Συνηθίζεται να λέγεται ότι μια μεγάλη παράδοση της Ιταλίας είναι να αρχίζει έναν πόλεμο στο πλευρό κάποιας μεγάλης δύναμης και να τον τελειώνει στο πλευρό κάποιας άλλης, όπως μας θυμίζει η στάση της Ρώμης στον Α\’ και το Β\’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παράδοση αυτή, όχι μόνον συνεχίζεται, αλλά πλέον συμπυκνώνεται χρονικά από έτη σε λίγες βδομάδες, όπως κατέδειξε η χθεσινή τετραμερής σύνοδος στην ιταλική πρωτεύουσα των Μόντι, Ραχόι, Ολάντ και Μέρκελ. Η τετραμερής ήταν μια πρωτοβουλία του Ιταλού πρωθυπουργού Μόντι με τη στήριξη του Ισπανού ομολόγου του Ραχόι και εξεδηλώθη αμέσως μετά τη νίκη Ολάντ, με στόχο την παρεμβολή της Μαδρίτης και της Ρώμης στη διμερή διαβούλευση Γαλλίας-Γερμανίας, μια κίνηση η οποία τότε κατεγράφη ως διευκόλυνση του Βερολίνου να αποκρούσει τις πιέσεις Ολάντ για «εδώ και τώρα» υιοθέτηση αναπτυξιακού συμφώνου.
Πρωτοβουλία Μόντι
Από τη στιγμή της εκδήλωσής της η πρωτοβουλία Μόντι κατεγράφη ως παράδοξη, καθώς οι πάντες έβλεπαν ότι οι στοχεύσεις Ολάντ κάλυπταν τα ζωτικά συμφέροντα και της Ιταλίας και της Ισπανίας. Η συλλογιστική του Μόντι -κατά κύριο λόγο και δευτερευόντως του Ραχόι- ήταν προφανής, να εξυπηρετήσουν πολιτικά το Βερολίνο σε βάρος του Παρισιού και να πετύχουν ως αντάλλαγμα ειδική αν όχι ευνοϊκή μεταχείριση, μια στήριξη που δεν θα έχει τα χαρακτηριστικά μιας ταπεινωτικής πολιτικά μνημονιακής διάσωσης τύπου Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας. Το πρόσφατο παρελθόν ενεθάρρυνε τις παραπάνω φαντασιώσεις: Όταν αμέσως μετά την εκλογή το 2007 ο Σαρκοζί άρχισε να προωθεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος την Ενωση για τη Μεσόγειο με την επιλεκτική συμμετοχή από πλευράς Ε.Ε. του νότου της Ευρωζώνης, η τότε κυβέρνηση Θαπατέρο στην Ισπανία και η τότε κυβέρνηση Πρόντι στην Ιταλία στήριξαν τη Μέρκελ στην προσπάθεια ακύρωσης της γαλλικής πρότασης. Αν το Βερολίνο φοβήθηκε τη σύσταση γαλλικής ζώνης επιρροής στο Νότο, η Ρώμη και η Μαδρίτη είδαν την πρωτοβουλία Σαρκοζί σαν κίνδυνο για την δική τους μεσογειακή στρατηγική?
Παλιά χρέη στη Γαλλία
Προφανώς στην ευφορία της ανάπτυξης και του φθηνού δανεισμού των πρώτων χρόνων της ΟΝΕ τόσο η Ιταλία όσο και η Ισπανία είχαν ξεχάσει ότι χρωστούσαν τη συμμετοχή τους στην Ευρωζώνη χάρη στη σκληρή μάχη των Σιράκ-Ζοσπέν το 1997-98 απέναντι στον Κολ: Για να καμφθούν οι αντιρρήσεις του Βερολίνου που θεωρούσε την Ιταλία ως ασύμβατη με τις προδιαγραφές δημοσιονομικής ευταξίας του Μάαστριχτ, η γαλλική πλευρά απείλησε να μπλοκάρει την πλήρη ένταξη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στην Ε.Ε., μια προτεραιότητα της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής.
Η απόφαση να πάρει «πράσινο φως» η Ιταλία να συμμετάσχει στην πρώτη ομάδα χωρών της Ευρωζώνης συμπρέσυρε τις Ισπανία ?Πορτογαλία και άνοιξε το δρόμο για την προσχώρηση της Ελλάδας δύο χρόνια αργότερα. Τα κίνητρα της Γαλλίας ήταν προφανή, χωρίς τη συνιστώσα του νότου η Ευρωζώνη θα ήταν μια ετεροβαρής σε βάρος των ζωτικών συμφερόντων του Παρισιού ολοκλήρωση.
Μόντι και Ραχόι στηρίζουν τον Ολάντ απέναντι στη Μέρκελ
Η Μέρκελ είναι εδώ
Η προσγείωση στην πραγματικότητα ήταν εξαιρετικά σκληρή για τους Μόντι και Ραχόι: Όχι μόνον η Μέρκελ δεν έδειξε πρόθεση ειδικής μεταχείρισης προς την Ρώμη και τη Μαδρίτη, αλλά όταν η Ισπανία βρέθηκε κοντά στην κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος και με απαγορευτικό κόστος διεθνούς δανεισμού, η καγκελάριος συνέστησε στον Ισπανό πρωθυπουργό να ακολουθήσει το δρόμο της Αθήνας, του Δουβλίνου και της Λισαβόνας.
Αν οι Μόντι και Ραχόι είχαν προβληματισθεί για την πορεία των γαλλογερμανικών σχέσεων από τον Ιούλιο του 2010, όταν ο Σαρκοζί αποφάσισε να υποταγεί άνευ όρων στη Μέρκελ θα είχαν σίγουρα κερδίσει πολύτιμο χρόνο: Η συλλογιστική του τότε Γάλλου προέδρου ήταν ίδια με την δική τους, να εξυπηρετηθεί πολιτικά το Βερολίνο και σε αντάλλαγμα η γαλλική πλευρά να μείνει στο απυρόβλητο των πιέσεων των αγορών και των οίκων αξιολόγησης. Ένα στοίχημα που διαψεύσθηκε με πάταγο στις αρχές του χρόνου όταν η Γαλλία έχασε την αξιολόγηση ΑΑΑ και χωρίς κανένα αντισταθμιστικό όφελος για την πλήρη ευθυγράμμιση με τους Μέρκελ-Σόιμπλε. Ετσι παραμένει ασαφές αν η χθεσινή συνάντηση στη Ρώμη ήταν απλώς μια συνάντηση καταγραφής διαφωνιών ή αν ακόμη χειρότερα υποθήκευσε την πορεία προς τη Σύνοδο Κορυφής των «27» την επόμενη βδομάδα.
Βαρύ κλίμα
Το κλίμα είναι βαρύ: Ο Ολάντ προτείνει το Μοσκοβισί ως διάδοχο του Γιούνκερ στην προεδρία του Eurogroup μη αρκούμενος στο βέτο που έθεσε στην υποψηφιότητα Σόιμπλε , ενώ η πρόταση Μόντι για δυνατότητα σταθεροποιητικής παρέμβασης των μηχανισμών διάσωσης στη δευτερογενή αγορά για τη στήριξη των χωρών που πιέζονται απαντήθηκε σε επίπεδο εκπροσώπου του αρμόδιου επιτρόπου Ρεν.
Δύο χρόνια και πλέον μετά την έκρηξη της δημοσιονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη διαμορφώνονται οι συσχετισμοί αντιπαράθεσης βορρά-νότου που παραπέμπουν στην αρχική διαμάχη μετά τα μέσα της δεκαετίας του \’90 για τη σύνθεση της πρώτης ομάδας χωρών της Ευρωζώνης.
Η προσπάθεια της Ιταλίας και της Ισπανίας να διαφοροποιηθούν από τις τρεις μικρές διασωληνωμένες χώρες -Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία- απέτυχε παταγωδώς, αφού έδωσε πολύτιμο χρόνο στην παρελκυστική τακτική της καγκελαρίου.
imerisia.gr