Το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφαση της Ολομέλειάς του έκρινε ότι η απόφαση του τότε Υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη με την οποία είχαν δοθεί οδηγίες και προτάσεις για τον τρόπο διδασκαλίας των θρησκευτικών στο Δημοτικό και Γυμνάσιο είναι αντισυνταγματική. Από την αρχή θέλω να δηλώσω τη βαθιά μου εκτίμηση στο Νίκο Φίλη. Τον θεωρώ ικανότατο δημοσιογράφο. Αναμόρφωσε την «Αυγή» σε πολλά κεφάλαια. Παρόλο που αυτό δεν αποτυπώθηκε κυκλοφοριακά. Έχει μια συνεπή και αγωνιστική πορεία στην Αριστερά. Έχει ιδεολογική συνείδηση. Και τον θεωρώ ως τον πιο επιτυχημένο Υπουργό Παιδείας της περιόδου των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.

Δεν θα εμπλακώ στα εκατέρωθεν επιχειρήματα. Επισημαίνω μόνο τα ακόλουθα.

Πρώτον: Συνιστά ύβρη η άμεση φραστική αντίδραση του Υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου. Ειδικά η φράση ότι «η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την διδασκαλία των Θρησκευτικών ταυτίζεται και συντάσσεται με απόψεις ακραίων και σκοταδιστικών θεολογικών κύκλων». Στην ίδια ανακοίνωση προστίθεται ότι «η απόφαση πηγαίνει την εκπαίδευση και την κοινωνία πολλά χρόνια πίσω». Από τον Κώστα Γαβρόγλου δεν περίμενα ποτέ κάτι καλύτερο. Κάνει συνεχώς ζημιά στην εκπαίδευση. Ο χειρότερος Υπουργός Παιδείας από την Μεταπολίτευση και μετά. Κάποια στιγμή θα ξεπεζέψει από το αξίωμα, για το οποίο δεν είναι άξιος.

Δεύτερον: Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι κατά το άρθρο 16 του Συντάγματος, «η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό… την ανάπτυξη της Εθνικής και Θρησκευτικής συνείδησης». Αυτή τη διάταξη την είχε γράψει ένας αληθινός μεγάλος της παιδαγωγικής και φιλοσοφίας του 20ου αιώνα, ο Ευάγγελος Παπανούτσος. Και την είχε ευλογήσει και ο Ανδρέας Παπανδρέου. Στα θέματα της παιδείας ο Κωνσταντίνος (και όχι ο Κώστας) Καραμανλής είχε επιδιώξει, κατά τη σύνταξη του Συντάγματος, μια πλατιά και έντιμη συναίνεση.

Τρίτον: Από το 1975 (από τότε που τέθηκε σε ισχύ το Σύνταγμά μας) και μετά έχουν επακολουθήσει δύο ουσιαστικές αναθεωρήσεις του: Το 1985-86 επί Ανδρέα Παπανδρέου. Και το 2001 επί Κώστα Σημίτη, με βασικό εισηγητή τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Υπήρξε και μια Τρίτη, το 2008, χωρίς ουσία. Αποδείχθηκε ιστορικά περιττή. Καμιά από τις δύο ουσιαστικές αναθεωρήσεις του Συντάγματος δεν έθιξε την συγκεκριμένη Συνταγματική διάταξη.

Τέταρτον: Στην ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 16 του Συντάγματος πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τις αντίστοιχες διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή τις αξίες και αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πέμπτον: Όλα τα παραπάνω μπλέκονται με τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας. Πολλοί έχουν σταθεί πίσω από τις σημαίες, που διεκδικούν το χωρισμό του Κράτους από την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Έχουν μια σειρά επιχειρημάτων. Δε θα ασχοληθώ με την ποιότητα μερικών από αυτά. Όμως, πρέπει να ανέβουν στην τράπεζα των συζητήσεων δύο στοιχεία. Η ιστορικότητα του δεσμού ελληνικού Κράτους και Χριστιανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Και υπάρχουν και άλλα ευρωπαϊκά κράτη με επίσημη κρατική θρησκεία και παράλληλα με παραδοσιακά ανόθευτο θρησκευτικό φιλελευθερισμό. Σχεδόν όλα τα σκανδιναβικά κράτη.

