Ανεξάρτητα όσα ακολούθησαν την ιστορική όπως εξελίχθηκε απόφαση του Eurogroup, η αλήθεια είναι μία και μόνη: δεθήκαμε μόνοι μας χειροπόδαρα για τα επόμενα πολλά πολλά χρόνια. Εκτός της για 99 χρόνια διαχείρισης της κρατικής περιουσίας από τους δανειστές, τα συμφωνημένα πλεονάσματα για τα επόμενα… 43 χρόνια υποχρεώνουν τις μελλοντικές κυβερνήσεις να κινηθούν εντός ασφυκτικών ορίων. Στον επίλογο θα δούμε τι σημαίνει αυτό για το δίπολο δημόσιες δαπάνες – φόροι.
Συνηθίζουμε να λέμε πως «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει» αν και σωστότερο θα ήταν η «Ελλάδα ποτέ δεν μαθαίνει» αφού η ιστορία μας επαναλαμβάνεται με σαδιστική θα λέγαμε ακρίβεια. Πίσω στο μακρινό 1893, τότε που ο σπουδαίος αλλά άτυχος μεταρρυθμιστής ηγέτης Χαρίλαος Τρικούπης ανακοίνωνε από το βήμα της βουλής την τρίτη χρεοκοπία της χώρας στη σύγχρονη ιστορία της, οι ξένοι δανειστές επέβαλαν μερικό έλεγχο που ήταν τυπικός, χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης στα ελληνικά δημόσια οικονομικά. Μετά τις επιδείξεις άκρατου λαϊκισμού από τους μετέπειτα πολιτικούς ηγέτες Θεόδωρο Δηλιγιάννη και Δημήτριο Ράλλη με τις δημόσιες ανταλλαγές «γαλλικών» επιθέτων με συνηθέστερο την προδοσία και τα παράγωγά της, την απειλή επαναστάσεως και άλλων ασχημιών που κατέληξαν στον ανόητο πόλεμο του 1897, τα πράγματα άλλαξαν. Οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης για νέο δάνειο (ώστε να ικανοποιήσουμε και τις απαιτήσεις της νικήτριας Τουρκίας) οδήγησαν στην επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) για την οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας που να εξασφαλίζει στους πιστωτές την αποπληρωμή των παλαιότερων αλλά και των νέων δανείων τους. Έτσι στο ΔΟΕ αποδίδονταν τα έσοδα των μονοπωλίων αλατιού, πετρελαίου, σπίρτων, τραπουλόχαρτων, τσιγαρόχαρτων και σμυρίδας Νάξου, ο φόρος καπνού, τα τέλη χαρτοσήμου και οι δασμοί του τελωνείου Πειραιά. Το έργο του ΔΟΕ ολοκληρώθηκε το… 1978! Ανατριχιαστικές οπωσδήποτε οι ομοιότητες μιας κοινωνίας που αλληλοκατηγορείται με ευκολία, δεν αντιλαμβάνεται τη θέση της και αγαπά να μεταφέρει τις εξηγήσεις από τη λογική στο μεταφυσικό.
Το ζουμί στην υπόθεση, ότι καθένας μας κι αν πιστεύει, είναι ότι δεν αντέξαμε ούτε 30 χρόνια οικονομικής ελευθερίας. Σε λιγότερο από 30 χρόνια πάλι χρειαστήκαμε βοήθεια, πάλι δεν εκτιμήσαμε αυτή που μας δόθηκε, πάλι καταλήξαμε βουτηγμένοι μέχρι το λαιμό στο βούρκο. Και φυσικά, πάλι ανατρέχουμε στη μεταφυσική για δικαιολογίες. Ανεξάρτητα λοιπόν από θριαμβολογίες και καταστροφολογίες, η ουσία είναι πως το κράτος απώλεσε για τα επόμενα 43 χρόνια τη δυνατότητα να κινείται ελεύθερα. Οι δαπάνες για μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές παροχές πρέπει να υπακούουν στον άτεγκτο κανόνα των πλεονασμάτων. Αυτό σε απλά ελληνικά σημαίνει πως αν οι μελλοντικές κυβερνήσεις θελήσουν να μειώσουν τους φόρους (προϋπόθεση για να κινηθεί η οικονομία) θα πρέπει ή να αποδείξουν πως τα χρήματα θα φτάνουν ή να μειώσουν μισθούς και συντάξεις. Υπάρχει βέβαια και η λύση της αλματώδους ανάπτυξης, αλλά αυτή απαιτεί άλλα μυαλά…
*Ο Κώστας Ν. Πολυχρονάκης είναι Director of Operations