Στο κέντρο της Βουλγαρίας, πάνω σε επτά χαμηλούς λόφους, απλώνεται η Φιλιππούπολη, μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης. Ρωμαϊκά θέατρα και αγορές, υπέροχα αρχοντικά του 18ου αιώνα και επιβλητικές εκκλησίες εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη.

Κενδρισός, Ευμολπιάδα, Πονηρόπολις, Φιλιππούπολη, Τριμόντιουμ, Πάλντιν, Φιλίμπε, Πλόβντιβ… Με τα ονόματα αυτά ήταν γνωστή στη διάρκεια της μακραίωνης ιστορικής της διαδρομής η Φιλιππούπολη (Plovdiv), η δεύτερη σε μέγεθος πόλη της Βουλγαρίας μετά τη Σόφια και πρωτεύουσα της ομώνυμης περιφέρειας.

Με ιστορία 6.000 ετών, η Φιλιππούπολη είναι μία από τις αρχαιότερες κατοικημένες πόλεις της ευρωπαϊκής ηπείρου (θεωρείται πιο παλιά από την Αθήνα και τη Ρώμη) και αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό κεφάλαιο στη βαλκανική ιστορία – και όχι μόνο. Σε μας τους Ελληνες, η αναφορά της Φιλιππούπολης φέρνει στον νου τη μεγάλη προσφορά των Ελλήνων ομογενών της περιοχής (Γεώργιος Ζαφείρης, Γρηγόρης Μαρασλής, Νικόλαος Ζαφείρης), καθώς η παρουσία του ελληνικού στοιχείου ήταν έντονη στις οικονομικές, κοινωνικές και πνευματικές δραστηριότητες της πόλης μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.

Η Φιλιππούπολη δεσπόζει στο κέντρο περίπου της χώρας, στα όρια της κατάφυτης θρακικής πεδιάδας, ανάμεσα στις επιβλητικές οροσειρές της Ροδόπης και της Sredna Gora. Η σημαντική γεωπολιτική της θέση (βρισκόταν στο σημείο απ\’ όπου διέρχονταν οι αρχαίοι οδικοί άξονες εμπορίου Ευρώπης – Ανατολής), σε συνδυασμό με τις πρόσφορες κλιματολογικές συνθήκες και την πλούσια βλάστηση της περιοχής, ευνόησαν την ανάπτυξή της σε όλες τις ιστορικές περιόδους.

Κτισμένη στις δύο όχθες του ποταμού Μαρίτσα (του δικού μας Εβρου), η πόλη της Κεντρικής Βουλγαρίας απλώνεται σήμερα πάνω σε επτά χαμηλούς αλλά αρκετά απότομους λόφους και την απολαμβάνουν περίπου 376.770 κάτοικοι, στην πλειονότητά τους Βούλγαροι – εδώ ζουν επίσης και αρκετές μειονότητες, όπως Τσιγγάνοι, Τούρκοι, Εβραίοι, Ελληνες και Αρμένιοι. Αδελφοποιημένη πόλη με τη Θεσσαλονίκη από το 1984, η Φιλιππούπολη αντιπροσωπεύει έναν τουριστικό προορισμό για εσάς που θέλετε να ξεφύγετε από την πεπατημένη της Σόφιας και των χιονοδρομικών κέντρων της Νότιας Ροδόπης.

Στο πίσω μέρος της σκηνής του Ρωμαϊκού Θεάτρου ορθώνονται διπλές σειρές κιονοστοιχιών με αγάλματα εποχής

Από την Ευμολπιάδα στο Πλόβντιβ

Τα πρώτα ιστορικά ίχνη της πόλης χρονολογούνται από το 4.000 π.Χ. Γνωστή αρχικά με το όνομα Ευμολπιάδα, η θρακική πόλη μετονομάστηκε σε Φιλιππούπολη το 342 π.Χ., όταν την κατέλαβε ο Φίλιππος Β\’ (πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου). Με την άφιξη των Ρωμαίων και την ενσωμάτωσή της στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Φιλιππούπολη έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας της Θράκης και ονομάστηκε Trimontium – σημαίνει «Η Πόλη των Τριών Λόφων», καθώς ήταν κτισμένη πάνω σε τρεις λόφους.

