Άν έχει αξία το ερώτημα πως φθάσαμε μέχρις εδώ, το διεθνές σκάνδαλο Novartis δίνει μια απάντηση. Δεν ξεχνάμε, ότι το έλλειμμα στον τομέα της υγείας στη χώρα μας και ιδιαίτερα με την υπερβολική φαρμακευτική δαπάνη, αποτέλεσε σημαντικό μέρος του συνολικού ελλείμματος, διαχρονικά και του χρέους. Οι πρακτικές της πολυεθνικής φαρμακευτικής εταιρίας Novartis ερευνώνται δικαστικά σε πολλές χώρες, η προκαταρτική δικαστική έρευνα όμως αυτή στην Ελλάδα δεν έχει καν ουσιαστικά ξεκινήσει ούτε και έχει ασκηθεί όποια δίωξη κατά της ίδιας της εταιρίας Novartis.
Θα πρέπει να διερευνηθούν οι ευθύνες των όποιων προσώπων αποδεδειγμένα εμπλέκονται στο σκάνδαλο, αλλά δεν πρέπει να μας διαφεύγει η ανάγκη να διερευνηθούν πρώτα οι ευθύνες της Novartis που εμφανίζεται να δωροδοκεί και να καρπούται το παράνομο όφελος. Να τεκμηριωθεί ανακριτικά πρώτα η ύπαρξη του σκανδάλου.
Η εταιρία Novartis εμφανίζεται να διακινεί (FBI κλπ) παράνομα, μεγάλα χρηματικά ποσά και να προωθεί τα φαρμακευτικά της προϊόντα με δωροδοκίες. Είναι η μόνη πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία που ακολουθεί αυτή την παράνομη πρακτική; Μήπως η έρευνα θα πρέπει να ξεκινήσει για το συνολικό πρόβλημα υπερτιμολογήσεων όλων των πολυεθνικών εταιριών στο χώρο του φαρμάκου στη χώρα μας;
Οι δωροδοκίες γίνονται με «Μαύρο χρήμα» για να μην υπάρχουν ενοχοποιητικά ίχνη συναλλαγής στο τραπεζικό σύστημα. Δεν έχει γίνει έρευνα στη χώρα μας για τον μηχανισμό παραγωγής και την διακίνηση παράνομου χρήματος από την Novartis. Δεν έχουν ανοιχτεί τραπεζικοί λογαριασμοί. Δεν έχουν εντοπιστεί οι παράνομες ροές μαύρου χρήματος.
Οι αποκαλούμενες καταβολές για «προμήθειες», η «ωφέλιμες πληρωμές» (δωροδοκίες) για την υποστήριξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μιας εταιρίας όπως η Novartis αφορούν την εταιρική στρατηγική και αποφασίζονται κεντρικά. Τα θέματα αυτά αποτελούν εταιρικά μυστικά, υπάρχει πάντα ξεχωριστή δομή με ειδικά μυημένους υπαλλήλους που χειρίζονται την σχετική αλληλογραφία. Υπάρχουν ειδικοί τραπεζικοί λογαριασμοί «τροφοδότες» και εταιρίες κάλυψης ως οχήματα παράνομων πληρωμών. Τίποτα από τα παραπάνω δεν εμφανίζεται, μέχρι στιγμής, να υπάρχει στην σχετική δικογραφία της Novartis. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει σκάνδαλο σημαίνει όμως πως δεν κινούμεθα σε πορεία διαλεύκανσης του υπαρκτού σκανδάλου Novartis.
Πρέπει να τεκμηριωθεί, χωρίς άλλη καθυστέρηση, η συγκεκριμένη ευθύνη του νομικού προσώπου, της εταιρίας Novartis και να προχωρήσει άμεσα η σχετική κατά νόμο δίωξη της. Προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις για την πράξη της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης του άρθρου 187 του Π.Κ., με σκοπό τη διάπραξη των αδικημάτων της ενεργητικής και παθητικής δωροδοκίας, της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα και της απάτης με τις επιβαρυντικές περιστάσεις του νόμου περί καταχραστών του Δημοσίου, σε βάρος τόσο στελεχών της εταιρείας Novartis, όσο και άλλων εμπλεκομένων προσώπων.
Επιβάλλεται ο άμεσος, ακριβής προσδιορισμός της ζημίας που υπέστη το ελληνικό δημόσιο από το σκάνδαλο Novartis. Το ίδιο πρέπει να γίνει και για τα διάφορα νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία κλπ) για τη ζημιά τους από το σκάνδαλο Novartis. Nα ασκηθούν συγκεκριμένες αγωγές αποζημίωσης, κατά της εταιρίας Novartis και να υποβληθούν αιτήσεις λήψης ασφαλιστικών μέτρων για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος και την ουσιαστική αποζημίωση κάθε θετικής και αποθετικής ζημιάς.
Για τις περιπτώσεις παράνομης δραστηριότητας νομικών προσώπων όπως αυτή της εταιρίας Novartis και της παραβίασης διαφόρων διοικητικών κανόνων, προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα και διοικητικά μέτρα από το υπουργείο οικονομικών, το υπουργείο ανάπτυξης, το υπουργείο δικαιοσύνης και το υπουργείο δημόσιας τάξης. Η εταιρία Novartis θα πρέπει να κληθεί σε απολογία και να τις επιβληθούν άμεσα τα κατά νόμο πρόστιμα και αντίστοιχα διοικητικά μέτρα από την κυβέρνηση.
Η εταιρία Novartis εμφανίζεται να ακολουθεί συστηματικά, παράνομες και ανήθικες μεθόδους και δόλιες πρακτικές, οι οποίες συνιστούν καταφανή προσβολή των χρηστών ηθών. Η προκλητική νόθευση και η εκτεταμένη κατάφορη παραβίαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού από την Novartis, σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου και νομικών προσώπων του και η αθέμιτη προώθηση των προϊόντων της με δωροδοκίες, πρέπει να ελεγχθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας του Ελεύθερου Ανταγωνισμού. Θα πρέπει η σχετική δικογραφία να διαβιβαστεί στην ανεξάρτητη αυτή αρχή για την λήψη μέτρων κατά της Novartis και την επιβολή σχετικών κυρώσεων (αρμοδιότητα εποπτείας έχει η επιτροπή θεσμών και διαφάνειας της Βουλής).
Η Αρχή προστασίας του Ελεύθερου Ανταγωνισμού οφείλει να διεξάγει σχετική έρευνα για το σκάνδαλο Novartis είτε αυτεπαγγέλτως, είτε κατόπιν καταγγελίας, ή αίτησης του Υπουργού Ανάπτυξης και να διαπιστώσει παράβαση του ν. 703/1997, όπως τροποποιήθηκε με τον ν.3438/2006 «Περί ελέγχου μονοπωλίων και ολιγοπωλίων και προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού» και των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η ανεξάρτητη αυτή αρχή μπορεί με απόφαση της να επιβάλει πρόστιμο σε βάρος της εταιρίας Novartis που μπορεί να φτάνει μέχρι ποσοστού δεκαπέντε τοις εκατό (15%) των ακαθάριστων εσόδων της.)
Η Ανεξάρτητη Αρχή για το «ξέπλυμα μαύρου χρήματος», η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Τράπεζα της Ελλάδος, το Υπουργείο οικονομικών καθώς και οι υπηρεσίες και οι αρχές δίωξης του οικονομικού εγκλήματος θα πρέπει να κινηθούν στην ίδια κατεύθυνση.
Η μεθόδευση που ακολουθείται σήμερα για την «διεκπεραίωση» του σκανδάλου Novartis δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά. Προτάσσονται παραπομπές πολιτικών προσώπων σε κοινοβουλευτική διαδικασία με μόνο το ερώτημα αν η βουλή έχει αρμοδιότητα να ασχοληθεί με αυτό. Είναι εμφανές ότι η σκανδαλώδης αυτή υπόθεση αξιοποιείται επικοινωνιακά για να υπηρετήσει πολιτικές σκοπιμότητες.
Στο ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει ταυτόχρονα σκάνδαλο και σκευωρία, υπάρχει ιστορική απάντηση. Το 1989 η Ενωμένη Αριστερά Φλωράκης – Κύρκος στην τότε συγκυβέρνηση της με την Νέα Δημοκρατία του Κώστα Μητσοτάκη (πρωθυπουργός Τ. Τζαννετάκης) αξιοποίησε το σκάνδαλο Κοσκωτά και παρέπεμψε στο ειδικό δικαστήριο τον Ανδρέα Παπανδρέου με χαλκευμένα στοιχεία και ψευδομάρτυρες, κάτι που αποτέλεσε την μεγαλύτερη πολιτική σκευωρία στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδας.
Στην δύσκολη σημερινή συγκυρία υπάρχει πιεστική ανάγκη ριζικής επανατοποθέτησης του συνολικού πλαισίου κανόνων ηθικής και φερεγγυότητας. δεν υπάρχει κανένα περιθώριο ανοχής στην διαφθορά. Η πάταξη της διαφθοράς και η επιβολή θεσμικών κανόνων διαφάνειας στην καθημερινή πρακτική, ιδιαίτερα στον δημόσιο και τον κοινωνικό βίο είναι μείζον ζήτημα αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος και των προσώπων που το υπηρετούν.
Η μόνη ασφαλής διέξοδος από το πρόβλημα είναι η πλήρης διαλεύκανση του σκανδάλου.
Σήφης Βαλυράκης, πρώην Υπουργός