Από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης ανακοινώνονται τα ακόλουθα:
Η πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου (1-7) έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού σε μία προσπάθεια ενθάρρυνσης της πρακτικής του θηλασμού και αποφυγής χρήσης από τις μητέρες υποκατάστατα γαλάτων, καθώς ο θηλασμός έχει διαχρονικά αμετάβλητη αξία .
To «ξένο» γάλα που δίνεται στα βρέφη αντί για το μητρικό είναι τροποποιημένο γάλα αγελάδας. Το μητρικό γάλα περιέχει πάρα πολλές ουσίες που δεν περιέχονται στο γάλα της αγελάδας. Καμία προσθήκη και τροποποίηση του «ξένου» γάλακτος δεν μπορεί να το κάνει ισάξιο του μητρικού. Το βέβαιο μάλιστα είναι ότι εκατοντάδες βρέφη και παιδιά ταλαιπωρούνται με προβλήματα υγείας που απορρέουν από το γεγονός ότι δεν θήλασαν τη μητέρα τους.
Τα πλεονεκτήματα του θηλασμού για το παιδί και τη μητέρα είναι ευρέως γνωστά.:
Πλεονεκτήματα για το παιδί
– Τα θηλάζοντα έχουν υψηλότερο Δείκτη Νοημοσύνης (IQ).
Ο μητρικός θηλασμός δρα ανασταλτικά σε:
– οξεία και χρόνια μέση ωτίτιδα
– διάρροια
– μηνιγγίτιδα
– νεκρωτική εντεροκολίτιδα
– ασθματική βρογχίτιδα
– βρογχιολίτιδα
– ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη
– παχυσαρκία
– κοιλιοκάκη
– φλεγμονώδη νόσο του εντέρου
– παιδικό καρκίνο
Πλεονεκτήματα για τη μητέρα
Οι μητέρες που θηλάζουν έχουν λιγότερο συχνά:
– Καρκίνο μαστού
– Καρκίνο ωοθηκών
– Οστεοπόρωση
Οι μητέρες που θηλάζουν:
– Έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση
– Αναπτύσσουν γρηγορότερα δεσμό με το μωρό τους
– υπάρχει ευκολία στη σίτιση καθώς και οικονομία και τέλος
– λόγω της αντισυλληπτικής δράσης του θηλασμού, οι γυναίκες που θηλάζουν προγραμματίζουν σωστότερα τις γεννήσεις των παιδιών τους
Τα χαμηλά ποσοστά μητρικού θηλασμού στη χώρα μας δεν οφείλονται στην άγνοια των πλεονεκτημάτων αυτών. H πρόθεση θηλασμού των ελληνίδων υποψήφιων μητέρων, σύμφωνα με τις ιατρικές εργασίες, είναι 90%. Μετά τον τοκετό, το 80% των μητέρων ξεκινάει να θηλάζει, όμως το ποσοστό αυτό πέφτει ραγδαία τον δεύτερο μήνα, για να φτάσει στο απαράδεκτο ποσοστό του 4% αποκλειστικού θηλασμού στο πρώτο εξάμηνο της ζωής. Το ποσοστό αυτό είναι σύμπτωμα που πρέπει να μας προβληματίσει όλους και να βάλει σε αυξημένη εγρήγορση κάθε νέο γονιό.
Κάποιοι λοιπόν χειρισμοί οδηγούν τις γυναίκες σε υπογαλακτία ή και, το συχνότερο, σε φαρμακευτική διακοπή του θηλασμού.
Ο μεγάλος ένοχος είναι το γεγονός ότι εισάγεται στη διατροφή του νεογέννητου από το Μαιευτήριο γάλα σε σκόνη («ξένο» γάλα) αμέσως μετά τη γέννηση, και συχνά χωρίς καν να ερωτηθούν οι γονείς. H τόσο νωρίς εισαγωγή του μπιμπερό φαίνεται ότι είναι καθοριστική για το αν και πόσο διάστημα το μωρό θα θηλάσει. Και βέβαια το γεγονός ότι, κατά την έξοδο από το μαιευτήριο, πολλές φορές δίνεται συνταγή γάλακτος σε σκόνη, ακόμη και αν έχει καταφέρει το νεογέννητο να θηλάσει αποκλειστικά, τις τέσσερις ημέρες που παρέμεινε στο μαιευτήριο. Αυτός είναι ένας ακόμη σημαντικός παράγων που κλονίζει την πεποίθηση της μητέρας ότι θα καταφέρει να θηλάσει το μωρό της.
Οδηγίες για επιτυχή θηλασμό
Οι πιο κάτω οδηγίες θα βοηθήσουν στην αποφυγή συνηθισμένων λανθασμένων χειρισμών που οδηγούν σε διακοπή του μητρικού θηλασμού :
• Οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει πρέπει να επιλύεται με γνώμονα τη διατήρηση της γαλουχίας. Η διακοπή του θηλασμού και η συνταγογράφηση φαρμάκων για αναστολή της γαλακτοφορίας πρέπει να θεωρείται σημαντική ιατρική πράξη.
• Το πρωτόγαλα (πύαρ) είναι επαρκές για τις πρώτες μέρες της ζωής, δεν χρειάζεται συμπλήρωμα με άλλο γάλα ή αφεψήματα ,αυτή η μικρή ποσότητα η πλούσια σε πολύτιμα συστατικά, είναι το μόνο που χρειάζεται το νεογέννητο τις πρώτες μέρες της ζωής του.
