Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα ομιλίας που έκανε ο νομπελίστας Οικονομολόγος Ρόμπερτ Μαντέλ, σε εκδήλωση που διοργάνωσε στην ΑΘήνα ο όμιλος “ΕΜΠΡΟΣ” ο οποίος επανασυστάθηκε με πρωτοβουλία του πρώην υπουργού της Ν.Δ. Πέτρου Δούκα. Ο όμιλος είχε ιδρυθεί αρχικά από τον Μιλτιάδη Εβερτ και τον Αθανάσιο Κανελλόπουλο.
Ο καθηγητής Μαντέλ, θεωρείται από πολλούς “θεωρητικός του ευρώ” , καθώς είναι διάσημος για τη δουλειά του πάνω στο θέμα των προϋποθέσεων για τη συγχώνευση πολλών νομισμάτων μιας περιοχής και τη δημιουργία κοινού νομίσματος (Optimal Currency Areas).
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του υποστήριξε επίσης την άποψη ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αντικαταστήσει το πρωθυπουργικό σύστημα διακυβέρνησης με το προεδρικό, διότι προσφέρει μεγαλυτερη σταθερότητα και μεγαλύτερες δυνατότητες θεσμικών αλλαγών.
Εξέφρασε επίσης την εκτίμηση ότι το ευρώ δεν θα διαλυθεί, παρά τις αναταράξεις, αλλά και ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να παρέμβει μαζικά αγοράζοντας ισπανικά και ιταλικά ομόλογα, διοχετεύοντας περισσότερα από 2 τρισ. ευρώ. Χαρακτήρισε επίσης αναγκαία την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών των χωρών μελών με μείωση των ελλειμμάτων και των χρεών.
\”Δημιουργήθηκε -είπε- ένα μεγάλο κράτος πρόνοιας το οποίο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από τη φοροδοτική δυνατότητα των πολιτών. Θα πρέπει να μειωθεί\”.
Είπε επίσης ότι η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να βγει από το κοινό νόμισμα καθώς κάτι τέτοιο δεν θα της προσέφερε κάποιο πλεονέκτημα. Αντίθετα, υπογράμμμισε, θα ήταν μια καταστροφή η οποία θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος.
“Πίστευα πριν από δύο χρόνια ότι οι πιθανότητες για έξοδο της Ελλάδας ήταν 25% και το ίδιο πιστεύω και σήμερα”, είπε και συμπλήρωσε: “Δεν μπορώ να καταλάβω με ποιο τρόπο οι άλλες χώρες θα μπορούσαν να εξωθήσουν ένα κράτος να φύγει από το ευρώ, ακόμα και στην περίπτωση που η Ελλάδα κηρύξει πτώχευση δεν είναι απαραίτητο να εγκαταλείψει το ευρώ”.
Από την άλλη πλευρά, ο νομπελίστας εκτίμησε ότι στη θεωρητική περίπτωση που μια χώρα έφευγε από το ευρώ, αυτό δεν θα σήμαινε απαραίτητα και τη διάλυση του νομίσματος (όπως πιστεύουν άλλοι οικονομολόγοι).
Μόνο μια πολιτική κρίση ή ένας πόλεμος θα μπορούσε να οδηγήσει στι διάλυση του ευρώ, ανέφερε, και συμπλήρωσε: “το ευρώ και ολόκληρη η ευρωπαϊκή ενοποίηση” υπάρχει χάρη στο ΝΑΤΟ και την πολιτική συνεργασία των Ευρωπαίων. Παρατήρησε, όμως, και ότι μπαίνουμε σε μια περίοδο με αυξημένα γεωπολιτικά ρίσκα, καθώς η κυριαρχία των ΗΠΑ μειώνεται και αναδύεται ως παγκόσμια δύναμη η Κίνα.
Ο καθηγητής είπτε ότι θα ήταν πολύ ευπρόσδεκτη εξέλιξη η νομισματική συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωζώνης καθώς και θα ήταν λογικό το ευρώ και το δολάριο να κινηθούν προς μια ισοτιμία ένα προς ένα (να υποτιμηθεί, δηλαδή, το ευρώ). Ομως, διευκρίνησε ότι καθώς το ευρώ θα υποτιμάται προς το 1,1 δολάριο, οι ΗΠΑ θα γίνονται “νευρικές” καθώς δεν θέλουν ισχυρό δολάριο.
Από την άλλη πλευρά, υπογράμμισε ότι η Κίνα έχει ως στρατηγικό στόχο να καταστήσει το νόμισμά της (γιουάν) διεθνές αποθεματικό νόμισμα, εξέλιξη που δεν αποκλείεται να επέλθει σε ορίζοντα δύο δεκαετιών.
Παγκόσμια νομισματική συνεργασία
Στο πλαίσιο αυτό, υποστήριξε ότι η παγκοσμια νομισματική συνεργασία θα ήταν “τρομακτική πρόοδος” για να διατηρηθεί η παγκόσμια οικονομική ισορροπία.
Ο ίδιος, όπως είπε, πριν από χρόνια είχε μιλήσει για ένα παγκόσμιο νομισματικό σύστημα, με συνεργασία μεταξύ δολαρίου, ευρώ και γιούαν και ανέφερε ότι είχε παρουσιάσει την ιδέα σε ομιλία του ενώπιον του τότε Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί, του πρώην διευθυντή του ΔΝΤ Ντομινικ Στρος Καν και του σημερινού υπουργού Οικονομικών Τίμοθυ Γκάιθνερ, ο οποίος μάλιστα ζήτησε ιδιαιτέρως πληροφορίες από τον καθηγητή για το πώς θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο.
protothema.gr