Αφορμή για αυτά που θα διαβάσετε παρακάτω στάθηκε ένα ταξίδι για προσωπικούς λόγους που πραγματοποίησα στην Κύπρο στο τέλος Μαρτίου, καθώς και η συζήτηση που είχα με ένα πολύ καλό μου φίλο που εργάζεται εκεί. Μία χώρα που τη νιώθουμε πολύ κοντά μας αλλά ταυτόχρονα διαφέρουμε τόσο πολύ σε θέματα οργάνωσης, τρόπου σκέψης και νοοτροπίας.

Η Κύπρος, όπως και η Ελλάδα, ήταν μία από τις Ευρωπαϊκές χώρες που τα τελευταία χρόνια αντιμετώπισαν την «απειλή» ενός μνημονίου. Διαφορετικού τύπου βέβαια, μιας και το δικό τους πρόβλημα ξεκίνησε από την άσχημη κατάσταση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, ενώ το Ελληνικό πρόβλημα είχε (και ακόμα έχει) να κάνει με τα υψηλά επίπεδα δημοσίου χρέους, το «σπάταλο» κράτος και την προβληματική λειτουργία των δομών της δημόσιας διοίκησης.

Η Κύπρος, λοιπόν, το 2013 αντιμετώπισε ένα ισχυρότατο οικονομικό σοκ. Η Τρόϊκα (Ε.Επ, ΔΝΤ, ΕΚΤ) προκειμένου να διασωθεί η δεύτερη μεγαλύτερη κυπριακή τράπεζα (Λαϊκή) αποφάσισε το κούρεμα των καταθέσεων για ποσά άνω των € 100.000 (για όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα). Το γεγονός αυτό οδήγησε σε μία απότομη απώλεια περιουσίας τόσο για τους ιδιώτες όσο και για τις επιχειρήσεις που τηρούσαν καταθετικούς λογαριασμούς στο νησί.

Η χώρα όχι μόνο, έμπαινε υπό επιτροπεία αλλά είχε να αντιμετωπίσει πλέον και τη δυσπιστία, τον δικαιολογημένο εκνευρισμό αλλά και την απώλεια κρατικής φερεγγυότητας προς τη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Η απειλή ήταν μεγάλη και με απρόβλεπτες μελλοντικές συνέπειες. Εκεί όμως που υπάρχει μία «απειλή», κρύβεται και μια «ευκαιρία», αρκεί να μπορέσεις να την βρεις και να την εκμεταλλευτείς!

Οδηγώντας λοιπόν μέσα στη Λευκωσία και συζητώντας με τον καλό φίλο, παρατηρώ μπροστά μου ένα εντυπωσιακό γυάλινο κτίριο με φουτουριστική σχεδίαση και καταπληκτικό φωτισμό! Από περιέργεια ρωτάω περί τίνος πρόκειται και μου αναφέρει τα παρακάτω που πρέπει να αποτελέσουν την βάση της Εθνικής μας στρατηγικής για οριστική έξοδο από την οικονομική κρίση που μας ταλαιπωρεί τα τελευταία 7 χρόνια.

Το κτίριο αυτό ήταν τα κεντρικά γραφεία μίας εταιρείας, που δραστηριοποιείται στην παραγωγή video games για Η/Υ, με έτος ίδρυσης το 1998 και πρώτη έδρα την πρωτεύουσα μίας χώρας του πρώην ανατολικού μπλοκ (σήμερα διατηρεί γραφεία σε 15 διαφορετικές χώρες). Η εταιρεία, λοιπόν, αυτή το 2013 που πραγματοποιήθηκε το «κούρεμα» των καταθέσεων στην Κύπρο διατηρούσε σημαντικό ύψος ρευστοτικών αποθεμάτων σε κυπριακές τράπεζες, με αποτέλεσμα να απολέσει κεφάλαια αρκετών εκατομμυρίων ευρώ. Το γεγονός αυτό, όπως ήταν λογικό, την έκανε να επιθυμεί την διακοπή της παρουσίας της στην χώρα (να η «απειλή» που προανέφερα).

