Πάντα αναρωτιόμουν ποιος αγοράζει επισφαλή περιουσιακά στοιχεία έπειτα από μία από αυτές τις «ιστορικές» δηλώσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, γράφει ο Βόλφγκανγκ Μούνσαου στους Financial Times. Μερικές φορές τα ράλλι που ακολουθούν τις αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών διαρκούν για ώρες. Κάποιες άλλες φορές διαρκούν μέρες. Το τελευταίο διήρκεσε λιγότερο από επτά μέρες από την ημέρα που ολοκληρώθηκε η σύνοδος κορυφής. Σήμερα, τα Ιταλικά και Ισπανικά spreads είναι πάνω από επίπεδα που βρίσκονταν πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Η συναίνεση μεταξύ των παρατηρητών ήταν ότι η ΕΕ είχε κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση συμφωνώντας σε ένα μονοπάτι προς μια ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση, αλλά χωρίς να κάνει αρκετά για την επίλυση της κρίση.
Ο Μούνσαου γράφει στους Financial Times ότι η απόφαση αυτή είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο βήμα-προς τη λάθος κατεύθυνση. Η σύνοδος κορυφής πήρε μια συγκεκριμένη απόφαση επίλυσης για την κρίση που εξαρτάται από μια μελλοντική απόφαση, η οποία θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να επιτευχθεί, και έτσι με περισσότερες πιθανότητες να αποτύχει.
Συμφώνησαν ότι πρέπει να υπάρχει κοινή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέχρι την πλήρη ένωση των τραπεζών που είναι εγκατεστημένες. Και η Bundesbank μας υπενθύμισε ότι η τελευταία δεν είναι δυνατή χωρίς μια πολιτική ένωση. Το λογικό συμπέρασμα είναι ότι δεν θα επιλύσουμε την κρίση για τα επόμενα 20 χρόνια.
Αυτό που γνωρίζουμε τώρα, γράφουν οι Financial Times, είναι ότι η Γερμανία δεν θα συμφωνήσει με την αμοιβαία ασφάλιση των καταθέσεων. Δεν μπορούν καν να συμφωνήσουν να δώσουν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας άδεια παροχής τραπεζικών υπηρεσιών, έτσι ώστε να μπορεί να αξιοποιηθεί από μόνος του. Εάν η Γερμανία δεν μπορεί να κάνει το ελάχιστο που απαιτείται τώρα, πώς μπορεί κάποιος να πιστεύει στη συμφωνία μιας πολιτικής ένωσης; Αυτό είναι λιγότερο αξιόπιστο από την υπόσχεση ενός αλκοολικού ότι θα παρατήσει το ποτό σε πέντε χρόνια.
Η πολιτική της διάσωσης του ευρώ έχει περάσει ένα σημαντικό όριο στη Γερμανία. Μια στενή πλειοψηφία εξακολουθεί να είναι υπέρ του ευρώ, αλλά η πλειοψηφία είναι κατά των περαιτέρω διασώσεων. Μια ομάδα 160 οικονομολόγων, με επικεφαλής τον Hans-Werner Sinn, πρόεδρο του Ifo Ινστιτούτο Οικονομικών, την προηγούμενη εβδομάδα δημοσίευσε ένα μανιφέστο κατά της τραπεζικής ένωσης. Ήταν γεμάτο οργή, αλλά η σημασία αυτού του εγγράφου είναι ότι αντανακλά μια συναινετική άποψη.
Η απάντηση της Άνγκελα Μέρκελ ήταν αποκαλυπτική. Τους είπε ότι δεν υπάρχει τίποτα το ανησυχητικό. Η τραπεζική ένωση ήταν για την κοινή εποπτεία, είπε. Δεν θα υπάρξει κοινή ασφάλιση των τραπεζικών καταθέσεων. Έχει μια πολύ διαφορετική αντίληψη της ένωσης τραπεζών από αυτή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στην καλύτερη περίπτωση, περιμένω αυτή η νέα ένωση τραπεζών να καλύψει τις 25 μεγαλύτερες τράπεζες, και να αφήσει αυτές τις Cajas και των Landesbanken σε εθνικό έλεγχο. Αυτό είναι σαν ένας αλκοολικός να υπόσχεται ότι από εδώ και στο εξής θα πίνει μόνο τα καλύτερα κονιάκ.
Η ένωση τραπεζών που απαιτείται είναι αυτή που η Γερμανία δεν θα δεχθεί: Την κεντρική ρύθμιση και την εποπτεία, ένα κοινό ταμείο αναδιάρθρωσης και κοινή ασφάλεια των καταθέσεων. Θα χρειαστούν χρόνια για να δημιουργηθεί. Αν γίνει σωστά, αυτό θα απαιτούσε αλλαγή των εθνικών συνταγμάτων και των ευρωπαϊκών συνθηκών, έστω και μόνο για τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου της ΕCB. Είναι καθαρή τρέλα να κάνεις την ανάλυση της κρίσης να εξαρτάται από την επιτυχία του ποια θα είναι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκληρωτική άσκηση στην ιστορία.
Με τα επιτόκια στα δεκαετή κρατικά ομόλογα πάνω από 6%, ούτε η Ιταλία ούτε η Ισπανία μπορούν να διατηρήσουν τη συμμετοχή τους στην ευρωζώνη. Αυτό είναι που ο Μάριο Μόντι και ο Μαριάνο Ραχόι θα έπρεπε να καταστήσουν σαφές στην Άνγκελα Μέρκελ στη σύνοδο κορυφής. Θα έπρεπε να της είχαν πει ότι οι κυβερνήσεις τους θα κάνουν τις προετοιμασίες για την αποχώρηση τους από την ευρωζώνη, αν δεν υπάρξει καμία αλλαγή στην πολιτική. Το ψήφισμα απαιτεί ένα ευρωομόλογο – ή κάποια άλλη μορφή αμοιβαιότητας του χρέους, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, και τη δυνατότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αγοράζει τα ομόλογα αυτά. Η Γερμανία δεν δέχεται το πρώτο. Η ΕΚΤ δεν δέχεται το τελευταίο.
Αν κάτι δεν είναι ούτε βιώσιμο ούτε διορθώνεται από μόνο του, υπάρχουν μόνο δύο μαθήματα δράσης. Η πρώτη είναι να περιμένουμε υπομονετικά έως ότου η κατάσταση καταρρεύσει. Αυτή είναι η στρατηγική που ακολουθείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – και από τους αλκοολικούς. Η εναλλακτική λύση είναι να αρχίσουμε να κάνουμε προετοιμασίες – και να είμαστε προσεκτικοί για να μην προκληθεί κατάρρευση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
protothema.gr