Σε κρίσιμο σημείο οι διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ
Από πολλές διακυμάνσεις περνούν οι συζητήσεις για το Σκοπιανό με την ελληνική πλευρά να μην έχει διαμορφώσει μια αποκρυσταλλωμένη εικόνα για το πώς εξελίσσονται οι διαδικασίες. Μπορεί ο Ζόραν Ζάεφ να εμφανίστηκε αισιόδοξος στις χθεσινές του δηλώσεις πως θα υπάρχει συμφωνία για το ονοματολογικό έως το καλοκαίρι, ωστόσο από τις συζητήσεις του Νίκου Κοτζιά με τον Νίκολα Ντιμιτρόφ δεν έχει βγει ακόμα «λευκός καπνός».
Από τη στιγμή που δημοσιεύτηκε το ΦΕΚ, που προβλέπει τη μετονομασία του αεροδρομίου της ΠΓΔΜ σε «Διεθνές Αεροδρόμιο Σκοπίων» και του αυτοκινητοδρόμου που οδηγεί προς την Ελλάδα, δεν θα αργήσει να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά στη γειτονική χώρα. Το νέο ραντεβού των δυο υπουργών Εξωτερικών, που τοποθετείται μέχρι τα τέλη του μήνα, θεωρείται πολύ σημαντικό, αφού ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας αναμένεται να έχει μαζί του και την ελληνική πρόταση, η οποία, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, είναι σχεδόν έτοιμη. Εκτός από το όνομα θα περιλαμβάνονται και οι απαιτούμενες αλλαγές στο Σύνταγμα και τα αλυτρωτικά στοιχεία, που αποτελούν προαπαιτούμενο για την Αθήνα.
Το ζητούμενο για το υπουργείο των Εξωτερικών είναι σε αυτή τη συνάντηση, καθώς ο χρόνος που έχει απομείνει μέχρι το καλοκαίρι και τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ (11-12 Ιουλίου) δεν είναι πολύς, οι συζητήσεις να καταγράψουν ουσιαστική πρόοδο. Μέσα στον μήνα αναμένεται να ψηφιστεί στην ελληνική Βουλή η δεύτερη φάση της συμφωνίας σύνδεσης της ΠΓΔΜ με την ΕΕ, ωστόσο στης Βασιλίσσης Σοφίας γνωρίζουν πως οι κινήσεις καλής θέλησης δεν μπορούν να δώσουν τη λύση.
Ο Ζόραν Ζάεφ έχει δηλώσει πως από τα επτά σημεία (όνομα, εύρος χρήσης, ιθαγένεια, γλώσσα, ακρωνύμια, συντμήσεις νέας ονομασίας, εμπορική χρήση) που έχουν μπει στο τραπέζι, υπάρχει συμφωνία στα τρία. Τα «φώτα» έχουν πέσει στην τελική ονομασία αν και όλα τα δεδομένα δείχνουν πως δεν είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της διαπραγμάτευσης.
Το «Gorna Makedonija» φαίνεται πως έχει κερδίσει αρκετό έδαφος με την αλβανική κοινότητα της ΠΓΔΜ να εκφράζει επιφυλάξεις για τη χρήση σλαβικού προσδιορισμού. Από το ΥΠΕΞ εξακολουθούν να μην ανοίγουν τα χαρτιά τους διευκρινίζοντας πως οι διαβουλεύσεις για την ονομασία είναι σε πλήρη εξέλιξη.
Οι συντμήσεις και τα ακρωνύμια συνδέονται με το θέμα του Συντάγματος, ενώ το ζήτημα της εμπορικής χρήσης φαίνεται να είναι από αυτά που έχουν λυθεί.
Στα Σκόπια η συζήτηση στο εσωτερικό της κυβερνητικής πλειοψηφίας, αλλά και των κομμάτων της αντιπολίτευσης επικεντρώνεται στις αλλαγές που ζητάει η ελληνική πλευρά στο Σύνταγμα, που παραμένει το πιο «ακανθώδες» σημείο των διαβουλεύσεων. Ο Ζόραν Ζάεφ πιέζεται πως οι αξιώσεις της Ελλάδας είναι υπερβολικές και ήδη αρκετές κινήσεις στη γειτονική χώρα, ακόμα και από πανεπιστημιακούς, δεν του αφήνουν πολλά περιθώρια ελιγμών.
Για το Μέγαρο Μαξίμου το όνομα και οι αλλαγές στο Σύνταγμα, καθώς και οι αλυτρωτικές αναφορές είναι δυο ζητήματα που «πάνε μαζί» στη διαπραγμάτευση που είναι σε εξέλιξη και πάνω σε αυτή τη βάση συνεχίζει τις επαφές του ο Νίκος Κοτζιάς. «Όπλο» της ελληνικής πλευράς είναι η ενταξιακή διαδικασία της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ και η απελευθέρωση κοινοτικών κονδυλίων προς τα Σκόπια. Οι σημερινοί συσχετισμοί στη γειτονική χώρα δεν αφήνουν πολλά περιθώρια στην Αθήνα να ελπίζει ότι μέχρι το καλοκαίρι θα μπορεί η ΠΓΔΜ να έχει αλλάξει το Σύνταγμά της. Ακόμα και η διεξαγωγή δημοψηφίσματος προϋποθέτει την επί της αρχής συμφωνία με την Ελλάδα σε όλα τα άλλα ζητήματα.
Οι τελευταίες πληροφορίες και εκτιμήσεις αναφέρουν πως ο «γόρδιος δεσμός» θα μπορούσε να λυθεί μέσω ενός διεθνούς συμφώνου, που θα επικυρωθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και το οποίο από τη στιγμή που θα υπογραφεί υπερβαίνει, σε επίπεδο διεθνούς έννομης τάξης, τη συνταγματική συνθήκη οποιασδήποτε χώρας.
Η πορεία των συζητήσεων και της προόδου που θα επιτευχθεί θα κρίνει – εφόσον δεν υπάρχει διακρατική συμφωνία μέχρι τον Ιούλιο – αν τα Σκόπια θα πάρουν το «πράσινο φως», ώστε να συμμετέχουν με το καθεστώς του παρατηρητή στη Σύνοδο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Ζόραν Ζάεφ δεν σταματά τις διεθνείς επαφές του και μετά την Τουρκία και τον Ταγίπ Ερντογάν επισκέπτεται την Τετάρτη το Βερολίνο και την Άνγκελα Μέρκελ.