Λόγοι καταγραφής στην ιστορική μνήμη, της ευθύνης των «έργων και ημερών», αυτών που μας κυβέρνησαν διαχρονικά, πέραν των πολιτικών ευθυνών, που έχουν ήδη παραγραφεί, επέβαλαν την αναφορά του άρθρου σε γεγονότα του παρελθόντος, που ασφαλώς δεν εντυπωσιάζουν, όσο τα γεγονότα της άμεσης επικαιρότητας, την οποία όμως επηρεάζουν και εν πολλοίς διαμορφώνουν, οι όποιες συνέπειες τους.
Αν κάποιος έλεγε ότι, Ελληνική κυβέρνηση πριν 14 χρόνια είχε ζητήσει από την Κυπριακή κυβέρνηση, να αυτο-εξαιρεθεί από το Διεθνές Δίκαιο και να μετατρέψει μια εθνική επιτυχία σε εθνική αποτυχία, για να μην αντιδράσει η Τουρκία, οι πάντες θα πίστευαν ότι πρόκειται για αστειότητες. Να όμως, που αυτά ακριβώς επιβεβαιώνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ο τέως Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Ρολάνδης.
Μοιραία πολιτικά πρόσωπα και ολέθριοι χειρισμοί, το 2003 στο θέμα της ΑΟΖ αλλά και το 2008 και 2010, σε πρόταση της Νορβηγικής εταιρείας TGS-Nor για την εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της χώρας, θέτουν σε σοβαρή δοκιμασία τα έργα και τις ημέρες των κυβερνήσεων Κ. Σημίτη, Κ. Καραμανλή και Γ. Παπανδρέου.
Όμως, ας εξιστορήσουμε τα γεγονότα.
Το πρώτο γεγονός, αφορά αίτημα της Κυπριακής Κυβέρνησης στη χώρα μας για τον καθορισμό ΑΟΖ το 2003, που δεν έγινε αποδεκτό από την Κυβέρνηση Κ. Σημίτη και χάθηκε ιδανική ευκαιρία να εξασφαλιστούν μόνιμα θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο.
Σύμφωνα με καταγγελίες του τέως Υπουργού εξωτερικών Νίκου Ρολάνδη, σε εκπομπή του ΡΙΚ-1 στις 11 Ιουλίου 2011*, επικαλούμενος πρακτικά συνεδριάσεων στο γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα, της Κύπρου, λίγο πριν τη 17η Φεβρουαρίου 2003, οπότε υπεγράφη η συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση της μεταξύ τους ΑΟΖ, αντιπροσωπεία του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών (Υπουργός Γ. Παπανδρέου) «παρακάλεσε» την κυπριακή πλευρά να μεταφέρει την οριογραμμή της ανατολικότερα κατά 8 ναυτικά μίλια (15 περίπου χιλιόμετρα), για να μη δημιουργηθούν επιπλοκές με τις γειτονικές χώρες…!!
Η Κύπρος είχε συμφωνήσει το 2003 με την Αίγυπτο σε μία οριογραμμή, που εκτεινόταν ακριβώς μέχρι το σημείο που εφάπτεται η ελληνική ΑΟΖ, εάν σε αυτή συνυπολογιστεί το Καστελόριζο. Η κυπριακή πλευρά, εφαρμόζοντας μια άκρως επιτυχημένη διαπραγματευτική τακτική, κατάφερε να πείσει την κυβέρνηση της Αιγύπτου να υπογράψει μια ισορροπημένη συνθήκη, η οποία δεν θα δημιουργούσε επικοινωνιακό θόρυβο που πιθανόν να προκαλούσε την αντίδραση της Τουρκίας.
Η διαπραγματευτική ομάδα είχε καταφέρει να αποδεχθεί το Κάιρο, η οριογραμμή μεταξύ της κυπριακής και της αιγυπτιακής ΑΟΖ, να ακολουθεί τον κανόνα της μέσης χάραξης από τις ακτογραμμές των δυο χωρών.
Να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη πρακτική δεν είναι και τόσο αυτονόητη, διότι υπάρχει η τάση, όταν το ένα κράτος διαθέτει πολύ μεγαλύτερη ακτογραμμή οε σχέση με το άλλο (όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Αιγύπτου με την Κύπρο), να ευνοείται το κράτος με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή.
