Αιτία είναι η κάθετη πτώση της εγχώριας κατανάλωσης στις μεγαλύτερες παραγωγούς χώρες του ευρωπαϊκού Νότου λόγω της οικονομικής κρίσης, όπως επίσης και η ασυνήθιστα μεγάλη σοδειά της Ισπανίας, που δημιούργησε πλεονάζουσα προσφορά η οποία ανάγκασε την Ε.Ε. να παρέμβει.
Η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην αγορά χονδρικής μειώθηκε αυτό το μήνα στα 2.900 δολάρια ανά τόνο, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2002. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2005, η τιμή του άγγιζε τα 6.000 δολάρια. Η Κομισιόν κάνει μια προσπάθεια να στηρίξει την αγορά, πληρώνοντας τις εταιρείες που κρατούν αποθέματα ελαιολάδου. «Είναι η εκδοχή των LTRO της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την αγορά των αγροτικών εμπορευμάτων», όπως σχολιάζουν οι FT.
«Η αγορά βρίσκεται σε σοβαρή κρίση» δηλώνει ο Pekka Pesonen, επικεφαλής της αγροτικής ένωσης Copa-Cogeca στις Βρυξέλλες και συμπληρώνει: «Αυτή η σοδειά είναι ζωτικής σημασίας για τις κύριες παραγωγούς ως προς τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης».
Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί ελαιολάδου καθώς αντιστοιχούν στο 70% της παγκόσμιας παραγωγής. Ο Jean –Louis Barjol, ο διευθυντής του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου – που έχει έδρα στη Μαδρίτη – εξηγεί ότι φέτος «η προσφορά ξεπερνά κατά πολύ τη ζήτηση». Εκτιμά ότι τα αποθέματα ελαιολάδου θα εκτιναχθούν μέχρι τα τέλη του έτους σε ιστορικό υψηλό, αγγίζοντας το 1,1 εκατ. τόνους, που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο της παγκόσμιας κατανάλωσης ελαιολάδου.
Το Oil World, ένας συμβουλευτικός οργανισμός με έδρα στο Αμβούργο, σε πρόσφατη έκθεσή του αναφέρει ότι η εγχώρια παραγωγή ελαιολάδου στις παραγωγούς χώρες της Μεσογείου «έχει μειωθεί σημαντικά λόγω της οικονομικής κρίσης».
Σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου η κατανάλωση ελαιολάδου στην Ισπανία θα κυμανθεί φέτος στα επίπεδα του 2002, ενώ για Ελλάδα και Ιταλία εκτιμάται ότι θα μειωθεί στα επίπεδα του 1995. Η ενίσχυση της ζήτησης από άλλες αγορές δεν έχει καταφέρει να καλύψει το κενό.
Η Κίνα, η αγορά που έχει οδηγήσει στα ύψη τις τιμές των περισσότερων αγροτικών εμπορευμάτων, δεν καταναλώνει σχεδόν καθόλου ελαιόλαδο.