Όταν την δεκαετία του ’70 οι Ρεθεμνιώτες στρατεύονταν στον καλό αγώνα του Πανεπιστημίου και έδιναν τη γη τους για τις απαραίτητες εγκαταστάσεις, ένα πράγμα είχαν στο νου τους: την πρόοδο του τόπου.
Με τον τουρισμό στα σπάργανα και την (οικονομική) εξέλιξη που έφερε να μην υπάρχει ούτε στα πιο τρελά μας όνειρα, η πρόοδος ήταν συνυφασμένη με τα γράμματα. Άλλωστε η σχέση των Ρεθεμνιωτών με τα γράμματα δεν ήταν ούτε επιφανειακή, ούτε περιστασιακή, ούτε και πρόσφατη, αλλά δουλεμένη, σμιλεμένη και τελικά κερδισμένη στο πέρασμα του χρόνου.
Τα επίσημα εγκαίνια του Κέντρου Ερευνών και Μελετών του Πανεπιστημίου Κρήτης ήρθαν να καλύψουν μία ας την πούμε διπλή αδικία σε βάρος των λεγόμενων θεωρητικών επιστημών και της πολιτείας μας, καθώς σωστότερο θα ήταν η παράλληλη λειτουργία του με το αντίστοιχο για τις θετικές επιστήμες Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας που εδρεύει στο Ηράκλειο. Τέλος καλό, όλα καλά όμως καθώς η λειτουργία του Κ.Ε.Μ.Ε. αποτελεί μια πραγματικότητα και το νέο στολίδι του τόπου μας. Εδώ πρέπει να τονίσουμε την όχι πάντα αυτονόητη σπουδαιότητα της ύπαρξης ερευνητικών κέντρων, καθώς αν τα ίδια τα πανεπιστήμια σκοπό έχουν την «παραγωγή» νέων επιστημόνων, τα ερευνητικά κέντρα έχουν ανώτερο σκοπό: την ανάπτυξη της ίδιας της επιστήμης.
Η δουλειά που γίνεται στα πανεπιστήμια με αυτή των ερευνητικών κέντρων είναι αλληλένδετη και οδηγεί σε ενάρετο ή φαύλο κύκλο. Τα πανεπιστήμια «παράγουν» καλά καταρτισμένους επιστήμονες κάποιοι εκ των οποίων ασχολούνται με την έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δίνουν φήμη και κύρος στο πανεπιστήμιο ώστε να προσελκύσει καλύτερους φοιτητές και καθηγητές, αλλά και τα απαραίτητα για τη λειτουργία τους κονδύλια που θα δώσουν την ευκαιρία για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα. Μπορεί βέβαια και να μην γίνει έτσι, συχνές είναι οι καταγγελίες για δομές κατασπατάλησης πόρων. Στη δική μας περίπτωση (αναφέρθηκε και ο πρύτανης κ. Ζώρας) και μόνο το παράδειγμα της Ελεύθερνας φτάνει να πείσει και τον πιο δύσπιστο.
Το μέλλον της παιδείας στην πατρίδα μας δεν είναι ούτε βέβαιο, ούτε ρόδινο. Θα πρέπει να «ξεζουμίσουμε» από ιδέες το μυαλό μας για να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες στα παιδιά μας. Τα ταμπού σιγά σιγά σπάνε, πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα με πόνο ανακαλύπτουμε πως δεν ήταν. Οι θεωρητικές επιστήμες (σχολές των οποίων κυρίως φιλοξενούμε στην πολιτεία μας), είναι οι μεγάλοι χαμένοι της εποχής μας, οι υποψήφιοι για αυτές είναι ολοένα και λιγότεροι σε ολόκληρο τον κόσμο. Όπως όμως δείχνει και η περίπτωση του νέου Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν ο οποίοι λογίζεται τραπεζίτης πλην όμως το πτυχίο του είναι Φιλοσοφίας, οι λεγόμενες θεωρητικές σπουδές πάντα θα ελκύουν, ο ανταγωνισμός μεταξύ των σχολών όμως θα ενταθεί. Η επιτυχία του Κ.Ε.Μ.Ε. θα προσδώσει αξία και φήμη στον τόπο.
- Ο Κώστας Ν. Πολυχρονάκης είναι Director of Operations Gen.Edu.Gr