Την εικόνα αυτή καταγράφει ο δείκτης Global Entrep- reneurship Monitor (GEM), που καλύπτει 54 χώρες με ένα δείγμα έρευνας 140.000 ατόμων.
Η τελευταία σχετική ετήσια έρευνα, η οποία συντάχθηκε για 13η χρονιά από το London Business School και το Κολλέγιο Babson των ΗΠΑ, το Πανεπιστήμιο del Desarrollo της Χιλής και το Μαλαισιανό Πανεπιστήμιο Tun Abdul Razak, κατατάσσει τη χώρα μας στο γκρουπ των αναπτυγμένων κρατών, οι οποίες έχουν οικονομίες, που «κινούνται» από την καινοτομία.
Στο σημείο αυτό σταματούν σε μεγάλο βαθμό οι ομοιότητες της Ελλάδας με τα άλλα παρόμοια κράτη, που αξιοποιούν την καινοτομία, όπως οι Ισπανία, Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία, Ιαπωνία, Μ. Βρετανία, Φιλανδία, Τσεχία, Πορτογαλία κ.ά.. Ένα από τα πρώτα ευρήματα, που ξεχωρίζει αρνητικά τη χώρα μας, είναι το γεγονός πως έχει ένα πολύ χαμηλό ποσοστό στον υποδείκτη των ευκαιριών, που υφίστανται, για ανάπτυξη επιχειρηματικότητας.
Η σχετική βαθμολογία της Ελλάδας με 10,9 μονάδες είναι η χαμηλότερη απ\’ όλα τα εξεταζόμενα κράτη της Ευρώπης με καινοτομικές οικονομίες και υπολείπεται της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας. Η μελέτη αποδίδει το φαινόμενο αυτό στις συνέπειες της κρίσης, οι οποίες μειώνουν κατακόρυφα τις διαθέσιμες ευκαιρίες σε μία οικονομία, προκειμένου να προκύψει επιχειρηματικότητα. Εύλογο είναι πως άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης, όπως η Φινλανδία (60,8 μονάδες), Γαλλία (34,9), Γερμανία (35,2) ακόμη και η Σλοβενία με 18,4 έχουν πολύ διαφορετικό περιβάλλον, το οποίο ευνοεί την ίδρυση νέων επιχειρήσεων. Παρ\’ όλο που οι ευκαιρίες είναι λιγοστές, οι Έλληνες ερωτώμενοι του δείκτη GEM εκτιμούν με 49,7 μονάδες πως έχουν τις προσωπικές ικανότητες να ξεκινήσουν μία επιχείρηση και μάλιστα η αυτοπεποίθησή τους σ\’ αυτό τον τομέα είναι υψηλότερη από των Γάλλων (38,4), των Γερμανών (37,1), των Ολλανδών (41,9), των Πορτογάλων (46,7), ακόμη και σε σχέση με τους εξαιρετικά μετριόφρονες Ιάπωνες (13,7).
Ο φόβος της αποτυχίας
Ο φόβος της επιχειρηματικής αποτυχίας για τον Έλληνα δεν τον πτοεί ιδιαίτερα και βρίσκεται κοντά στη σχετική επίδοση όλων των υπόλοιπων μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών, ενώ και η πρόθεσή του να ασκήσει το επιχειρείν, που μάλιστα το βλέπει ως καλή επιλογή καριέρας, είναι στο μέσο όρο της Γηραιάς Ηπείρου. Όμως τα προβλήματα εμφανίζονται όταν οι Έλληνες ερωτώνται για τη σημασία, που αποδίδουν τα ΜΜΕ στην επιχειρηματικότητα, καθώς η χώρα μας λαμβάνει εδώ τη χαμηλότερη βαθμολογία (32,5) απ\’ όλα τα κράτη με οικονομίες καινοτομίες. Σ\’ αυτό το σημείο ίσως αποκαλύπτεται η αντίληψη ενός μέρους της ελληνικής κοινωνίας, ότι δηλαδή η ανάπτυξη μίας επιχείρησης και ενδεχομένως η επιτυχία της, εμπεριέχει αδιαφανείς πρακτικές.
Επιχειρηματικότητα ανάγκης
Αναλύοντας περαιτέρω την έρευνα GEM, παρουσιάζεται πως το 2011 στην Ελλάδα καταγράφηκε υψηλότατο ποσοστό δημιουργίας επιχειρήσεων όχι από επιλογή, αλλά εξαιτίας ανάγκης για να μπορέσει να αποκομιστεί κάποιο εισόδημα. Αυτό το ποσοστό προσεγγίζει το 25,4% της συνολικής επιχειρηματικής δραστηριότητας στα πρώτα στάδια της, δηλαδή αφορά τουλάχιστον μία στις τέσσερις νέες περιπτώσεις ανάπτυξης επιχειρήσεων.
Υψηλότερο ανάλογο ποσοστό από τα κράτη της Ε.Ε., που συμμετέχουν στην έρευνα και βρίσκονται στις οικονομίες καινοτομίας, έχει μόνο η Τσεχία (27,3%), γιατί σ\’ όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες η επιχειρηματικότητα δεν κινητοποιείται τόσο πολύ από την ανάγκη, αλλά από τις ευκαιρίες.
Εύλογα η Ελλάδα παίρνει το χαμηλότερο ευρωπαϊκό ποσοστό, ήτοι 36,8% επί της συνολικής επιχειρηματικότητας στα αρχικά της βήματα, με κριτήριο τις ευκαιρίες.
Όλα τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης καταγράφουν εδώ ποσοστό άνω του 50% και κάποια, όπως το Βέλγιο και η Γαλλία, πάνω από 70%, ενώ μόνο η Ιρλανδία βρίσκεται πολύ κοντά με τη χώρα μας.
Οικογενειοκρατία και έλλειψη μάνατζμεντ
Στην πρώτη θέση παγκοσμίως
Ενα από τα πιο «τρανταχτά» ευρήματα της έρευνας για την Ελλάδα, που την τοποθετεί στην πρώτη θέση παγκοσμίως και εξηγεί ενδεχομένως πολλές πτυχές και της εγχώριας ανάπτυξης είναι πως με ποσοστό 15,8% έχει το υψηλότερο ποσοστό επιχειρήσεων, όπου οι ιδιοκτήτες-μέτοχοι ασκούν και το management.
Καμία άλλη ανεπτυγμένη οικονομία δεν έχει σε τέτοια έκταση αυτό το χαρακτηριστικό, που καταδεικνύει πως η οικογενειοκρατία ανθεί στην ελληνική επιχειρηματικότητα, ενώ αντίθετα είναι περιορισμένο το επαγγελματικό management, πάντα σε σχέση με όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Την ίδια στιγμή, η κρίση στην οικονομία έχει καταβαραθρώσει τις προοπτικές νέας επιχειρηματικότητας, ιδιαίτερα εάν αυτή προϋποθέτει αρκετές θέσεις εργασίας. Η χώρα μας έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως την τελευταία διετία στις προσδοκίες δημιουργίας καινούργιων επιχειρήσεων με πάνω από 20 θέσεις εργασίας. Ετσι, συγκρίσιμη σ\’ αυτό το δεδομένο είναι μόνο με τη Γουατεμάλα και τη Μαλαισία, ενώ πολύ κακή είναι η επίδοσή της και στις επιχειρήσεις με 5-19 θέσεις απασχολούμενων. Επομένως, η πλειοψηφία της επιχειρηματικότητας αφορά 0-4 θέσεις, δηλαδή, διάδοση των ατομικών επιχειρήσεων και των πολύ μικρών, οι οποίες προφανώς δημιουργούνται εκ των ενόντων για να καλύψουν προσωπικές βιοποριστικές ανάγκες.
imerisia.gr