Τον 6ο αιώνα μ.Χ. η Φιλιππούπολη κατελήφθη από τους Σλάβους, δύο αιώνες αργότερα τους διαδέχτηκαν οι Βούλγαροι, ενώ το 1365 περνά στα χέρια των Οθωμανών, για τουλάχιστον 500 χρόνια. Στη διάρκεια της μακραίωνης οθωμανικής κατοχής, η πόλη αποτέλεσε ένα σημαντικό κέντρο του βουλγαρικού εθνικιστικού κινήματος.

Αγρότισσα στη Φιλιππούπολη

Ο αέρας της ελευθερίας άρχισε και πάλι να φυσά πάνω από τη Φιλιππούπολη το 1878, οπότε κι απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό μετά την περίφημη μάχη του Plovdiv. Για περίπου 7 χρόνια (1878-1885), η Φιλιππούπολη δεν ενσωματώθηκε με τη νεοσύστατη Ηγεμονία της Βουλγαρίας, αλλά αποτέλεσε την πρωτεύουσα της αυτονομημένης Επαρχίας της Ανατολικής Ρωμυλίας. Η Φιλιππούπολη ενώθηκε τελικά με την υπόλοιπη Βουλγαρία στις 6/9/1885 – κάθε χρόνο (στις 6/9) γιορτάζεται στη Βουλγαρία η «Ημέρα της Ενοποίησης» ή «Ημέρα της Φιλιππούπολης».

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, λόγω του μεγάλου αριθμού των φοιτητών της πόλης, η Φιλιππούπολη υπήρξε το προπύργιο του δημοκρατικού κινήματος, που πρωτοστάτησε στο γκρέμισμα του φιλοσοβιετικού κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989.

Σήμερα η Φιλιππούπολη, που ενώνεται με την πρωτεύουσα Σόφια χάρη σ\’ έναν αυτοκινητόδρομο ταχείας κυκλοφορίας μήκους 156 χλμ., είναι από τα σημαντικότερα αγροτικά και βιομηχανικά κέντρα της χώρας. Από το 1892, διοργανώνεται εδώ η ετήσια «Διεθνής Εμπορική Εκθεση Plovdiv».

Η παλιά πόλη περιτριγυρίζεται από γεροδεμένα ρωμαϊκά τείχη

Το ρωμαϊκό θέατρο της πόλης
Μια κατολίσθηση το 1972 στάθηκε η αφορμή να αποκαλυφθεί το ρωμαϊκό θέατρο της Φιλιππούπολης. Κτίστηκε την περίοδο των αυτοκρατόρων Τραϊανού και Αδριανού (2ο μ.Χ. αιώνα) και οι ανασκαφές που ακολούθησαν έδειξαν πως ήταν κτισμένο στη θέση ενός προγενέστερου αρχαιοελληνικού. Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το ρωμαϊκό θέατρο της Φιλιππούπολης είναι αρκετά καλή. Οι εργασίες αποκατάστασης αποκάλυψαν ένα μεγάλο μέρος των κερκίδων, ενώ στο πίσω μέρος της σκηνής ορθώνονται διπλές σειρές κιονοστοιχιών με αγάλματα εποχής. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, στον χώρο του αρχαίου θεάτρου διεξάγονται ποικίλες πολιτιστικές και μουσικές εκδηλώσεις.

Η παλιά πόλη περιτριγυρίζεται από γεροδεμένα ρωμαϊκά τείχη. Το αστικό τοπίο της παλιάς Φιλιππούπολης παραπέμπει περισσότερο σε πόλη της Κεντρικής Ευρώπης

Τα καλντερίμια της παλιάς πόλης

Τα περισσότερα αξιοθέατα της Φιλιππούπολης βρίσκονται συγκεντρωμένα μέσα ή γύρω από την παλιά πλακοστρωμένη πόλη, που απλώνεται πάνω σ\’ έναν από τους επτά λόφους της πόλης, στη νότια όχθη του ποταμού Μαρίτσα.

