Με καθυστέρηση πολλών μηνών, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών αποφάσισε να ενεργοποιήσει τις ρήτρες εις βάρος των εργολάβων που έχουν αναλάβει τους αυτοκινητόδρομους και να ζητήσει αποζημιώσεις για καθυστερήσεις στα έργα, όπως προβλέπουν οι συμβάσεις του 2007.
Η πρώτη «λυπητερή», ύψους 50 εκατ. ευρώ, αφορά, όπως δημοσιεύει η enet.gr, την κοινοπραξία που κατασκευάζει το τμήμα Μαλιακός-Κλειδί και αποστολέας είναι η κρατική εταιρεία Εγνατία Οδός Α.Ε., που ασκεί επίβλεψη στο συγκεκριμένο έργο. Ανάλογα έγγραφα προβλέπονται και για αυτοκινητόδρομο Κορίνθου-Πάτρας-Πύργου, την Ιόνια Οδό (Αντίρριο-Γιάννενα) και τον Ε-65, τον νέο άξονα που θα διασχίζει τη δυτική Θεσσαλία.
Είναι φανερό ότι, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις με τους εργολάβους και κυρίως με τις τράπεζες, η κυβέρνηση δείχνει να αλλάζει γραμμή πλεύσεως, χωρίς βεβαίως να αποκλείεται να πρόκειται απλώς για αλλαγή τακτικής. Προς το παρόν φαίνεται να δείχνει τα «δόντια» της και ζητάει:
– Από τις 43 τράπεζες (11 ελληνικές και 32 ξένες) που χρηματοδοτούν τα έργα να καταθέσουν το μοντέλο βάσει του οποίου χαρακτηρίζονται «μη βιώσιμα» και έχουν σταματήσει τη χορήγηση δανείων από το φθινόπωρο του 2010. Ως τώρα το μοντέλο είναι άγνωστο, με το επιχείρημα ότι αφορά συμφωνία μεταξύ ιδιωτών. Το Δημόσιο το αμφισβητεί και υποστηρίζει ότι οι δανειακές σύμφωνίες ανάμεσα στις τράπεζες και τους εργολάβους αναφέρονται στις συμβάσεις που έχουν κυρωθεί από τη Βουλή και επομένως αποτελούν δημόσια έγγραφα. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μοντέλα που είχαν γίνει από τις τράπεζες πριν από την υπογραφή των συμβάσεων «άντεχαν» μείωση της κυκλοφορίας έως και 27%.
Μείωση της κίνησης στους αυτοκινητόδρομους
Οι εργολάβοι σήμερα υποστηρίζουν ότι, λόγω οικονομικής κρίσης, μνημονίου και του ασταμάτητου ράλι τιμών στα καύσιμα, η κίνηση στους εθνικούς δρόμους έχει μειωθεί κατά 10-20%.
– Από τους εργολάβους να αποδείξουν ότι νομίμως συνεχίζουν να εισπράττουν διόδια, παρ\’ όλο που στην ουσία έχουν σταματήσει την κατασκευή των έργων. Με βάση τις συμβάσεις, στην κατασκευαστική φάση τα έσοδα διατίθενται για τα έργα. Οι εργολάβοι παραδέχονται ότι τα εργοτάξια υπολειτουργούν, με ό,τι τούτο συνεπάγεται για τους 7.000 εργαζόμενους σ\’ αυτά, αλλά υποστηρίζουν ότι οι εισπράξεις διατίθενται για τη συντήρηση των δρόμων.
Το υπουργείο Υποδομών έχει επίσης αποφασίσει από καιρό να εγκαταστήσει σύγχρονο σύστημα ελέγχου των εισπράξεων στους σταθμούς διοδίων, δεδομένου ότι με την ολοκλήρωση των έργων θα αρχίσει να λαμβάνει μέρος από τα έσοδα, που ανάλογα με το έργο κυμαίνεται από 5% έως 64% και το 2037, οπότε λήγει η περίοδος παραχώρησης, φθάνει έως και 93%. Σήμερα λειτουργεί on line δίκτυο με τερματικό στις κεντρικές υπηρεσίες, αλλά δεν συνοδεύται από εικόνα. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει έλεγχος στα έσοδα και την πραγματική κυκλοφορία.
Το ενδιαφέρον πάντως του πολίτη εστιάζεται στη μείωση των τσουχτερών διοδίων, που η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί από τις αρχές του 2010, αλλά ως τώρα έχει μείνει στο «θα».
Προβλέπεται μάλιστα στο «μνημόνιο» που υπέγραψε τον Ιούνιο το υπουργείο Υποδομών με τους εργολάβους, οι οποίοι δεν έχουν αντιρρήσεις, αφού δεν θα χάσουν έσοδα και θα τα εισπράξουν με καθυστέρηση. Αντιδρούν όμως οι τράπεζες, που έχουν στήσει όλο αυτό το σκηνικό για να πετύχουν αύξηση των επιτοκίων, τα οποία στις συμφωνίες του 2007 είχαν καθοριστεί στο 1%-1,5% αλλά σήμερα έχουν εκτιναχθεί στα ύψη.