Ενα ταξίδι από τις Φέρες έως το Σουφλί. Στα «σύνορα» που βάζουν οι άνθρωποι στην ατίθαση φύση… Σ\’ έναν οριακό τόπο μέσα σε δάση μυθικά και πανέμορφα ακριτικά χωριά όπου το ανακάτεμα της Ιστορίας και των διαφορετικών πολιτισμών αποτελεί… φυσική επιλογή με απρόσμενες διαστάσεις!

Οι περιπλανήσεις στον Νομό Εβρου έχουν αναμφίβολα μια ιδιαίτερη γοητεία. Δεν είναι μόνο η αίσθηση ότι βρίσκεσαι στο βορειοανατολικότερο άκρο της Ελλάδας, αλλά κι αυτό καθεαυτό το τοπίο, που όμοιό του δεν υπάρχει σε κανένα άλλο σημείο της χώρας.

Χαρακτηριστικές ψαρόβαρκες στις εκβολές του Εβρου

Εχοντας αφετηρία τη Νότια Ελλάδα, το ταξίδι είναι σίγουρα μακρύ, αφού, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο κάτοικος των Αθηνών θα χρειαστεί να καλύψει περίπου 1.000 χιλιόμετρα! Βέβαια, εξορμώντας από τη Θεσσαλονίκη, ή κάποια άλλη γωνιά της Μακεδονίας, τα πράγματα είναι σαφώς ευκολότερα. Μετά μάλιστα την παράδοση των νέων τμημάτων της Εγνατίας Οδού, η απόσταση ανάμεσα σε Μακεδονία και Θράκη όλο και μικραίνει.

Αφήνοντας πίσω την Αλεξανδρούπολη, την ανατολικότερη πρωτεύουσα της Ελλάδας βρίσκεσαι να ταξιδεύεις σε έναν κλειστό ασφαλή και γρήγορο αυτοκινητόδρομο που διασχίζει καταπράσινα αγροτικά τοπία και δασωμένους γήλοφους. Η παρουσία του ποταμού Εβρου που κυλά στα ανατολικά μέσα σε μια φαρδιά και κατάφυτη κοίτη και οι χαμηλές λοφογραμμές που σβήνουν στον από δυσμάς ορίζοντα, δημιουργούν τις καλύτερες εντυπώσεις για το συναρπαστικό ταξίδι που μόλις αρχίζει, εδώ στην ανατολικότερη εσχατιά της Ελλάδας.

Πρώτη στάση θα είναι η κωμόπολη των Φερών που απέχει από την Αλεξανδρούπολη 30 χιλιόμετρα. Με το που θ\’ αφήσεις τον οδικό άξονα Αλεξανδρούπολης – Ορεστιάδας, στην είσοδο της πολίχνης σε υποδέχεται ένα από τα πιο όμορφα βυζαντινά κτίσματα τα οποία, σε πείσμα του χρόνου, ορθώνουν ακόμα το ανάστημά τους στην ακριτική γη.

Το υδραγωγείο των Φερών κτίσθηκε το 1150 από τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Κομνηνό

Πρόκειται για το υδραγωγείο, ένα καλοδιατηρημένο οικοδόμημα που έφερνε από τις πηγές του βουνού τρεχούμενο νερό στη μικρή πολιτεία. Οι δύο πέτρινες καμάρες που δρασκελίζουν τον ποταμό Σαμία έχουν ύψος 5 και πλάτος σχεδόν 7 μέτρων. Το μεγαλόπνοο για την εποχή του έργο, έγινε το 1150 από τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Κομνηνό. Ο χώρος ολόγυρα από το υδραγωγείο έχει σήμερα διαμορφωθεί για τους επισκέπτες και περιλαμβάνει υπαίθριο θέατρο που το καλοκαίρι φιλοξενεί τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του δήμου.

Ομως οι Φέρες έγιναν γνωστές στον ορθόδοξο κόσμο από το λαμπρό μοναστήρι που έκτισε εδώ ο αυτοκράτορας Ισαάκιος Κομνηνός όταν αποφάσισε να γίνει μοναχός. Σήμερα διασώζεται μόνο η περίφημη εκκλησία της Παναγιάς Κοσμοσώτειρας, κτίσμα του 1151. Ο ναός είναι πεντάτρουλος σταυροειδούς ρυθμού και εξωτερικά εντυπωσιάζει με τις αρμονικές του αναλογίες, μα και με την κοκκινόφαιη όψη του που οφείλεται στην πέτρα που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του. Εσωτερικά είναι διακοσμημένος με σπάνιες αγιογραφίες του 12ου αιώνα. Γι\’ αυτό το σπουδαίο θρησκευτικό μνημείο οι Φέρες ανακηρύχθηκαν το 1994 σε «θρησκευτικό κέντρο των απανταχού Θρακών».

Παναγιά Κοσμοσώτειρα, ο ναός είναι πεντάτρουλος σταυροειδούς ρυθμού και εξωτερικά εντυπωσιάζει με τις αρμονικές του αναλογίες

Η μεταξένια πολιτεία και το δάσος της Δαδιάς

Επόμενη στάση η «μεταξένια» πολιτεία, το γραφικό Σουφλί που απέχει από την Αλεξανδρούπολη 68 χιλιόμετρα. Η αγροτική κωμόπολη ακουμπά στις όχθες του ποταμού Εβρου, δίπλα στα σύνορα και μας καλωσορίζει χωρίς φτιασιδώματα και ξενόγλωσσες πινακίδες. Παλιά ατημέλητα κτίρια, νέες κατασκευές, αναπαλαιωμένα αρχοντικά και εργοστάσια παραγωγής μετάξης (ξεχωρίζει αυτό των αδελφών Τζίβρε) συνυπάρχουν συνθέτοντας ένα υπέροχο σκηνικό που σε δελεάζει για περιπλανήσεις.

Το αρχοντικό Μπρίκα στο Σουφλί (19ος αιώνας) πρόσφατα αναστηλωμένο, αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Σύντομα θα λειτουργήσει ξανά ως Μουσείο

Το 1ο Δημοτικό Σχολείο, κτίσμα του 1908, το παλιό Γυμνάσιο (1870) που παλιότερα ήταν Γαλλικό Τελωνείο και σήμερα στεγάζει το Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο και τη Βιβλιοθήκη, αλλά και η πλατεία με τη μικρή αγορά απ\’ όπου θα ψωνίσετε μεταξωτά αλλά και εξαιρετικά τοπικά προϊόντα όπως ο «καβουρμάς» (αλλαντικό κατασκευασμένο από μοσχαρίσιο κρέας) είναι μερικά από τα αξιοθέατα του Σουφλίου.

Μόλις 15 χιλιόμετρα δυτικά από το Σουφλί βρίσκεται η Δαδιά. Τα σπίτια του χωριού ακουμπούν στα όρια του πυκνού δάσους που αποτελεί και το σπουδαιότερο ενδιαίτημα για πολλά και απειλούμενα είδη αρπακτικών πουλιών. Η Δαδιά είναι ένα μικρό νοικοκυρεμένο χω-ριό που μετά την ανάδειξή του ως πόλο έλξης οικοτουριστών από όλα τα μήκη και πλάτη της Γηραιάς Ηπείρου, διατήρησε τη ζωντάνια του και γλύτωσε από τη μοίρα τόσων άλλων ακριτικών οικισμών της χώ- ρας που εγκαταλείπονται στην τύχη τους και μεταλλάσσονται σε χωριά-φαντάσματα.

Δαδιά, το όμορφο χωριό όπου τα τελευταία χρόνια σπεύδουν οικοπεριηγητές από όλη την Ευρώπη

Από το κέντρο ενημέρωσης θα πληροφορηθείτε πως υπάρχουν δύο τρόποι για να προσεγγίσετε το ειδικό στέγαστρο-παρατηρητήριο απ\’ όπου μπορείτε με τη βοήθεια ειδικού διοπτρικού υλικού (κιάλια – τηλεσκόπια) να παρακολουθήσετε τους μαυρόγυπες και τ\’ άλλα αρπακτικά. Ο πρώτος είναι με το μικρό πούλμαν που πραγματοποιεί -ανάλογα βέβαια την κίνηση των επισκεπτών- καθημερινές αναχωρήσεις. Ο δεύτερος είναι με τα πόδια, ακολουθώντας το ευδιάκριτο μονοπάτι (πορεία 35-40 λεπτών).

Και πάλι με αφετηρία το κέντρο ενημέρωσης που βρίσκεται στις παρυφές του πευκοδάσους λίγο έξω από το χωριό, μπορείτε να περιπλανηθείτε στα υπέροχα δάση της περιοχής, χρησιμοποιώντας ασφάλτινους δρόμους ή βατούς χωματόδρομους. Θα επισκεφθείτε τις εγκαταστάσεις αναψυχής στην τοποθεσία «Κατρατζίδες». Ακόμη θα πάτε στους εγκαταλειμμένους οικισμούς Κοτρωνιά, Γιαννούλη και στα κοντινά χωριά Λευκίμμη, Προβατώνας, τα οποία βρίσκονται κρυμμένα μέσα σε αρχέγονα δάση.

Το Δάσος Δαδιάς – Λευκίμμης είναι ο κυριότερος βιότοπος των αρπακτικών πουλιών στην Ευρώπη

Δάσος Δαδιάς – Λευκίμμης
Στη περιοχή της Δαδιάς (13 χλμ. από το Σουφλί) σε δασική έκταση 7.200 εκταρίων, βρίσκουν καταφύγιο και προστασία τα περισσότερα είδη αρπακτικών πουλιών που συναντώνται στην Ευρώπη, όπως ο Σφηκιάρης, ο Θαλασσαετός, ο Ασπροπάρης, το Ορνιο, ο Μαυρόγυπας, ο Φιδαετός. Συνολικά στην ευρύτερη περιοχή έχουν καταγραφεί 227 είδη πουλιών! Ταυτόχρονα υπάρχει πρόταση για δημιουργία Βιογεννητικού Πάρκου 118.000 εκταρίων, το οποίο θα περιλαμβάνει και το Δέλτα του Εβρου (πηγή Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία). Η Ευρύτερη περιοχή έχει υπαχθεί στο νεοσύστατο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς Λευκίμμης Σουφλίου. (Πληροφορίες στο Κέντρο Πληροφόρησης: τηλ. 25540 32209, www.dadia-np.gr)

Ο Μαυρόγυπας, ένα περήφανο και παρεξηγημένο αρπακτικό που ακόμη ζει σε ικανοποιητικούς πληθυσμούς, εδώ, στον Βορειοανατολικό Εβρο

Στο Δέλτα του Εβρου

Ανατολικά της Αλεξανδρούπολης κυλάει ο ποταμός Εβρος. Το μεγαλύτερο ποτάμι της Βαλκανικής πηγάζει από τα όρη της Ρίλας στη Βουλγαρία όπου και ονομάζεται Μαρίτσα και καταλήγει μετά 404 χιλιόμετρα πορείας (εκ των οποίων τα 204 σε ελληνικό έδαφος) στο Θρακικό Πέλαγος. Με τις προσχώσεις του σχηματίζει στις εκβολές ένα τεράστιο Δέλτα που καλύπτει μια έκταση περίπου 200 τ.χ. Για περίπου 180 χιλιόμετρα η κοίτη του ποταμού καθορίζει τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Στο βόρειο άκρο του νομού για περίπου 20 χλμ. ο Εβρος χωρίζει την Ελλάδα από τη Βουλγαρία. Η ευρύτερη περιοχή αποτελεί ένα πολυσύνθετο επίπεδο τοπίο, όπου συνυπάρχουν απέραντες ελώδεις εκτάσεις, βοσκοτόπια, καλλιέργειες, παρόχθια δάση, αβαθείς λίμνες και αμμονησίδες.

Στην ευρύτερη περιοχή του Δέλτα ζουν μόνιμα ή περιστασιακά περισσότερα από 300 είδη πουλιών

Το Δέλτα του Εβρου είναι ένα από τα σημαντικότερα υγροτοπικά συστήματα της Μεσογείου και παρά την έντονη υποβάθμιση των τελευταίων ετών αποτελεί καταφύγιο για πολλά και απειλούμενα είδη της φτερωτής πανίδας. Η περιοχή έχει υπαχθεί στο νεότευκτο Εθνικό Πάρκο Δέλτα Εβρου και ο φορέας διαχείρισης βρίσκεται στην Τραϊανούπολη.

Πληροφορίες: www.evros-delta.gr, Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Εβρου: 25510 61000. To Δημοτικό Τουριστικό Κέντρο των Φερών οργανώνει εκδρομές με βάρκες στον υγρότοπο και στα κανάλια του Δέλτα τηλ. 25550 24310, http://www.feres.gr

Από το σκεπασμένο παρατηρητήριο της Δαδιάς μπορείτε με τη βοήθεια ειδικού διοπτρικού υλικού να παρακολουθήσετε τα αρπακτικά και τον βιότοπό τους

Fast Info

Ιππασία στο Τυχερό
Ο Ιππικός Ομιλος Τυχερού ιδρύθηκε το 2001 με σκοπό την παραγωγή και διάδοση του Φιλίππιου πνεύματος και της ιππικής τέχνης σ\’ έναν ιδανικό χώρο, το Οικοτουριστικό Κέντρο Τυχερού. Οι εγκαταστάσεις του εκτείνονται σε μια έκταση 70 στρεμμάτων, ενώ υπάρχουν τρεις στίβοι για την άθληση και την προπόνηση αλόγων και ιππέων. Λειτουργούν τμήματα για αρχάριους και προχωρημένους, ενώ μπορούν να πραγματοποιηθούν βόλτες για ελεύθερη ιππασία. (Πληροφορίες: τηλ. 25540 41840, www.tichero.gr )

Αρχοντικό Κουρτίδη

Θερμά Λουτρά Τραϊανού πολης: Οι ιαματικές πηγές Τραϊανούπολης βρίσκονται 13 χιλιόμετρα ανατολικά της Αλεξανδρούπολης στον λόφο του Αγίου Γεωργίου και προσφέρουν θέα προς το Δέλτα του Εβρου. Χαρακτηρίζονται ως υδρο – θειο – χλωριο – νατριούχες, η θερμοκρασία τους φτάνει τους 52° C και είναι κατάλληλες για τη θεραπεία ρευματισμών, γυναικολογικών παθήσεων, ηπατικών δυσλειτουργιών κ.ά. Οι εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν 26 ατομικούς λουτήρες, 6 κρουνούς για ποσιθεραπεία, 8 συσκευές εισπνοής, 8 ειδικές μπανιέρες για υδρομασάζ. Τα λουτρά διαχειρίζεται η Διαδημοτική Επιχείρηση Λουτρών Τραϊανούπολης (τηλ.25510 51890).

Μουσείο Μετάξης

Εκδρομή με βάρκα στον υγρότοπο και στα κανάλια του Δέλτα

Λαογραφικό Μουσείο Σουφλίου τα «Γνάφαλα»
Η συλλογή τριών γενεών της οικογένειας Μπουρουλίτη εκτίθεται στο αξιόλογο αυτό Λαογραφικό Μουσείο (www.gnafala.blogspot.com ).

Το παλιό Γυμνάσιο (1870) του Σουφλίου σήμερα στεγάζει το Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο και τη βιβλιοθήκη

Αγορές
Στο Σουφλί θα αγοράσετε μεταξωτά εξαιρετικής ποιότητας σε πολύ καλές τιμές από τα πρατήρια που διατηρούν οι βιοτεχνίες. Στη Δαδιά το κρεοπωλείο «Κρεατοπηγή» διαθέτει κρέας από ζώα ιδίας παραγωγής (αγοράστε καβουρμά και λουκάνικο με πράσο και σκόρδο).

ΔΙΑΜΟΝΗ

Σουφλί
Ξενοδοχείο «Ορφέας» (25540 22922).

Λευκίμμη
Ξενώνας «Λεύκιππος» (25540 33313, www.lefkippos.gr ) και αυτόνομες κατοικίες «Απολιθωμένο Δάσος» (25540 33371, www.apdasos.gr )

Λεπτομέρεια από το σημαντικό Μουσείο Τέχνης Μεταξιού στο Σουφλί

Φέρες
Ξενοδοχείο «Ανθή» (2555024201) και «Αργυρορρύτης» (25550 88120, www.argiroritis.gr ).

Τυχερό
Ο εξαιρετικός αγροτουριστικός ξενώνας «Θράσσα» (25540 20081, www.thrassa.gr ) πλάι στη λίμνη.

Δαδιά
Οικοτουριστικοί Ξενώνες της Δαδιάς (25540 32263εκκρεμεί η επαναλειτουργία του) και αυτόνομες μεζονέτες «Δαδιάσελο» (25540 32333, www.dadiaselo.gr ).

Προβατώνας
«Apartments La Strada» (25540 42268).

ΦΑΓΗΤΟ
Στη Δαδιά στην πλατεία θα βρείτε την οικογενειακή ταβέρνα «Αραμαπατζής» (25540 32288). Επίσης δοκιμάστε τις ταβέρνες «Φωλιά του πελαργού» (25540 32481) και «Σίμος» (25540 32214) και ξέρετε ότι σε όλες τις ταβέρνες τα κρέατα είναι ντόπια. Στο κοντινό χωριό Κορνοφωλιά βρίσκονται οι δοκιμασμένες εδώ και χρόνια ταβέρνες «Ανεμόμυλος» (25540 51073) όπου θα δοκιμάσετε και ψωμί από τον ξυλόφουρνο και «Νικολής» που μεταξύ άλλων σερβίρει και φρέσκο ψαρί. Στο Σουφλί υπάρχουν τα εστιατόρια «Συμπόσιο» (25540 24202) και «Μπερεκέτ» (25540 23233), ενώ λίγο έξω από το Σουφλί στην περιοχή Γιαννούλη (5 χλμ.) θα βρείτε την ταβέρνα «Λαγοτροφείο» (25540 22001), έναν… παράδεισο για κρεατοφάγους!