Και μέχρι εδώ, όχι μόνο καλά, αλλά θα μπορούσαμε να πούμε…επιτέλους.
Όμως διαβάζοντας τους συμμετέχοντες φορείς στην επιστημονική επιτροπή των εκδηλώσεων που συγκροτείται από την Περιφέρεια Κρήτης, διαπιστώνουμε για άλλη μια φορά, πως άλλα τα λόγια και άλλες οι πράξεις.
Και αυτό γιατί στην συγκεκριμένη επιτροπή – με εξαίρεση το Εθνικό ίδρυμα ερευνών και μελετών Ελ.Βενιζέλος – απουσιάζουν παντελώς φορείς από τα Χανιά !!!
Και ακόμη αν δεχθούμε πως «θεωρήθηκε» ότι πρέπει να συμμετέχουν π.χ. οι Ιστορικές και Λαογραφικές Εταιρείες Ρεθύμνου και Λασιθίου αλλά ΟΧΙ η Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Κρήτης (που είναι στα Χανιά).
Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η παράλειψη της συμμετοχής του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης.
Της μοναδικής περιφερειακής υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους που λειτουργεί από το 1920 (!!) και αποτελεί την κιβωτό της ιστορίας ολόκληρου του νησιού.
Το αρχειακό υλικό του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης καλύπτει όλη την Κρήτη (εξ ου και η ονομασία της Υπηρεσίας) και υπολογίζεται σε περίπου 700.000 σημαντικότατα έγγραφα και ντοκουμέντα, από το 1821 μέχρι σήμερα. Το υλικό είναι ταξινομημένο και καταγεγραμμένο σε βιβλία υλικού, καρτέλες, καταλόγους και ειδικά ευρετήρια.
Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης υπάρχει ΟΛΟΚΛΗΡΟ το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, του αυτόνομου δηλαδή Κρητικού Κράτους (1898 – 1913). Πρόκειται για ογκωδέστατο αρχείο με τα έγγραφα των Ανωτέρων Διευθύνσεων (Υπουργείων) της Κρητικής Πολιτείας.
Και όμως κάποιοι «φωστήρες» της Περιφέρειας – επιμένουν – να θέλουν να αγνοούν αυτή την σημαντικότατη «Κιβωτό» δημιουργώντας εύλογα ερωτηματικά για το που αποσκοπεί ο όλος σχεδιασμός των εκδηλώσεων.
Σε αυτούς λοιπόν αφιερώνω και μια συνοπτική αναφορά στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης.
«Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης είναι περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Βασικός σκοπός τωνΙ.Α.Κ. είναι η εποπτεία, διάσωση, συγκέντρωση, ταξινόμηση και ευρετηρίαση του αρχειακού υλικού του νομού Χανίων, καθώς και η διάθεση και η με ποικίλους τρόπους αξιοποίηση όλου αυτού του αρχειακού πλούτου.
Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ιδρύθηκε το 1920 με έδρα τα Χανιά, ύστερα από απόφαση του τότε Γενικού Διοικητή Κρήτης. Ιδρυτής του ήταν ο αείμνηστος Νικόλαος Παπαδάκης από τη Σητεία, στον οποίο και ανετέθη η διεύθυνση του ΙΑΚ τον Μάρτιο του 1920.
Αναλαμβάνοντας, αυτός ο ένθερμος συλλέκτης και φύλακας των μνημείων της Κρητικής Ιστορίας, δεν περιορίσθηκε μόνο στην πρόχειρη περισυλλογή του αρχειακού υλικού, αλλά με εξαιρετικό ζήλο και αυταπάρνηση και χωρίς να πληρώνεται πολλές φορές, εργάσθηκε σκληρά και κάτω από αντίξοες συνθήκες συλλέγοντας αρχειακό υλικό, κάνοντας εκκαθαρίσεις, ταξινόμηση και καταγραφή του και πέτυχε να ευαισθητοποιήσει κατά το δυνατόν τους αρμόδιους που δεν είχαν σε μεγάλη υπόληψη τα αρχεία.
Το Αρχείο λειτούργησε σχεδόν ανεπίσημα ως το 1928, οπότε κι αναγνωρίσθηκε ως ΝΠΔΔ. Επόμενος Διευθυντής του ανέλαβε το 1933 ο αείμνηστος επίσης Νικόλαος Β. Τωμαδάκης, μετέπειτα Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου και της Γερμανικής Κατοχής, η Υπηρεσία είχε να αντιμετωπίσει πλείστες δυσκολίες, ενώ το κυριότερο μέλημα του Διευθυντή και του προσωπικού του Αρχείου ήταν η διάσωση και διαφύλαξη του πολύτιμου υλικού της Υπηρεσίας, το οποίο ευτυχώς δεν υπέστη μεγάλες απώλειες, εκτός ενός τμήματος αρχειακού υλικού που μεταφέρθηκε σε Μονή στα Ρούστικα Ρεθύμνης και υπέστη φθορές από την υγρασία.
Το 1943 το Αρχείο έγινε, με νομοθετικό Διάταγμα, Δημόσια Υπηρεσία, ενώ το 1947 ο Τωμαδάκης, αφήνοντας ένα μεγάλο έργο πίσω του, ανέλαβε τη διεύθυνση των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Φωτισμένοι άνθρωποι του πνεύματος, των Γραμμάτων και της Επιστήμης ανέλαβαν να συνεχίσουν το έργο των Παπαδάκη και Τωμαδάκη, τα επόμενα χρόνια, και το Αρχείο έφθασε σε τέτοιο υψηλό επίπεδο, ώστε να θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα περιφερειακά Αρχεία της χώρας, σε περιεχόμενο, όγκο και σπουδαιότητα υλικού.»
Ναπ.Σ.