Ο Ανδρέας Παπανδρέου στις 28 Ιουλίου 1992, με την προφητική του ομιλία στη Βουλή κατά την ψήφιση της συνθήκης του Μάαστριχτ, εντόπιζε τη ρίζα του κακού για την πορεία της Ευρώπης στη βουλιμία της Γερμανίας για ισχύ και στην απληστία των ελίτ του Βορρά και προειδοποιούσε για το τι θα συμβεί… Είκοσι χρόνια μετά, και χωρίς στο μεταξύ να μπορέσουν οι λαοί και οι κυβερνήσεις της Ευρώπης να παρέμβουν αποτελεσματικά ώστε να αλλάξει πορεία της Ευρώπης, έχει δικαιωθεί πλήρως: όλες σχεδόν οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου βρίσκονται στο διάβα του τυφώνα. Ελλάδα, Πορτογαλία, η ισχυρή Ισπανία, ακόμα και η Ιταλία, βασικό μέλος του G7, μαστίζονται από μια πρωτόγνωρη οικονομική κρίση με σοβαρότατες, έως και δραματικές, κοινωνικές διαστάσεις.
Ακόμα και αυτή η ίδια η Γαλλία, πυρηνική δύναμη, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και συγκαθοριστής του μέλλοντος της Ευρώπης, κινδυνεύει και έχει μέχρι στιγμής σωθεί χάρη στην παρέμβαση της Γερμανίας. Ουσιαστικά τα 10 χρόνια λειτουργίας του ευρώ, η κατάσταση είναι ξεκάθαρη: οι χώρες του Βορρά (κυρίως Γερμανία, Φιλανδία, Ολλανδία) ισχυροποιούνται περαιτέρω εις βάρος των χωρών του Νότου. Τα πλεονάσματα του Βορρά αποτελούν τα ελλείμματα του Νότου.
Αλλά και η κατάσταση στις πανίσχυρες χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά δεν είναι πολύ καλύτερη: η Γερμανία παρά τις πολύ καλές επιδόσεις σε βασικά οικονομικά μεγέθη (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, εμπορικό ισοζύγιο, πληθωρισμός κτλ.) εμφανίζει όχι αμελητέα προβλήματα: ρυθμό ανάπτυξης κοντά στο μηδέν (0,4%), μεγάλο χρέος (υπερβαίνει το 80% του ΑΕΠ, πολύ παραπάνω από το ανώτατο επιτρεπτό όριο του 60% του ΑΕΠ που επιβάλλει το Μάαστριχτ) κ.α.
Σε κάθε όμως περίπτωση το ευρώ και η ενιαία αγορά αποτελούν προνομιακό πεδίο για τις ισχυρές χώρες, κάτι που ωστόσο η Γερμανία και οι σύμμαχοί της δεν μοιάζουν να αντιλαμβάνονται. Αντίθετα, με την υπεροπτική, άπληστη και μυωπική συμπεριφορά τους θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την προοπτική του ευρώ και της Ε.Ε.
Επιμένοντας στην σκληρή λιτότητα, βυθίζουν σε ύφεση τις ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα να χειροτερεύουν οι οικονομικοί δείκτες, να βαθαίνει η κρίση και να απαιτούνται νέα, σκληρότερα, μέτρα λιτότητας, που με τη σειρά τους επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση. Κατά κοινή παραδοχή, ακόμα και προκατόχων της Μέρκελ στην Καγκελαρία, η Γερμανία με την πολιτική της ισοπεδώνει ολόκληρες χώρες και πρώτη την Ελλάδα, προκειμένου να επιτύχει την απόλυτη οικονομική και πολιτική ηγεμονία. Το μόνο που ίσως καταφέρει είναι να ενταφιάσει οριστικά την προοπτική της ενωμένης Ευρώπης.
Όμως, όπως θα έλεγε και ο Ανδρέας, το όραμα της ενωμένης Ευρώπης δεν χωράει μέσα στο κοστούμι της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας. Για μας, η ευρωπαϊκή ιδέα, περιλαμβάνει το σεβασμό των θεμελιωδών ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, το δικαίωμα στην εργασία, τη δωρεάν Παιδεία και ιατρική φροντίδα. Την ισόρροπη ανάπτυξη, με σεβασμό στο περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και την εθνική ταυτότητα. Ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη, λαϊκή κυριαρχία και δημοκρατία, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σ\’ αυτή τη σκληρή περίοδο, οφείλουμε να επαναφέρουμε στην ατζέντα έννοιες όπως «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», «πραγματική σύγκλιση», «συνοχή». Να δουλέψουμε μαζί με τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς ώστε η ευρωπαϊκή ιδέα, η φλόγα της οποίας θερμαίνει τις καρδιές των ανθρώπων, να ανακτήσει το πραγματικό της περιεχόμενο. Μια ειρηνική επανάσταση που θα φέρει στο προσκήνιο τους πολίτες και τις ανάγκες τους.
Σε εθνικό επίπεδο, οφείλουμε να δουλέψουμε με όρεξη και σχέδιο, με συλλογικότητα και συνέπεια για να θέσουμε τη χώρα σε σταθερή πορεία ανάπτυξης. Με ριζικές τομές και ρήξεις για το νοικοκύρεμα του δημόσιου τομέα και τη σωστή λειτουργία του ιδιωτικού. Με βαθιά μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος, κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, δήμευση της περιουσίας και ποινικό κολασμό όσων «βάζουν το δάχτυλο στο μέλι» του δημόσιου πλούτου.
Με γενναία παρέμβαση στο τραπεζικό σύστημα, ρύθμιση των δανείων με βάση τις πραγματικές δυνατότητες του δανειολήπτη και χρήμα στην πραγματική οικονομία. Κατάργηση των καρτέλ, στήριξη των συνεταιρισμών, αποκατάσταση των αδικιών, αναδιανομή του πλούτου και μείωση των ανισοτήτων. Στην πορεία για την έξοδο από την κρίση δεν πρέπει να αφήσουμε κανέναν πίσω!
Αξίζει να αγωνιστούμε για την παραγωγική και εθνική ανασυγκρότηση, για την αυτοδύναμη, χωρίς εξαρτήσεις και μνημόνια, Ελλάδα. Μια Ελλάδα ισότιμο μέλος της μεγάλης, ευημερούσας και δημοκρατικής ευρωπαϊκής οικογένειας, κόντρα σε όσους την θέλουν απομονωμένη, φοβική, «πτωχή πλην τίμια». Τα λάθη και οι αδυναμίες της προηγούμενης διετίας δεν θα επιτρέψουμε να μας βυθίσουν στη μοιρολατρία, οφείλουμε να τα μετατρέψουμε σε δίδαγμα για επανασύνδεση με το λαό και τις ανάγκες του και καταλύτες αλλαγής.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο Βαγγέλης Βενιζέλος δείχνουν τον δρόμο μιας εθνικής πορείας εξόδου από την κρίση. Αξίζει να αγωνιστούμε!