Μετά την ολοκλήρωση του PSI, το κόστος από ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ έχει μετατεθεί στον επίσημο τομέα, αναφέρουν οι αναλυτές της Nomura. Η συνολική έκθεση των 16 χωρών-μελών της Ευρωζώνης απέναντι στην Ελλάδα, μέσω διμερών δανείων, ανέρχεται σε 52,9 δισ. ευρώ. Ποσό που αυξάνεται στα 125,8 δισ. ευρώ, αν συνυπολογιστούν τα κεφάλαια που έχουν διοχετευθεί μέσω του EFSF.
Αθροίζοντας στα ποσά αυτά την έκθεση των 16 χωρών όπως προκύπτει από το διευρωπαϊκό σύστημα πληρωμών TARGET 2, την έκθεση της ΕΚΤ έναντι της Ελλάδας, τότε το μέγεθος για κάθε μία από τις παραπάνω χώρες αυξάνεται αισθητά.
Σε απόλυτα μεγέθη, τη μεγαλύτερη έκθεση έχει η Γερμανία (84,5 δισ. ευρώ) και ακολουθούν η Γαλλία (63,5 δισ. ευρώ), η Ιταλία (55,8 δισ. ευρώ), η Ισπανία (37,1 δισ. ευρώ), η Ολλανδία (17,8 δισ. ευρώ) και το Βέλγιο (10,8 δισ. ευρώ).
Ως ποσοστό επί του ΑΕΠ και, αν συμπεριληφθεί και η έκθεση κάθε χώρας έναντι της Ελλάδας μέσω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τότε ως πιο εκτεθειμένες εμφανίζονται η Μάλτα (4,3%) και η Εσθονία (4,2%). Η συνολική (για τις 16 χώρες) έκθεση έναντι της Ελλάδας αντιστοιχεί στο 3,2% του ΑΕΠ ολόκληρης της Ευρωζώνης.
Υποτίμηση και «κούρεμα»
Οι αναλυτές της Nomura υποθέτουν ότι το νέο ελληνικό νόμισμα θα υποτιμηθεί κατά 60% και ότι θα ακολουθήσει νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους κατά 75%.
Στην περίπτωση αυτή, με βάση και τα παραπάνω στοιχεία, το χρέος της Ελλάδας θα υποχωρούσε σε επίπεδα ελαφρώς χαμηλότερα του 100% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τη Nomura. Για τη Γερμανία, οι απώλειες θα διαμορφώνονταν σε 70,3 δισ. ευρώ, για τη Γαλλία σε 52,8 δισ. ευρώ, ενώ ακόμα και η Ισπανία, που ήδη αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα, θα έχανε περίπου 30,8 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι τους πιστωτές που θα ανακτήσουν μέρος των κεφαλαίων τους, αυτό θα προκύψει μετά από μακρές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών αυτών (ήτοι τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ).
Πάντως, σημειώνουν οι αναλυτές της Nomura, υπάρχουν κάποια «μαξιλάρια», τόσο στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όσο και σε μεθοδολογικό επίπεδο, που θα επιτρέψουν να περιοριστούν οι άμεσες απώλειες σε επίπεδα χαμηλότερα του 2%-3% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Εξάλλου, σημειώνουν, μεγάλο μέρος αυτής της έκθεσης δεν θα προστεθεί άμεσα στο κρατικό χρέος των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, καθώς η έκθεση μέσω του EFSF και των διμερών δανείων έχουν ήδη συνυπολογιστεί και χρηματοδοτούνται σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Σε κάθε περίπτωση, ζημιές αυτού του μεγέθους μπορούν να έχουν και μεγάλη πολιτική σημασία, ενώ πιθανότατα θα περιορίσουν και τη δυνατότητα των Ευρωπαίων πολιτικών να ενισχύσουν περαιτέρω τους μηχανισμούς ανακοπής της διάχυσης της κρίσης ή να ενισχύσουν τις χρηματοδοτήσεις για επενδυτικούς σκοπούς.
Περαιτέρω οικονομικές επιπτώσεις για την Ελλάδα
Πέραν της στήριξης προς τον δημόσιο τομέα και τις τράπεζες, η Ελλάδα είναι επίσης αποδέκτης μεγάλων κονδυλίων από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία περιορίζουν το δημόσιο έλλειμμα.
Για την περίοδο 2007-2013, περισσότερα από 20 δισ. ευρώ προορίζονται για τη χρηματοδότηση δομικών μεταρρυθμίσεων και μέτρων ενίσχυσης της συνοχής, ενώ επιπλέον 21 δισ. ευρώ βρίσκουν δίοδο μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Αν και τα μισά από αυτά τα κεφάλαια έχουν ήδη απορροφηθεί, περίπου 20 δισ. ευρώ θα χαθούν.
Η διακοπή της συνεργασίας με την Ε.Ε., ως μέρος της διαδικασίας διαπραγμάτευσης με την Τρόικα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό θα στερούσε την Ελλάδα από μελλοντικές πληρωμές μέσω του προϋπολογισμού της Ένωσης (οι οποίες για την περίοδο 2014-2020 βρίσκονται σήμερα στο στάδιο του σχεδιασμού). Η Nomura υπολογίζει ότι ενδεχόμενες μελλοντικές απώλειες αυτών των κεφαλαίων θα ισοδυναμούν με ετήσιες απώλειες 3% του ελληνικού ΑΕΠ, δημιουργώντας επιπρόσθετα προβλήματα σε αυτά που ήδη θα έχουν προκύψει από τη διακοπή των προγραμμάτων στήριξης.
Γεωπολιτικές προεκτάσεις
Τέλος, αναφέρουν οι αναλυτές της Nomura, αξίζει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει και έναν αριθμό γεωπολιτικών ζητημάτων, μεταξύ των οποίων η ονομασία της FYROM, οι ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο, το θέμα της Κύπρου και η διαδικασία ενοποίησης, και η παράνομη μετανάστευση.
Η διακοπή της συνεργασίας με την Ε.Ε. θα καθιστούσε δυσχερέστερη την επίλυση αυτών των ζητημάτων με τρόπο που να ευνοεί τα ελληνικά συμφέροντα – μία παράμετρος που θα έχει και σε οικονομικό επίπεδο αρνητικές επιπτώσεις σε βάθος χρόνου.
Συμπερασματικά, εισερχόμαστε σε αχαρτογράφητη περιοχή σε ό,τι αφορά τη σχέση της Ευρωζώνης με τα προβληματικά μέλη της, αναφέρει η Nomura. Στο παρελθόν, νομικοί έχουν εκφράσει την άποψη ότι η αποπομπή ενός μέλος της Ε.Ε. ή της Ευρωζώνης δεν είναι δυνατή, στο πλαίσιο των συνθηκών που είναι σήμερα σε ισχύ. Αλλά αυτή η νομική άποψη βρίσκεται πια υπό δοκιμασία, λόγω μη αναμενόμενων και χωρίς προηγούμενο περιστάσεων.
capital.gr