Μπούκωμα με σπαγγέτι με μια ιδιαίτερη τεχνική για να συνωστίζονται οι ταξιδιώτες της Κάτω Ιταλίας
Ο πεινασμένος επισκέπτης της Νάπολης του 19ου αιώνα είχε αρκετές επιλογές φαγητού στη διάθεσή του, κάποιες πιο δελεαστικές βέβαια από άλλες.
Οι μικροπωλητές προσέφεραν κρέας και πίτες, οι γυναίκες ετοίμαζαν ομελέτες και σούπες και οι κατσίκες περίμεναν υπομονετικά το άρμεγμά τους, προσφέροντας λαχταριστό και φρεσκότατο γάλα.
Αυτοί που έκλεβαν ωστόσο την παράσταση -με τη δική τους παράσταση- ήταν οι πωλητές μακαρονιών. Ανακατεύοντας συνεχώς τα καζάνια με το καυτό νερό, έβγαζαν από τα έγκατά τους τα πεντανόστιμα μακαρόνια, τα οποία έπιαναν με τα χέρια και μπούκωναν το στόμα τους οι «μακαρονοφάγοι της Νάπολης», όπως τους έλεγαν χαρακτηριστικά.
Από τον 17ο ως και τον 19ο αιώνα, τα μακαρόνια πωλούνταν στη Νάπολη ως είδος έτοιμου φαγητού. Και όπως και κάθε άλλο φαγητό του δρόμου, τα μακαρόνια τρώγονταν με τα χέρια, αφήνοντας επισημότητες όπως το πιρούνι και το κουτάλι κατά μέρος. Όταν ο Γκαίτε επισκέφτηκε τη Νάπολη το 1787, παρατήρησε πως το σπαγγέτι «μπορούσες να το αγοράσεις παντού και σε όλα τα μαγαζιά έναντι πολύ λίγων χρημάτων».
Και το να βλέπεις βέβαια το τοπικό έθιμο από κοντά, ήταν μια από τις μεγαλύτερες τουριστικές ατραξιόν της Νάπολης! Τους μακαρονοφάγους τους ανέφεραν λεπτομερώς οι κορυφαίοι τουριστικοί οδηγοί της εποχής, τους απαθανάτιζαν σε πίνακες και στιχάκια και φωτογραφίες αργότερα. Ακόμα και καρτ-ποστάλ είχαν γίνει, καθώς ήταν το τουριστικό στολίδι της πόλης.
Υπήρχαν ακόμα και μικροπωλητές σπαγγέτι που κανόνιζαν για το φιλοθεάμον κοινό τους παραστάσεις μακαρονοφάγων για μερικές λιρέτες. Το να τρως εξάλλου μια χούφτα μακαρόνια με μια αδραξιά ήταν κάτι που σε πολλούς έμοιαζε με σπορ κανονικό, καθώς απαιτούσε όσο να πεις τις ικανότητές του. Κι αν δεν ήταν άθλημα, ήταν στα σίγουρα τρανή γαστριμαργική πρόκληση!
Σε βιβλίο του 1832, ο ναπολιτάνος κληρικός και εθνογράφος Αντρέα ντε Τζόριο εξηγούσε πως το να τρως τα μακαρόνια «με τον νεαπολιτάνικο τρόπο» απαιτούσε ειδική τεχνική. Τα μακαρόνια έπρεπε «να τα καταπιείς με μια ενιαία, αδιάκοπη μπουκιά». Η μέθοδος είχε όμως τα μυστικά της, όπως μας ενημερώνει ο ντε Τζόριο: τα μακαρόνια έπρεπε να γεμίσουν το στόμα «με τα δυο χέρια, με τέτοιον τρόπο που να μην υπάρχει διάλειμμα μεταξύ δυο διαδοχικών μπουκιών, εκτός από όσο είναι απαραίτητο για να αγγίξει το μακαρόνι τον οισοφάγο».
Όπως ήταν φυσικό, οι τουρίστες έβρισκαν το θέαμα ακαταμάχητο. Συχνά μάλιστα έπαιρναν την πρωτοβουλία να αφήνουν μερικά ψιλά στα πιατάκια των ζητιάνων (lazzaroni) και να τους βλέπουν μετά να καταβροχθίζουν τα μακαρόνια με τον χαρακτηριστικό ναπολιτάνικο τρόπο.
Οι τουρίστες με οξυμένη παρατηρητικότητα έβλεπαν βέβαια και κάτι άλλο: ότι η κατασπάραξη των μακαρονιών με τον καταιγιστικό αυτό ρυθμό δεν ήταν ένα καπρίτσιο των ναπολιτάνων φτωχών, αλλά ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουν μέσα στην καταραμένη ανέχεια. Κάτι που ξεχνούσαν βολικά να γράψουν οι τουριστικοί οδηγοί του 19ου αιώνα.
Στον επόμενο αιώνα, η κυριαρχία της Νάπολης στην παραγωγή σπαγγέτι θα έφθινε σταθερά, καθώς ο Μουσολίνι μετέφερε την καλλιέργεια του σκληρού σταριού από τα νότια στα κεντρικά της χώρας, θέλοντας να κάνει την Ιταλία αυτάρκη σε αγροτικά αγαθά. Σύντομα υπερσύγχρονα εργοστάσια πάστας θα εμφανίζονταν στον ιταλικό Βορρά, παράγοντας τόνους μακαρονιών.
Όσο για τους μακαρονοφάγους, μετακόμισαν από τους δρόμους στο εσωτερικό των τρατοριών και πλέον χρησιμοποιούσαν πιρούνι…
