Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο σφράγισαν τη φετινή, 47η Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια. Πυρετώδεις είναι οι διαβουλεύσεις στο παρασκήνιο της διάσκεψης για τη στάση απέναντι στους επαναστατημένους Αιγύπτιους και το διαγραφόμενο τέλος της εποχής Μουμπάρακ. Η είδηση για την απόπειρα κατά του αντιπροέδρου της Αιγύπτου Σουλεϊμάν προκάλεσε αίσθηση, αλλά αργά το απόγευμα του Σαββάτου ο πρόεδρος της Διάσκεψης Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ ενημέρωσε ότι η είδηση «βασίζονταν σε φήμες και όχι σε πραγματικά γεγονότα».
Σε αντίθεση με τις δραματικές εξελίξεις στην Αίγυπτο, συγκρατημένες ήταν οι τοποθετήσεις των πολιτικών παραγόντων στη Διάσκεψη του Μονάχου. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον, η υπουργός Εξωτερικών ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον και ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ απέφυγαν οποιαδήποτε εμπλοκή σε συζήτηση για τη διαδοχή του Μουμπάρακ.
Τον τόνο αυτοσυγκράτησης έδωσε η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ επικαλούμενη και την προσωπική βιογραφία της και την εμπειρία της ειρηνικής επανάστασης στην πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας που οδήγησε στην πτώση του Τείχους.
Βεβαίως, οι σημερινές εξελίξεις στην Αίγυπτο δεν μπορούν να παραλληλιστούν με την κατάρρευση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, είπε η κ. Μέρκελ, αλλά το δίδαγμα από την προσωπική της εμπειρία είναι όχι βιασύνη, όχι υποδείξεις στους Αιγύπτιους για το τί πρέπει να κάνουν. Η Μέρκελ θύμισε ότι και στο τέλος της εποχής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας «δεν θέλαμε να χάσουμε ούτε μία μέρα. Θέλαμε το δυτικογερμανικό μάρκο αμέσως». Αλλά η βιασύνη δεν επιβραβεύει τις δυνάμεις εκδημοκρατισμού. «Οι άμεσες εκλογές, ως αρχή της διαδικασίας εκδημοκρατισμού, είναι λάθος», είπε η κ. Μέρκελ. «Η αλλαγή ενός καθεστώτος πρέπει να οικοδομηθεί». Αυτό σημαίνει ότι τα νεοπαγή κομματικά σχήματα και οι νέες πολιτικές δυνάμεις που θα καθορίσουν την επόμενη ημέρα της «αλλαγής» πρέπει να έχουν το χρόνο που χρειάζονται για να καθιερωθούν. Ειδάλλως, η δυνατότητα παρέμβασής τους είναι άκρως περιορισμένη.
Παράδειγμα, το μικρό κόμμα της αντιπολίτευσης στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας που συμμετείχε η ίδια και το οποίο «είχε καλές ιδέες για την κοινωνία, αλλά στις πρώτες εκλογές πήρε μόλις 0,9%». Ζητούμενο λοιπόν για τη Μέρκελ είναι να διασφαλιστεί μία «διαδικασία μεταβίβασης της εξουσίας, χωρίς να δημιουργηθεί κενό εξουσίας». Και στο πλαίσιο αυτό, η εξαγγελία του Μουμπάρακ ότι δεν θα διεκδικήσει άλλη θητεία είναι ένα πρώτο, καλό βήμα.
Σχολιαστές έγκυρων εφημερίδων όπως η Sueddeutsche Zeitung διαπιστώνουν «παραλυσία» της Δύσης μπροστά στα τεκταινόμενα στην Αίγυπτο. Η καγκελάριος Μέρκελ, ωστόσο, έμεινε σταθερή στη γραμμή της, όχι στην άμεση ανάμειξη και τις αφ’ υψηλού υποδείξεις προς τους Αιγύπτιους. Και εδώ η προσωπική της εμπειρία ήταν διδακτική. Όπως είπε, «το 1989/90, όταν οι πολιτικοί συμβουλάτορες από τη δυτική Γερμανία άρχιζαν να μας λένε τί πρέπει να κάνουμε τους γυρνούσαμε την πλάτη».
Ουδείς έθεσε ανοιχτά ζήτημα άμεσης απομάκρυνσης του Μουμπάρακ. Ούτε η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών μολονότι ήταν πιο σκληρή απ’ ότι η Γερμανίδα καγκελάριος. Ελλοχεύει ο κίνδυνος να προκύψουν «χαοτικές συνθήκες, εάν δεν σταθεί δυνατή η μετάβαση σε καθεστώς περισσότερης δημοκρατίας και δικαιοσύνης», προειδοποίησε η κ. Κλίντον. Δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ακόμη μεγαλύτερης αστάθειας, πρόσκαιρα, από αυτή που ζήσαμε μέχρι τώρα. «Η αλλαγή μπορεί να οδηγήσει και σε πισωγύρισμα σε ένα νέο αυταρχικό καθεστώς», λέει η κ. Κλίντον.
Πάντως, στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας για την Αίγυπτο, όσοι δεν δίνουν τη διαβεβαίωση για προσήλωση στη διαδικασία εκδημοκρατισμού, «δεν έχουν θέση στο τραπέζι», αποσαφήνισε η κ. Κλίντον. Παραδέχτηκε ότι το στάτους κβο στην περιοχή δεν μπορεί πλέον να διατηρηθεί.
Ο Αμερικανός γερουσιαστής, Τζον Μακ Κέιν, επί χρόνια πιστός επισκέπτης της Διάσκεψης του Μονάχου, έκανε ένα βήμα παραπέρα. Άσκησε κριτική στη τακτική που ακολουθήθηκε τα προηγούμενα χρόνια έναντι του Μουμπάρακ, αλλά και άλλων αυταρχικών καθεστώτων στην περιοχή. Μπορεί να εγγυήθηκαν τη σταθερότητα, αλλά ήταν η «λάθος σταθερότητα», Εγγύηση της σταθερότητας σε βάθος χρόνου είναι η θεμελίωσή της «στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι αρχές δικαίου». Απαραίτητο λοιπόν είναι ένα «νέο δόγμα» για τις χώρες της περιοχής. Το δόγμα ότι «παραμένουμε εταίροι, αλλά υπό άλλες συνθήκες», αφού αποδείχτηκε ότι «δημοκρατία με μη δημοκρατικούς εταίρους είναι ανέφικτη».
(ΑΠΕ)