίσου σημαντική.
Ο Αλτσίντε ντε Γκάσπερι, ήταν ένας μεγάλος Ιταλός πολιτικός, εκ των ιδρυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη μνήμη του έχει θεσπιστεί βραβείο το οποίο τη φετινή χρονιά κέρδισε ο κ. Ντράγκι. Στην ομιλία κατά τη βράβευση του ο επίσης Ιταλός διοικητής (που σχεδόν μόνος του κρατάει το ευρώ σταθερό δίνοντας χρόνο στους πολιτικούς να έρθουν στα σύγκαλα τους) έθιξε αρκετά από τα κακώς κείμενα, από την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, το προσφυγικό, την ανεργία (εφιαλτική είπε ανάμεσα στους νέους), τη συνεχιζόμενη και χωρίς προοπτική λιτότητα. Αυτά τόνισε ο διοικητής αποτυπώθηκαν στο βρετανικό δημοψήφισμα, μιλώντας ανοικτά για την απειλή που εγκυμονείται στους λαούς της Ευρώπης και φωτογραφίζουν το ενδεχόμενο του τέλους του ευρωπαϊκού project… Αυτό, γιατί η περιχαράκωση (που ήδη έχει αρχίσει) των λαών αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει στην καρδιά, τον πυρήνα του προβλήματος: την ευρωπαϊκή κοινή εσωτερική αγορά. Εκεί που άνθρωποι, προϊόντα και κεφάλαια θα πρέπει, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό project να κινούνται ελεύθερα… Η κατάλυσή της – η διάβρωσή της έχει ήδη αρχίσει με το προσφυγικό και την δραματική οικονομική ανισορροπία – θα είναι και το τέλος της Ε.Ε.
Σε πιο πολιτικό επίπεδο τώρα, η ετήσια ομιλία (στο πρότυπο του αμερικανικού State of the Union) του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιδίωξε να δώσει απαντήσεις στις επικρίσεις και πιθανές λύσεις στα προβλήματα. Μίλησε για περισσότερη ένωση, καθώς συχνά οι εθνικές πολιτικές υπερισχύουν των ευρωπαϊκών, για κοινωνική ανισότητα, για κοινό στρατό, για ευελιξία στην εφαρμογή συνθηκών και πολιτικών. Αυτό το τελευταίο έχει και περισσότερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, καθώς εξειδικεύοντας ζήτησε είτε να επιτρέπονται παρεκκλίσεις στα ελλείμματα των προϋπολογισμών, είτε να μην προσμετρώνται σε αυτά κάποιες κατηγορίες δαπανών (όπως επενδύσεις και παιδεία). Μίλησε με σκληρά λόγια στους Βρετανούς πολιτικούς, που θεωρούν πως από τη βασική υποχρέωση της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων, εμπορευμάτων και κεφαλαίων μπορούν να… εξαιρέσουν τους ανθρώπους και ζήτησε από όλους να θυμηθούν ξανά τι σημαίνει να είσαι μέλος στην Ε.Ε. Ζήτησε τέλος από τη σλοβακική προεδρία να γεφυρώσει τις διαφορές των κρατών – μελών, τονίζοντας πως η εφαρμογή της μετεγκατάστασης και αναδιανομής προσφύγων στην ΕΕ είναι καίριας σημασίας. Γενικό συμπέρασμα: Το project Ευρώπη βρίσκεται σε κίνδυνο.
Κώστας Ν. Πολυχρονάκης
Director of Operations