Αρχοντικά πλούσιων εμπόρων διακοσμημένα εξωτερικά με μπαρόκ λεπτομέρειες, καταστήματα με αντίκες, γεροδεμένα ρωμαϊκά τείχη, επιβλητικές πύλες, εκκλησίες, ενδιαφέροντα μουσεία και αίθουσες τέχνης προσφέρουν μια ανεπανάληπτη βόλτα στη Βουλγαρία του 19ου αιώνα. Το αστικό τοπίο της παλιάς Φιλιππούπολης παραπέμπει περισσότερο σε πόλη της Κεντρικής Ευρώπης και απέχει παρασάγγας από τα σύγχρονα προάστια της πόλης, τα οποία θυμίζουν έντονα -με τις μεγάλες άχρωμες πολυκατοικίες και τα σοβιετικού τύπου σουρεαλιστικά αγάλματα- το πρόσφατο κομμουνιστικό παρελθόν της χώρας.

Τριγυρνώντας στα λιθόστρωτα καλντερίμια της παλιάς πόλης, επιλέξτε να κάνετε μια στάση σε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά αρχοντικά της, που έχουν μετατραπεί σε μουσεία ή αίθουσες τέχνης και αναδεικνύουν την εξέλιξη της τοπικής αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής. Βάλτε στον κατάλογό σας τα Σπίτια-Μουσεία Βalabanov (Μπαλαμπάνοφ), Hindlyan (Χιντλιάν) και Nedkovich (Νέντκοβιτς), όπως και το Εθνογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στο αρχοντικό του Ελληνα έμπορου Αργύρη Κουγιουμτζόγλου – ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα της παλιάς πόλης που κατασκευάστηκε το 1847.

Στην περιοχή της παλιάς πόλης αξίζει επίσης να επισκεφθείτε την εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (είναι ο αρχαιότερος ναός της πόλης, εικάζεται ότι θεμελιώθηκε το 337 μ.Χ.), την αρμένικη εκκλησία Sveti Kevork (ανοικοδομήθηκε το 1828 πάνω στα θεμέλια ναού του 12ου αιώνα), την εκκλησία της Αγίας Κυριακής (περιέχει αξιόλογες αγιογραφίες του 18ου αιώνα), το Παραδοσιακό Φαρμακείο και το Ιστορικό Μουσείο.

Το ρωμαϊκό θέατρο και ο Πύργος-Ρολόϊ

Στα σημαντικότερα αξιοθέατα της Φιλιππούπολης συγκαταλέγεται επίσης το καλοδιατηρημένο ρωμαϊκό θέατρο, χωρητικότητας 6.000 ατόμων. Κτισμένο σε εντυπωσιακή τοποθεσία, από τις κερκίδες του προσφέρεται ένα θαυμάσιο πανόραμα της πόλης. Ακριβώς πάνω από το θέατρο (στον χώρο της εισόδου) λειτουργεί ένα μικρό όμορφο καφέ, απ\’ όπου έχετε την καλύτερη θέα στο αρχαίο οικοδόμημα.

Αλλα μνημεία που αναφέρονται στο ρωμαϊκό παρελθόν της πόλης είναι το Ρωμαϊκό Στάδιο (χωρητικότητας 30.000 θεατών), το Υδραγωγείο και η Ρωμαϊκή Αγορά. Και τα τρία διασώζονται σε μέτρια κατάσταση και έχουν συντηρηθεί κατά ένα πολύ μικρό μέρος τους.