Η Κυπριακή κυβέρνηση όμως ενεργώντας άμεσα, με τρόπο σκέψης έξυπνο, σύγχρονο και τεχνοκρατικό και προκειμένου να μπορέσει να διατηρήσει (αλλά και να επεκτείνει) την παρουσία της εταιρείας στη χώρα, της πρότεινε την παραχώρηση οικοπέδου (σε προνομιακή τιμή) στο κέντρο της Λευκωσίας αλλά και μία σειρά από μακροχρόνια φορολογικά κίνητρα με μία όμως προϋπόθεση: την μεταφορά της έδρας της στην Κύπρο (ιδού και η «ευκαιρία» που κρύβει κάθε «απειλή»).

Τα αποτελέσματα της κίνησης ήταν εντυπωσιακά. Η εταιρεία όχι μόνο μετέφερε την έδρα στην Λευκωσία δημιουργώντας περίπου 2-3 χιλιάδες καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, αλλά ταυτόχρονα η Κύπρος έκλεισε το μάτι προς την διεθνή επιχειρηματική κοινότητα ότι είναι εδώ, έτοιμη να δημιουργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με κάθε επενδυτή που θα θελήσει να δραστηριοποιηθεί στη χώρα, συνεισφέροντας στο κυπριακό ΑΕΠ. Καθόλου τυχαίο λοιπόν που το 2016 έκλεισε με αύξηση του Κυπριακού ΑΕΠ κατά 2,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τέσσερα χρόνια μετά το κούρεμα καταθέσεων η Κύπρος είναι σαν να μην πέρασε ποτέ από επιτροπεία και ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία.

Θα μπορούσε η παραπάνω ιστορία να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα του σήμερα; Φοβάμαι πως όχι! Θα υπήρχαν σίγουρα μικροπολιτικές αντιδράσεις λόγω της νοοτροπίας «δαιμονοποίησης του επιχειρείν» που κυριαρχεί στην χώρα μας. Για πολλά χρόνια έχει προτιμηθεί το μοντέλο του «κράτους-επιχειρηματία» όπου κυριαρχούν οι προβληματικές ΔΕΚΟ και η δυσλειτουργική δημόσια διοίκηση που μόνο σκοπό έχει την εξυπηρέτηση των ημετέρων, αλλά και την δημιουργία κοστοβόρων αγκυλώσεων σε κάθε προσπάθεια προσέλκυσης ξένων αλλά και εγχώριων επενδυτικών κεφαλαίων που θα ενίσχυαν την ανάπτυξη της οικονομίας.

Στην χώρα μας οι πολίτες είναι χωρισμένοι σε δύο κύριες κατηγορίες, α) τους υπαλλήλους του δημοσίου τομέα και τους συνταξιούχους, και β) στους παραγωγικά απασχολούμενους. Οι εισφορές της δεύτερης ομάδας ουσιαστικά συντηρούν/πληρώνουν τη μισθολογική δαπάνη της πρώτης. Αυταπόδεικτο, λοιπόν, είναι ότι εάν ο αριθμός εργαζομένων της δεύτερης ομάδας δεν αυξηθεί ουσιαστικά τα επόμενα χρόνια, η μισθολογική δαπάνη που απαιτείται για την πληρωμή μισθών του δημοσίου και συντάξεων δεν θα μπορεί να καλυφθεί από το κράτος (με αποτέλεσμα να καταφεύγει στην συνεχή αύξηση των φορολογικών βαρών προς όλες τις κατευθύνσεις).

Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι εάν δεν αλλάξει το φορολογικό καθεστώς (μείωση φορολογικών συντελεστών με ρήτρα σταθερότητας για τουλάχιστον 10 έτη) και δεν δοθούν κίνητρα για προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων η οικονομία θα καταρρεύσει ολοκληρωτικά. Οι μισθοί θα συνεχίσουν να μειώνονται και οι συντάξεις θα φτάσουν σε επίπεδα ακόμα χαμηλότερα. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις οικονομικών για να αντιληφθεί κάποιος τα παραπάνω.

Ας πράξουμε λοιπόν ως χώρα αυτά που κάνουν αρκετές χώρες στη γειτονιά μας… Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό… Το μόνο που χρειάζεται είναι να κάνουμε πράξη την… «επανάσταση του αυτονόητου»!

Ο Νίκος Γιακουμάκης είναι Οικονομολόγος (MA, M.Sc), Στέλεχος Τραπεζικής Επιχειρήσεων.

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook