Τα κοινωνικά δίκτυα μείωσαν σε 4,74 από 6 τα συνδετικά βήματα μεταξύ αγνώστων. Σύμφωνα με τη θεωρία που πρωτοδιατύπωσε τη δεκαετία του 1960 ο κοινωνικός ψυχολόγος Στάνλεϊ Μίλγκραμ, ανάμεσα σε οποιουσδήποτε δύο κατοίκους του πλανήτη που ουδέποτε έχουν γνωριστεί και ενδεχομένως να αγνοούν ο ένας την ύπαρξη του άλλου, δεν μεσολαβούν παρά μόνον έξι άλλοι άνθρωποι.

Είναι οι επονομαζόμενοι «έξι βαθμοί διαχωρισμού» – με τον πρώτο «βαθμό» να είναι οι φίλοι μας, τον δεύτερο οι φίλοι των φίλων μας και ούτω καθεξής. Αλλά η απόσταση που μας χωρίζει όλους μοιάζει να μίκρυνε, και σε αυτό, καθοριστικό ρόλο έπαιξε η διάδοση των κοινωνικών δικτύων, όπως το facebook.

Ερευνα έδειξε πως ο μέσος άνθρωπος χρειάζεται πλέον μόλις 4,74 συνδετικά βήματα προκειμένου να φτάσει σε οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο στον κόσμο, είτε είναι, όπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα «Daily Mail», ένας σταρ του Χόλιγουντ είτε κάποιος χωρικός σε απομακρυσμένη επαρχία της Κίνας. Που σημαίνει ότι ανάμεσα – για να δώσουμε ένα παράδειγμα – σε μια κάτοικο της Αθήνας που λατρεύει τον Χαβιέ Μπαρδέμ και τον ίδιο τον Χαβιέ Μπαρδέμ, μεσολαβούν μόνο τέσσερις άλλοι άνθρωποι… Διότι τα «βήματα» είναι ο αριθμός των βημάτων από άτομο σε άτομο που απαιτούνται ώστε να φτάσουμε στον φίλο – στόχο• ενώ οι «βαθμοί» είναι ο αριθμός των ανθρώπων που χωρίζουν τα δύο μέρη. Τέσσερις βαθμοί = πέντε βήματα και τούμπαλιν.

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Universita degli Studi του Μιλάνου χρησιμοποίησαν ως βάση δεδομένων τους 721 εκατομμύρια σημερινούς χρήστες του facebook, που ισοδυναμούν με το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, και έχουν συνολικά 69 δισ. κοινές φιλίες. Διαπίστωσαν λοιπόν ότι με την ανάπτυξη του facebook, η μέση απόσταση ανάμεσα στους χρήστες έχει συρρικνωθεί στα 4,74 βήματα – και σε κάποιες χώρες είναι ακόμα μικρότερη. Το 2008, ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 5,28• έκτοτε όμως τα κοινωνικά δίκτυα και οι ιστοσελίδες διαμοιρασμού περιεχομένου έχουν παρουσιάσει μετεωρική άνοδο. «Ακόμα και αν πάρουμε τον πλέον απομακρυσμένο χρήστη του facebook στη σιβηρική τούντρα ή τα περουβιανά τροπικά δάση, κάποιος φίλος των φίλων σας γνωρίζει κατά πάσα πιθανότητα κάποιον φίλο των φίλων του», σημείωσαν οι ερευνητές.

Από τότε που είδε το φως, το 2004, το facebook αναπτύσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Το 2008 έφτασε τους 100 εκατ. χρήστες, πέρυσι έσπασε το φράγμα του μισού δισεκατομμυρίου και δεδηλωμένος στόχος είναι να ξεπεράσει τους ένα δισεκατομμύριο χρήστες. Παρόλη αυτήν τη «συνδεσιμότητα», όμως, και τους εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες «φίλους» που έχουν πολλοί άνθρωποι στο Διαδίκτυο, πρόσφατη έρευνα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Κορνέλ έδειξε πως στην πραγματικότητα ο καθένας μας έχει στη ζωή του μόνο δύο ανθρώπους τους οποίους μπορεί να θεωρεί αληθινούς φίλους.