Έκτον: Ο ελληνικός λαός, στη συντριπτική του πλειοψηφία, από το 1974 μέχρι σήμερα, δεν έχει αλλάξει. Η θρησκευτική του συμπεριφορά και ποσοτικά και ποιοτικά παραμένει αμετάβλητη. Κανένας μας δεν πρέπει να έχει αντίρρηση στη διαμόρφωση των ξεχωριστών ρόλων για την Πολιτεία και την Εκκλησία. Όχι με την προοπτική ενθάρρυνσης ρήξης μεταξύ αυτών των δύο σωμάτων. Η Εκκλησία δεν μπορεί να θεωρείται εμπόδιο στην καθαρή θεσμικά λειτουργία της Πολιτείας. Και η Πολιτεία δεν μπορεί να επιχειρεί τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της Εκκλησίας. Ούτε να την εντάσσει στο δικό της πολιτικό σχεδιασμό. Η Εκκλησία έχει ιδεολογικό λόγο. Στα θέματα της ηθικής μπορεί να απευθύνεται άμεσα στους πιστούς της. Χωρίς φανερή ή κρυφή λογοκρισία. Δεν μπορεί να αξιώσει να περιβάλει τους δικούς της κανόνες με το περιτύλιγμα του κρατικού κανόνα.

Έβδομον: Το μάθημα των θρησκευτικών δεν περιορίζεται στα όρια της λαογραφίας. Ή της επιφανειακής κοινωνιολογίας. Είναι θρησκειολογικό. Με αρχηγό της χριστιανικής πίστης τον Χριστό. Όχι κάποιον σαλεμένο νεαρό επαναστάτη, που απλώς πλήρωσε με τη ζωή του και το αίμα του ένα κώδικα αξιών, που είχε προσπαθήσει να εμπνεύσει. Ένα μάθημα με συμπλήρωμα όλα τα αναγκαία και χρήσιμα στοιχεία της ιστορίας και κάποια κεφάλαια της κοινωνιολογίας. Απευθύνεται στους μαθητές, που οι γονείς τους ή οι κηδεμόνες τους δηλώνουν Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Και δεν επιχειρείται κατήχηση σε αυτό το μάθημα στα παιδιά, που οι γονείς ή οι κηδεμόνες τους δηλώνουν πεντακάθαρα ότι είναι άθεοι ή μέλη ή οπαδοί μιας άλλης θρησκείας. Και αυτή η δήλωσή τους δεν επιτρέπεται να ελεγχθεί ως προς την ειλικρίνεια ή εντιμότητά της από κανένα δάσκαλο, διευθυντή σχολείου ή το Υπουργείο Παιδείας.

Όγδοον: Φυσικά, δεν πρέπει να αποκλειστεί από η συζήτηση που έχει αναπτυχθεί και με αφορμή την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η τοποθέτηση και αξιολόγηση της συμπεριφοράς και του λόγου ορισμένων ιεραρχών και εκκλησιαστικών παραγόντων. Η μισαλλοδοξία και ο ρατσισμός δεν είναι ανεκτός από τη σημερινή δημοκρατική έννομη τάξη. Προκαλούν φρίκη και αποτροπιασμό ο ρατσιστικός και διχαστικός λόγος του Μητροπολίτη Καλαβρύτων Αμβροσίου. Η απαλλαγή του από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αιγίου δεν συνιστά την τελεσίδικη κρίση της ελληνικής Δικαιοσύνης.  Όπως και η αντίστοιχη απαλλαγή του Πάνου Καμμένου από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης για τη χυδαία ενθάρρυνση συμπολιτών μας να «λιντσάρουν» πολιτικό αντίπαλό του. Η ελληνική δημοκρατική Πολιτεία έχει θεσμούς για να διαχειριστούν τέτοια φαινόμενα και τέτοιες άστοχες και αστόχαστες κρίσεις.

Δήμοσιεύτηκε στο Πρώτο Θέμα Blogs, 22.03.18

Ακολουθήστε το flashnews.gr στο Google News και την σελίδα μας στο Facebook