Αντίθετα, ο Πύργος-Ρολόι (βρίσκεται πάνω στον λόφο Sachat Tepe) και τα μεγαλοπρεπή τεμένη Τζουμαγιά (βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία) και Ιμαρέτ Τζαμιά (είναι κοντά στο Ρωμαϊκό Θέατρο), κτισμένα τον 15ο αιώνα, αποτελούν τις αρχιτεκτονικές μαρτυρίες της μακραίωνης παρουσίας των Τούρκων στην πόλη. Το πιο ζωντανό κομμάτι της Φιλιππούπολης είναι ο πεζόδρομος Knyaz Aleksandar. Εδώ κτυπά η καρδιά της εμπορικής ζωής της πόλης: καταστήματα για όλες τις καταναλωτικές ανάγκες, γραφικά καφέ και παραδοσιακά εστιατόρια, όλα βρίσκονται κατά μήκος -αλλά και μέσα στα μικρά κάθετα δρομάκια- του εμπορικού πεζόδρομου. Αν περπατήσετε σε όλο το μήκος του πεζόδρομου Knyaz Aleksandar, τα βήματά σας θα σας οδηγήσουν -μεταξύ άλλων- και στις τρεις κεντρικότερες πλατείες της πόλης, Dzhumaya, Stambolov και Ploshtad Centralen.

Τέλος, σε μικρή απόσταση από την εμπορική καρδιά της Φιλιππούπολης, πάνω στον λόφο Bounarntzi- ka, βρίσκεται το «Μνημείο του Σοβιετικού Απελευθερωτικού Στρατού». Στήθηκε την εποχή της κομμουνιστικής διακυβέρνησης (1957), στη μνήμη των Ρώσων στρατιωτών που θυσιάστηκαν το 1877-78 για την απελευθέρωση της Βουλγαρίας.

Το αρχοντικό του Ελληνα έμπορου Αργύρη Κουγιουμτζόγλου, όπου στεγάζεται το Εθνογραφικό Μουσείο

Fast Info

Το Εθνολογικό Μουσείο
Το Εθνολογικό Μουσείο στη Φιλιππούπολη στεγάζεται στο αρχοντικό του Αργύρη Κουγιουμτζόγλου και φιλοξενεί εκθέματα από την αγροτική ζωή των κατοίκων της πόλης, αλλά και από την ευρύτερη περιοχή της Ροδόπης (Τηλ. 00359 32 225255, ώρες λειτουργίας Δευτέρα-Σάββατο, από 09:00 έως 17:00, τιμή εισιτηρίου 5 Lev = 2,5 €).

Απαραίτητα έγγραφα
Αν ταξιδέψετε μέχρι τη Φιλιππούπολη με το δικό σας όχημα, εκτός από το διαβατήριό σας (ή την αστυνομική ταυτότητα με τους λατινικούς χαρακτήρες), θα χρειαστείτε επίσης την άδεια κυκλοφορίας, την άδεια οδήγησης και την πράσινη κάρτα ασφάλισης του οχήματος (εκδίδεται από την ασφαλιστική εταιρεία).

Τοιχογραφία στον εξωτερικό τοίχο της Αγίας Κυριακής

Το μοναστήρι Bachkovo
Σε απόσταση 28 χλμ. νότια της Φιλιππούπολης βρίσκεται το μοναστήρι Bachkovo Monastery, ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα ορθόδοξα μοναστήρια της Ευρώπης. Κτισμένο σε μια πανέμορφη ορεινή τοποθεσία, στη δεξιά όχθη του ποταμού Chepelare, το μοναστήρι Bachkovo ιδρύθηκε το 1083 από τον Βυζαντινό στρατιωτικό Γρηγόριο Πακουριανό και αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο ιερά προσκυνήματα στη Βουλγαρία.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Το καμπαναριό της Αγίας Κυριακής είναι σωστό έργο τέχνης

ΦΑΓΗΤΟ

Η βουλγαρική κουζίνα έχει ως βάση της το κρέας. Από τις τοπικές γεύσεις πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε αρνί στα κάρβουνα, λαγό γεμιστό, κιοφτέ, καβαρμά Ροδόπης, φασιανό και γεμιστές πιπεριές. Για το δείπνο σας στη Φιλιππούπολη συστήνονται τα εστιατόρια «Efir-100», «Joana», «Gusto», «Ruski» και «Kosharite».

ethnos.gr