«Ο λαός μου με αγαπάει. Θα πέθαιναν για να με προστατεύσουν!» διακήρυσσε πριν από έξι μήνες ο λίβυος ηγέτης Μουαμάρ Καντάφι σε αμερικανό δημοσιογράφο. Διαψεύστηκε. Μεγάλο μέρος της Τρίπολης ελέγχεται πια από τους αντάρτες και η 42χρονη δικτατορία του εκκεντρικού δεσπότη πλησιάζει στο τέλος της. Ωστόσο πού βρίσκεται ο Καντάφι; Έχει εγκαταλείψει τη Λιβύη για κάποιον ασφαλέστερο τόπο; Ή μήπως είναι στη Τρίπολη και σχεδιάζει ακόμη μία απέλπιδα επίθεση κατά των αντικαθεστωτικών δυνάμεων; Η ηλεκτρονική έκδοση του γερμανικού περιοδικού Spiegel Online απαντά στις πιο σημαντικές ερωτήσεις για τον άλλοτε ισχυρό ηγέτη της Λιβύης.

1. Μπορεί ο Καντάφι να πάει εξορία;

Σύμφωνα με κάποιες αναφορές στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ένας πιθανός προορισμός εξορίας για τον Καντάφι είναι η Νότιος Αφρική. Το αραβικό τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera μετέδωσε ότι δύο νοτιοαφρικανικά αεροσκάφη προσγειώθηκαν στη Τρίπολη. Η Νότιος Αφρική διέψευσε το εν λόγω ρεπορτάζ σήμερα, Δευτέρα. Στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των κρατών δεν θα μπορούσαν και δεν θα επιθυμούσαν να προσφέρουν άσυλο στον λίβυο δικτάτορα. Εκατόν δέκα – έξι κράτη έχουν επικυρώσει τις συμφωνίες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης (ΔΠΔ), το οποίο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Καντάφι. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που ο δικτάτορας ταξιδέψει σε οποιαδήποτε από αυτά τα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Νοτίου Αφρικής, θα συλληφθεί και θα εκδοθεί.

2. Τί εγκλήματα έχει διαπράξει ο Καντάφι;

Ο Καντάφι ήταν μόλις 27 χρόνων όταν κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα και επέβαλε μία ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των 140 και πλέον φυλών της Λιβύης μέσω ενός περίπλοκου συστήματος κινήτρων και δωροδοκιών. Ανέπτυξε τη φιλοσοφία του στο Πράσινο Βιβλίο και υποστήριξε ότι η Λιβύη συνιστούσε μία άμεση δημοκρατία. Η χώρα έγινε πιο πλούσια με τον Καντάφι, ο οποίος όμως άρπαξε τα έσοδα από το πετρέλαιο για τον πλουτισμό του ιδίου και της οικογένειάς του. Υποστήριξε διεθνή τρομοκρατικά δίκτυα και κυνήγησε ανελέητα τους πολιτικούς του αντιπάλους, ακόμη και στο εξωτερικό. Ανατίναξε ένα νυκτερινό κέντρο στο Βερολίνο και πιστεύεται ότι διέταξε την ανατίναξη του αεροσκάφους πάνω από το Λόκερμπι της Σκοτίας το 1988. Χρησιμοποίησε στυγνή βία για να καταστείλει την εξέγερση κατά του καθεστώτος. Ο Καντάφι κατηγορείται από το ΔΠΔ για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένων της δολοφονίας εκατοντάδων πολιτών, βασανισμούς και διώξεις κατά αθώων. Πιστεύεται επίσης ότι διέταξε τα στρατεύματά του να διαπράξουν μαζικούς βιασμούς, ενώ τους παρείχε και Βιάγκρα για αυτό τον σκοπό.

3. Πού θα δικαστεί ο Καντάφι;

Παραμένει αβέβαιο το εάν ο Καντάφι θα λογοδοτήσει στο ΔΠΔ ή στη Λιβύη εφόσον συλληφθεί και εφόσον επιβιώσει της σύλληψης. Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο Al Arabiya, οι αντάρτες της Λιβύης διαπραγματεύονται την έκδοση του Καντάφι στο ΔΠΔ της Χάγης, ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο το τί ακριβώς επιθυμούν. Εκπρόσωπος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου της Λιβύης δήλωσε σήμερα ότι ο Καντάφι και οι συνεργάτες του θα δικαστούν εκεί. Η χώρα έχει κάθε δικαίωμα να δικάσει τον δικτάτορα, είπε στο Al Jazeera ο πρώην λίβυος πρεσβευτής στις Ηνωμένες Πολιτείες, Αλί Αουτζάλ. Παρόμοια σύγχυση ως προς το πού θα πρέπει να δικαστεί ο Καντάφι επικρατεί και μεταξύ των διεθνών δυνάμεων. Ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Φράνκο Φρατίνι, δήλωσε ότι πρέπει να παρουσιαστεί ενώπιον του ΔΠΔ ενώ ο βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, ότι πρόκειται για μία απόφαση που θα λάβουν οι ίδιοι οι Λίβυοι. Στη Γερμανία ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων Ρούπρεχτ Πόλεντς είπε ότι μετά από 40 χρόνια δικτατορίας η Λιβύη δεν διαθέτει αξιόπιστο δικαστικό σύστημα για να καταδικάσει τον Καντάφι για τα εγκλήματα που έχει διαπράξει.

4. Μπορεί η Λιβύη να μην εκδώσει τον Καντάφι;

Νομικά η Λιβύη δεν υποχρεούται να εκδώσει τον Καντάφι, καθώς δεν έχει υπογράψει το καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Επομένως την πρωταρχική ευθύνη της δίκης του Καντάφι τη φέρει η ίδια η Λιβύη. Ωστόσο, κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Λιβύη ως μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ενδεχομένως θα υποχρεωθεί να εκδώσει τον Καντάφι στο ΔΠΔ, αν αποδειχθεί ότι η χώρα δεν διατίθεται ή δεν μπορεί να τον δικάσει.

5. Τί ποινή αντιμετωπίζει ο Καντάφι;

Υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα στην πιθανότητα να δικαστεί ο Καντάφι στη Λιβύη. Μία δίκη στο εσωτερικό, όπως στην περίπτωση της Αιγύπτου, θα μπορούσε να εκληφθεί ως επιθυμία για εκδίκηση και όχι ως πραγματική προσπάθεια απονομής της δικαιοσύνης. Ωστόσο, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ηρεμία και τη σταθεροποίηση της χώρας. Δεν είναι ξεκάθαρο τί ποινή θα αντιμετωπίσει ο Καντάφι στη Λιβύη, καθώς δεν διαθέτει λειτουργικό δικαστικό σύστημα. Στη Χάγη, πιθανών να καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη, την οποία δεν θα εκτίσει στην Ολλανδία ή τη Λιβύη, αλλά σε κάποια τρίτη χώρα.

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook