Το σωτήριο «κλουβί»
Η συσκευή που ονομάζεται Solitaire Flow Restoration Device μοιάζει με κλουβί στο οποίο «φυλακίζονται» οι θρόμβοι. Αυτό επιτρέπει στους γιατρούς να τους αφαιρούν γρήγορα και να αποκαθιστούν την κυκλοφορία του αίματος.
Τα εγκεφαλικά αποτελούν μια από τις κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας παγκοσμίως. Ποσοστό της τάξεως του 85% των ασθενών υφίσταται ισχαιμικό επεισόδιο, κατά το οποίο ο θρόμβος «ταξιδεύει» ως τον εγκέφαλο και… εμποδίζει την κυκλοφορία του αίματος. Οι υπόλοιποι ασθενείς εμφανίζουν αιμορραγικό εγκεφαλικό. Σε αυτήν την περίπτωση προκαλείται ρήξη ενός αιμοφόρου αγγείου στον εγκέφαλο η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εν δυνάμει θανατηφόρα αιμορραγία.
Με βάση τις υπάρχουσες οδηγίες, τα θύματα ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου πρέπει να λαμβάνουν φάρμακα που διαλύουν τους θρόμβους και τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των ιστικών ενεργοποιητών πλασμινογόνου (Tpa). Ωστόσο τα φάρμακα αυτά είναι αποτελεσματικά μόνο όταν ληφθούν μέσα στο πρώτο τρίωρο από το επεισόδιο. Συνήθως μετά από αυτό το διάστημα ο θρόμβος γίνεται άκρως συμπαγής ώστε να διαλυθεί με φαρμακευτική θεραπεία.
Το πειραματικό gadget όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές ώρες μετά το επεισόδιο καθώς «γραπώνει» τον θρόμβο και τον απομακρύνει από το σημείο το οποίο έχει φράξει.
Αρχικώς οι ειδικοί εισάγουν έναν μικροσκοπικό σωλήνα στην κυκλοφορία του αίματος μέσω της αρτηρίας του ποδιού και χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ τον καθοδηγούν έως ότου φθάσει στο σημείο του θρόμβου. Ένας επεκτεινόμενος μεταλλικός κλωβός που είναι προσδεδεμένος στο άκρο του σωλήνα ωθείται στο κέντρο της απόφραξης και με το πάτημα ενός κουμπιού «μεγαλώνει». Με τον τρόπο αυτό ο θρόμβος «παγιδεύεται» στο μεταλλικό πλαίσιο του κλουβιού. Στη συνέχεια οι γιατροί ωθούν προς την έξοδο τον κλωβό με το «φορτίο» του έως ότου ο θρόμβος απομακρυνθεί από το σώμα.
Παρότι δεν είναι η πρώτη φορά που αναπτύσσεται τέτοιου είδους συσκευή – «εξολοθρευτής» θρόμβων, οι περισσότερες συσκευές του είδους τείνουν να «διαλύουν» τον θρόμβο σε κομμάτια προτού τον απομακρύνουν από την κυκλοφορία του αίματος. Η συγκεκριμένη τακτική συνδέεται όμως με κινδύνους αφού κομμάτια του θρόμβου μπορούν να φθάσουν βαθύτερα στον εγκέφαλο και να προκαλέσουν ακόμη σοβαρότερη απόφραξη. Η συσκευή Solitaire υπερπηδά αυτόν τον σκόπελο αφού απομακρύνει ολόκληρο τον θρόμβο.
Κλινική δοκιμή με συγκριτική υπεροχή
Μάλιστα στο πλαίσιο νέας μελέτης που διεξήχθη από ειδικούς του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες συγκρίθηκε η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της νέας πειραματικής «παγίδας» με εκείνη μιας άλλης συσκευής η οποία έχει εγκριθεί για χρήση στις ΗΠΑ από την αρμόδια Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Η εγκεκριμένη συσκευή ονομάζεται Merci και η άκρη της μοιάζει με τιρμπουσόν το οποίο…τρυπά τον θρόμβο προτού τον αφαιρέσει.
Στη μελέτη συμμετείχαν 113 ασθενείς στους μισούς εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκε η συσκευή Solitaire ενώ στους υπόλοιπους η συσκευή Merci. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας για τα Εγκεφαλικά στη Νέα Ορλεάνη, η χρήση της «παγίδας» Solitaire οδήγησε σε αποκατάσταση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο του 61% των ασθενών. Η συσκευή – «τιρμπουσόν» χάρισε αποκατάσταση της κυκλοφορίας του αίματος μόνο στο 24% των ασθενών.
Μικρότερη θνησιμότητα
Τρεις μήνες μετά την υποβολή στη θεραπεία, τα ποσοστά θνησιμότητας στην ομάδα της συσκευής Solitaire ήταν 17,2% ενώ στην ομάδα της συσκευής Merci 38,2%. Σημειώνεται ότι η «παγίδα» των θρόμβων βρίσκεται ακόμη σε φάση κλινικών δοκιμών και εκτιμάται ότι δεν θα κυκλοφορήσει πριν την πάροδο δύο ως τριών ετών.
Πάντως, σχολιάζοντας τα νέα αποτελέσματα, ο καθηγητής Κένεντι Λιντς, ειδικός στην αντιμετώπιση των εγκεφαλικών επεισοδίων από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, τόνισε πως παρότι η συσκευή Solitaire φαίνεται ελπιδοφόρα, δεν υπάρχουν ακόμη αποδείξεις σχετικά με το ότι τόσο αυτή όσο και άλλες παρόμοιες συσκευές είναι αποτελεσματικές εάν χρησιμοποιηθούν αρκετές ώρες μετά το επεισόδιο. «Πιθανώς οι συσκευές του είδους να είναι χρήσιμες, ωστόσο πρέπει να δοκιμαστούν περαιτέρω καθώς είναι πιθανό η αποκατάσταση της ροής του αίματος ώρες μετά το επεισόδιο να μην έχει κάποιο κλινικό όφελος για τους ασθενείς» σημείωσε ο καθηγητής Λιντς και κατέληξε υπογραμμίζοντας ότι επιπλέον οι συσκευές όπως η Solitaire συνδέονται και με κινδύνους αιμορραγίας σε περίπτωση που προκαλέσουν κάποιον τραυματισμό στα αιμοφόρα αγγεία μέσα από τα οποία περνούν.