Ωστόσο, στην περίπτωση της Κύπρου αποδείχθηκε πως, η πραγματική δύναμη της διπλωματίας ,έγκειται στη συνεχή ενημέρωση και τη σωστή αποκωδικοποίηση και αξιοποίηση των πληροφοριών από τους χειριστές της. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η διπλωματική υπηρεσία της Κύπρου ενημέρωσε την κυβέρνηση της, πως την ίδια περίοδο, το Κάιρο διαπραγματευόταν μια αντίστοιχη συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, για την Ερυθρά Θάλασσα. Η λεπτομέρεια που έκανε τη διαφορά, ήταν πως η ακτογραμμή της Σαουδικής Αραβίας, είναι τριπλάσια από εκείνη της Αιγύπτου. Κατά συνέπεια, εάν η Αίγυπτος επέμενε στην διαπραγμάτευση με την Κύπρο, εκτός μέσης γραμμής, δεσμευόταν για μια ανάλογη εξέλιξη στις διαπραγματεύσεις με τη Σαουδική Αραβία, εις βάρος της αυτή τη φορά, καθώς θα υπήρχε νομικό προηγούμενο. Έτσι η κυβέρνηση της Αιγύπτου απεδέχθη τον κανόνα της μέσης χάραξης, που φέρει την οριογραμμή της ΑΟΖ Κύπρου και Αιγύπτου σε επαφή με την οριογραμμή της Ελληνικής ΑΟΖ μέσω του Καστελόριζου, εξασφαλίζοντας de facto θαλάσσια σύνορα μεταξύ Κύπρου και Ελλάδος.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Ρολάνδη, που θεωρείται και ο κύριος χειριστής της ενεργειακής συμφωνίας με την Αίγυπτο, η διπλωματία της Κύπρου είχε προετοιμάσει το έδαφος για να πραγματοποιήσει η Ελλάδα μια κίνηση-ματ έναντι της Τουρκίας σε σχέση με την ΑΟΖ καθώς η Αίγυπτος θα αναγνώριζε άμεσα ΑΟΖ στο Καστελόριζο.
Ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και η ηγεσία του ΥΠΕΞ (Γ. Παπανδρέου), δεν θέλησαν να ξεπεράσουν, όπως και στην περίπτωση των Ιμίων, το φοβικό σύνδρομο του casus belli και να εκμεταλλευτούν την παρουσιασθείσα συγκυρία, μακριά από τις φοβικές σιωπές, που σκοτώνουν τις δυνατότητες μας και απαξιώνουν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο, τα οποία η Σύμβαση για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, προσδιορίζει και κατοχυρώνει αλλά δεν μας παραχωρεί.
Στους παρακάτω χάρτες φαίνεται η οροθετική γραμμή προ και μετά την παρέμβαση των Αθηνών.
Όριο αναγνώρισης πριν την παρέμβαση των Αθηνών
Όριο αναγνώρισης μετά την παρέμβαση των Αθηνών.
Το δεύτερο γεγονός , αφορά στην απαξίωση των κυβερνήσεων Κ. Καραμανλή και Γ. Παπανδρέου, μιας επίσημης γραπτής πρότασης της διάσημης Νορβηγικής εταιρείας TGS-Nor, η οποία αναφέρεται σε ενδιαφέρον άρθρο της Σουηδικής εφημερίδας Stockholm Daily που δημοσιεύτηκε στις 26-10-2010, χωρίς να έχει διαψευστεί μέχρι σήμερα και αναφέρει συγκεκριμένα: { **….Συνασπισμός επτά σκανδιναβικών χωρών πρότειναν στην ελληνική κυβέρνηση πριν υπογράψει το μνημόνιο με την Τρόικα, χρηματική ενίσχυση 250 δισ. ευρώ σε βάθος 5 ετών με δόσεις, με αντιπαροχή να δοθεί η έγκριση έρευνας και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που βρίσκονται στον Ελληνικό χώρο.
Ο Σκανδιναβικός οργανισμός πρότεινε δωρεάν μελέτη, έρευνα, εξόρυξη και εμπορία των κοιτασμάτων με αναλογία κέρδους 80% προς 20% (20% στην Ελλάδα, 80% στον διεθνή οργανισμό), προκειμένου να αποπληρωθεί σε βάθος χρόνου το ποσό των 250 δισ. ευρώ που θα έδινε στην Ελλάδα.
Παράλληλα δεσμευόταν για κάλυψη του 90% των εργασιακών δραστηριοτήτων του, μόνο από Έλληνες εργαζόμενους, μεταφορά και οποιαδήποτε συμφωνία ναυπήγησης του ορυκτού πλούτου, που θα βρίσκονταν να γίνεται αποκλειστικά από την Ελλάδα.}
Το δημοσίευμα μας πληροφορεί ότι, το 2008, η διάσημη Νορβηγική εταιρεία TGS-Nor, ζήτησε από την τότε ελληνική κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή και τον αρμόδιο υπουργό ενέργειας Κ. Χατζηδάκη, να διεξάγει σεισμικές έρευνες βάση πληροφοριών δορυφορικών συστημάτων σε περιοχές ενδιαφέροντος (Απούλεια Λεκάνη, Λεκάνη Ηροδότου κ.α.) και τη σάρωση του Ιονίου Πελάγους με σκοπό την κοιτασματική διαστρωμάτωση πετρωμάτων και πιθανών ορυκτών. Η κυβέρνηση τότε της Ν.Δ. απάντησε με επίσημο έγγραφο, που κοινοποιήθηκε στην εφημερίδα Stockholm Daily από το Διευθυντή της TGS-Nor ότι, βρίσκεται σε στάδιο πολιτικής ρευστότητας και αναπροσαρμογών και αδυνατεί να υπογράψει μια τέτοια συμφωνία.
Το Μάρτιο του 2010 οι ιθύνοντες της Νορβηγικής εταιρείας επανήλθαν στη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, πριν την προσφυγή στο Δ.Ν.Τ. και στους Ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης και απευθύνθηκαν στον υφυπουργό κ.Μανιάτη ο οποίος τους ζήτησε να περιμένουν 3-4 εβδομάδες μέχρι να υπογραφεί η δημιουργία του Φορέα Διαχείρισης.
Στο μήνα που ακολούθησε ο κ.Μανιάτης επισκέφθηκε τις ΗΠΑ και σε νέα όχληση των Νορβηγών τον Απρίλιο του 2010 απάντησε με επίσημο έγγραφο ότι δε μπορεί να υπογράψει οτιδήποτε, ούτε να μιλήσει ανοικτά για το θέμα.
Τον Ιούλιο 2010 η Νορβηγική εταιρεία TGS-Nor, συνέχισε τις οχλήσεις μέσω του Σκανδιναβικού οργανισμού μήπως βρεθεί λύση, χωρίς και πάλι ανταπόκριση.
Αυτή ήταν και η τελευταία φορά, που η εμπορική – οικονομική – πολιτική ένωση των επτά σκανδιναβικών χωρών της Σουηδίας, Νορβηγίας, Δανίας, Φινλανδίας, Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας (Scandec Org), ασχολήθηκε με τη χώρα μας.
Έργα και ημέρες που εγείρουν σοβαρά ερωτήματα και προβληματισμούς, κατά πόσο εξυπηρέτησαν τα εθνικά συμφέροντα και κατά πόσο είναι αναστρέψιμες οι συνέπειες της άστοχης παρέμβασης για την μετατόπιση της οριογραμμής της Κυπριακής ΑΟΖ, που η Τουρκική διπλωματία θα αξιοποιεί σε κάθε ευκαιρία, όχι για τους λόγους που επικαλείται το ΥΠΕΞ (αποφυγή επιπλοκών) αλλά για υποστήριξη των παράλογων και παράνομων Τουρκικών απαιτήσεων στην Ελληνική ΑΟΖ .
Οι συνέπειες της απαξίωσης της πρότασης του Οργανισμού των Σκανδιναβικών χωρών, που θα αποδέσμευαν από τα μνημόνια και το Δ.Ν.Τ. και θα αποκαθιστούσαν την εθνική μας κυριαρχία πολιτικά και οικονομικά, δεν είναι αναστρέψιμες. Μπορούν
όμως επανεκτιμούμενες, να άρουν τους ενδοιασμούς των Ελληνικών κυβερνήσεων και να αξιοποιήσουν τον ενεργειακό πλούτο της χώρας, με ανακήρυξη επιτέλους της Ελληνικής ΑΟΖ, που δεν απαιτεί καμία συμφωνία ή συναίνεση γειτονικών κρατών.
Ο Μανώλης Κομπολάκης είναι τ.Ειδικός Σύμβουλος Νομάρχη