• Ο θηλασμός πρέπει να είναι απεριόριστος και χωρίς ωράριο, λόγω της σύστασης του το μητρικό γάλα πέπτεται εύκολα . Δεν εφαρμόζουμε ωράριο ούτε στη διάρκεια του θηλασμού ούτε στη συχνότητα..
• Σε κάθε θηλασμό, καλό είναι, το μωρό να θηλάζει μόνον από τον ένα μαστό και στον επόμενο από τον άλλο. Το γάλα που παράγεται από το μαστό στον ίδιο θηλασμό, στην αρχή είναι πιο λεπτόρρευστο και υδαρές ενώ προς το τέλος του θηλασμού είναι περισσότερο παχύρρευστο διότι περιέχει περισσότερα λίπος, άρα περισσότερες θερμίδες. Αν στον ίδιο θηλασμό το μωρό θηλάσει και από τους δύο μαστούς πιθανόν να πάρει μόνο το αρχικό λεπτόρρευστο γάλα .
Αν η μητέρα έχει πολύ γάλα, τοποθετούμε το μωρό και στους δύο μαστούς, στον ίδιο θηλασμό, για να αποσυμφορήσουμε τους μαστούς και να αποτρέψουμε τη μαστίτιδα.
• Δεν ζυγίζουμε το βρέφος πριν και μετά το θηλασμό, για να διαπιστώσουμε ότι το μωρό έφαγε επαρκώς
• Το γάλα παράγεται τη ώρα που θηλάζει το μωρό. Ο μαστός δεν είναι ρεζερβουάρ που γεμίζει από το ένα γεύμα στο άλλο.
• Αποθαρρύνουμε το να δίνεται, μέσω μπιμπερό, το γάλα της μητέρας στο υγιές μωρό. Πολλές μητέρες προτείνουν αυτόν τον τρόπο για να ελέγχουν πόσο τρώει το μωρό. Ο τρόπος αυτός είναι μηχανιστικός, έξω από την ανθρώπινη φυσιολογία και θα οδηγήσει τη μητέρα σε κόπωση και υπογαλακτία.
• Προσοχή τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό. Ο θηλασμός εδραιώνεται τις πρώτες 40 ημέρες. Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι όσο το μωρό θηλάζει, τόσο γάλα παράγεται από το μαστό.
• Απαγορεύεται η χρήση του μπιμπερό τις πρώτες 40 μέρες, κατά τις οποίες εδραιώνεται ο μητρικός θηλασμός. Το βρέφος θηλάζει τη θηλή του μαστού, με διαφορετικό τρόπο από τον τρόπο, που θηλάζει τη θηλή του μπιμπερό. Η εισαγωγή μπιμπερό προκαλεί σύγχυση στο βρέφος , η οποία πιθανόν να έχει ως αποτέλεσμα την διακοπή του θηλασμού. Στις περιπτώσεις που θα χρειασθεί συμπλήρωμα, πρέπει να χρησιμοποιείται ειδική σύριγγα ή κύπελλο για τη χορήγηση του γάλακτος και όχι μπιμπερό.
• Τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό, στην περίπτωση που η μητέρα έχει μικρή παραγωγή γάλακτος και το μωρό είναι ζωηρό και δεν χορταίνει, πρέπει να θηλάζει συχνότερα, ώστε να αυξηθεί η παραγωγή του γάλακτος.
• Επί μαστίτιδας πρέπει να συνεχίζεται ο θηλασμός, ακόμα και αν η μητέρα παίρνει αντιβίωση (πρέπει να επιλέγεται κατάλληλο αντιβιοτικό). Προσωρινή διακοπή του θηλασμού, και μόνον από τον πάσχοντα μαστό, δικαιολογείται ΜΟΝΟ επί αποστήματος του μαστού.
• Οι ραγάδες των θηλών είναι τόσο συχνές στην αρχή του θηλασμού, που πρέπει να αναμένονται και όχι να αποτελούν αιτιολογία διακοπής του. Για να αποφευχθούν ή να περιορισθούν, πρέπει το μωρό να θηλάζει σωστά (τη θηλαία άλω και όχι τη θηλή). Η σωστή θεραπεία των ραγάδων είναι:
α) Σωστή θέση θηλασμού. Στεγνές και καλά αεριζόμενες θηλές.
β) Αποφυγή άσκοπου πλυσίματος της θηλής. Η θηλή αυτοκαθαρίζεται.
γ) Εφαρμογή ξηρής θερμότητας (με τη βοήθεια, για παράδειγμα, του στεγνωτήρα μαλλιών στη χαμηλή θερμοκρασία), η οποία επουλώνει γρήγορα τις ραγάδες
δ) Δεν χρησιμοποιούμε αλοιφές, οινόπνευμα ή άλλα επιθέματα.
• Ο μαστός δεν χαλάει από το μητρικό θηλασμό. Η εγκυμοσύνη είναι αυτή που επιφέρει αλλαγές στο μαστό. Αντίθετα ο θηλασμός βοηθά στην σταδιακή προσαρμογή του μαστού στην προηγούμενη κατάστασή του. Η απότομη διακοπή της γαλακτοφορίας είναι επιζήμια για την αρχιτεκτονική του μαστού.