Ο βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε την περασμένη Κυριακή ότι από το 2015 οι γυναίκες θα μπορούν να ψηφίζουν και να θέτουν υποψηφιότητα για τις δημοτικές εκλογές. Από την άλλη πλευρά, η απαγόρευση της οδήγησης για τις γυναίκες εξακολουθεί να ισχύει, παρόλο που το σχετικό δικαίωμα διεκδικείται εδώ και δύο δεκαετίες. Γιατί λοιπόν οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία μπορούν να ψηφίζουν, αλλά δεν μπορούν να οδηγούν;
Επειδή το δικαίωμα της ψήφου στη χώρα αυτή δεν έχει κανένα νόημα, απαντά ο Μπράιαν Πάλμερ στο ηλεκτρονικό περιοδικό Slate.
Οι εκλογές στη Σαουδική Αραβία έχουν συμβολικό χαρακτήρα. Μόνο οι μισές έδρες των δημοτικών συμβουλίων καλύπτονται με εκλογές, ενώ τα άλλα μισά μέλη τους και οι δήμαρχοι διορίζονται από την οικογένεια αλ-Σαούντ.
Τα ίδια τα δημοτικά συμβούλια έχουν περιορισμένες εξουσίες. Η κυβέρνηση έχει το δικαίωμα να αναβάλλει τις εκλογές, όπως έγινε το 2009. Δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι οι εκλογές του 2015, στις οποίες υποτίθεται ότι θα λάβουν μέρος και οι γυναίκες, θα διεξαχθούν στην ώρα τους ή δεν θα αναβληθούν επ’αόριστον.
Επιπλέον, η ανακοίνωση του βασιλιά Αμπντάλα δεν έχει την ισχύ νόμου. Μπορεί να αλλάξει γνώμη ανά πάσα στιγμή. Κι αν ο 87χρονος βασιλιάς δεν είναι στη θέση του το 2015, ο διάδοχός του μπορεί να ανακαλέσει το δικαίωμα ψήφου των γυναικών.
Ενώ η ψήφος στις δημοτικές εκλογές μετά δυσκολίας μπορεί να θεωρηθεί ένα βήμα προς τα πραγματικά πολιτικά δικαιώματα, οι Σαουδάραβες συντηρητικοί θεωρούν ότι η γυναικεία οδήγηση θα αποτελούσε ένα τεράστιο βήμα προς την απελευθέρωση των γυναικών από την ανδρική εξουσία.
Οι γυναίκες στις σαουδαραβικές πόλεις δεν μπορούν σήμερα να μετακινηθούν αν δεν έχουν οδηγό ή κάποιο άρρεν μέλος της οικογενείας τους που μπορεί να τις μεταφέρει εκεί που θέλουν (οι νέοι με πολλές αδελφές τα βγάζουν δύσκολα πέρα στο βασίλειο).
Τα δημόσια λεωφορεία έχουν χωριστές πόρτες και καθίσματα για τις γυναίκες, αλλά είναι αργά και αναξιόπιστα. Πολλές γυναίκες φοβούνται να μετακινηθούν με ταξί, γιατί έχουν υπάρξει καταγγελίες για ανάρμοστα σχόλια από τους Σαουδάραβες οδηγούς (οι ξένοι έχουν καλύτερη φήμη, καθώς τα σαουδαραβικά δικαστήρια έχουν επιβάλει στο παρελθόν πολύ βαριές ποινές σε μετανάστες).
Η χορήγηση άδειας οδήγησης στις γυναίκες θα ανέτρεπε και τα οικογενειακά ήθη.
Οι νέοι Σαουδάραβες δυσκολεύονται σήμερα να βρουν συζύγους χωρίς τη βοήθεια των οικογενειών τους. Είναι γνωστή η τακτική πολλών νέων που πετούν τον αριθμό του τηλεφώνου τους, ή ακόμη και ολόκληρο το κινητό τους, από τα ανοιχτά παράθυρα των διπλανών αυτοκινήτων, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να επικοινωνήσουν με τις γυναίκες που επιβαίνουν σ\’ αυτά.
Οι συντηρητικοί φοβούνται ότι αν επιτραπεί στις γυναίκες να οδηγούν μόνες, τα ραντεβού θα είναι πιο εύκολα. Χώρια που θα καταστεί ευκολότερη και η πολιτική τους οργάνωση.
Το δικαίωμα να οδηγούν θα ενθαρρύνει επίσης εκατομμύρια γυναίκες που δεν δουλεύουν να αρχίσουν να ψάχνουν για δουλειά. Μακροπρόθεσμα, αυτό θα ήταν καλό για την οικονομία της χώρας. Αυτή τη στιγμή, όμως, δεν υπάρχουν αρκετές δουλειές για τους άνδρες.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η ανακοίνωση του βασιλιά Αμπντάλα είναι άχρηστη. Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι ο βασιλιάς βρίσκεται στο πλευρό τους. Όμως, τα όποια μεταρρυθμιστικά του ένστικτα ακυρώνονται από τους συντηρητικούς που τον περιβάλλουν.
Εκτός από το δικαίωμα ψήφου, ο βασιλιάς ανακοίνωσε επίσης την Κυριακή ότι θα διορίσει σύντομα γυναίκες στο συμβούλιο Σούρα, το οποίο εξέτασε το 2005 το ζήτημα της γυναικείας οδήγησης. Το συμβούλιο συζήτησε τότε κατά πόσον η γυναικεία οδήγηση συμβιβάζεται με τον ισλαμικό νόμο.
Κάποιοι όπως αναφέρει το In.gr, είπαν ότι θα μπορούσε να επιτραπεί μόνο στις γυναίκες άνω των 35 ετών να οδηγούν, κάποιοι άλλοι ότι το δικαίωμα αυτό πρέπει να περιοριστεί στις ώρες της ημέρας ή στα όρια των πόλεων (στην πραγματικότητα, πολλές γυναίκες οδηγούν ήδη στην επαρχία, όπου η επέμβαση της αστυνομίας είναι σπάνια). Έπεσε στο τραπέζι ακόμη και η πρόταση να συγκροτηθεί σώμα γυναικών τροχονόμων, ώστε να μην υπάρχει επικοινωνία των γυναικών οδηγών με άνδρες τροχονόμους.
Όλη αυτή η συζήτηση ενόχλησε τους συντηρητικούς, παρόλο που ο ρόλος του συμβουλίου είναι καθαρά συμβουλευτικός. Όταν λοιπόν το Σούρα συζήτησε φέτος το θέμα της μεταφοράς των γυναικών, κανείς δεν έθεσε το ζήτημα της γυναικείας οδήγησης. Ίσως η παρέμβαση του βασιλιά να ενθαρρύνει κάποιους να το επαναφέρουν στο προσκήνιο.